Khó trăm bề

Ban hành Quyết định 497/QĐ-TTg, Chính phủ muốn hỗ trợ lãi suất cho nông dân vay vốn mua máy móc, thiết bị, vật tư sản xuất nông nghiệp, vật liệu xây dựng nhà ở nhằm giảm bớt khó khăn cho vùng nông thôn và đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp. Sau hơn hai tháng triển khai, phản ảnh từ nông dân cho thấy Quyết định 497 có nhiều điều chưa hợp lý nên tiền trong ngân hàng nằm chờ, còn nông dân thì gặp trở ngại, không vay được.

Theo Quyết định này, nông dân được nhận các khoản vay để mua vật tư nông nghiệp, thời hạn vay tối đa là 12 tháng kể từ ngày giải ngân vốn vay (1/5 - 31/12/2010), mức tiền vay bằng 100% giá trị hàng hóa nhưng không vượt quá 7 triệu đồng/ha, mức hỗ trợ lãi suất là 4%/năm lãi suất tiền vay. Tuy nhiên, theo nông dân các tỉnh ĐBSCL, chi phí phân bón, thuốc trừ sâu cho mỗi vụ đã vượt quá con số này.

Với những hộ chăn nuôi tại Tiền Giang, một con heo nuôi mới sẽ được cho vay 1,8 triệu đồng, lãi suất 4% trong vòng 8 tháng, nhưng chỉ tính riêng con giống đã hết 1,2 triệu đồng, chưa kể chi phí thức ăn, thuốc thú y, nên hạn mức cho vay chưa hợp lý để người chăn nuôi đầu tư nuôi nhiều. Còn mua máy móc nông nghiệp thì phải là hàng nội địa mới được hỗ trợ hoàn toàn lãi suất, nếu máy móc do các công ty trong nước sản xuất nhưng có nhiều phụ kiện là hàng ngoại nhập thì chỉ được vay hỗ trợ lãi suất 4%/năm.

Sở Công Thương TP.HCM đã ghi nhận và kiến nghị Chính phủ bổ sung một số mặt hàng như động cơ điện, vật liệu xây dựng để xây chuồng trại, hầm biogas vào diện được hỗ trợ lãi suất khi nông dân vay vốn để đầu tư vì các mặt hàng trên đa số được sản xuất trong nước. Hiện nay, ở những vùng nông thôn có điện, nông dân sử dụng loại máy động cơ điện thay thế động cơ nổ trong sản xuất và chế biến nông sản.

Do đó, nông dân mua máy động cơ điện để phục vụ sản xuất cũng phải được hưởng chính sách ưu đãi như khi mua máy động cơ nổ. Nông dân mua vật liệu xây dựng nhà ở thì được hỗ trợ lãi suất, nên khi mua vật liệu xây dựng chuồng trại, hầm biogas để tăng gia sản xuất thì cũng nên cho hưởng ưu đãi tương tự. Còn ở khu vực miền Đông Nam bộ và cao nguyên Trung bộ, nông dân sử dụng nhiều loại máy xay cà phê, bắp, đậu, nhưng theo Quyết định 497 thì chỉ có vay mua máy xát lúa mới được hỗ trợ lãi suất, không quy định hỗ trợ vay vốn mua những loại máy xay nông sản khác.

Một thực tế nữa là người dân ở nông thôn trình độ có hạn, lại thiếu thông tin nên gặp nhiều khó khăn khi phải làm kế hoạch hoặc phương án vay. Do đó, các địa phương kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành liên quan đơn giản hóa thủ tục cho nông dân vay. Thay vì phải làm bản kế hoạch, phương án vay thì nên ban hành một biểu mẫu thống nhất để người dân chỉ cần điền vào thông tin và nhu cầu vay của mình.

Ngoài ra, trong Quyết định 497 có phân biệt hỗ trợ lãi suất cho người dân ở nông thôn và thành thị, nhưng đến giờ chưa có tiêu chí phân biệt giữa nông thôn và thành thị, do đó khó cho các ngân hàng trong việc xác định bà con cư trú ở các phường, thị trấn thuộc các tỉnh nông nghiệp có được vay hay không.