Cựu Bộ trưởng trong đại án kinh tế

Với quy mô sai phạm lên đến hàng ngàn tỷ đồng, nhiều đối tượng liên quan thuộc ban lãnh đạo của một tổ chức tín dụng tầm cỡ, vụ án kinh tế "bầu Kiên" được coi là một "đại án". Nhưng, sự "nổi tiếng" của vụ án này không chỉ bởi quy mô của nó, mà còn vì một cái tên trong danh sách người bị truy tố - đó là Trần Xuân Giá, một chính khách từng là Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Ông Trần Xuân Giá - cựu Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, 1 trong 9 bị cáo của vụ án kinh tế "bầu Kiên"

Ông Trần Xuân Giá rời ghế Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư vào năm 2002, nhưng năm 2006 mới là thời điểm chính thức “rời khỏi hệ thống” với quyết định giải thể Ban Nghiên cứu của Thủ tướng, nơi ông là Trưởng ban.

Ít tháng sau, ông trở thành cố vấn cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu (ACB) trước khi là Chủ tịch Hội đồng Quản trị ngân hàng này vào năm 2008.

Trong một bài viết in trong ấn phẩm kỷ niệm 15 năm thành lập ACB, ông lý giải việc đầu quân cho ACB: “Thực sự mình có nhu cầu làm việc, không phải vì thu nhập bởi ngoài lương hưu, nếu thiếu con mình đủ sức đảm bảo cuộc sống cho hai vợ chồng già. Trong khi đó, nhiều nơi lại cần mình. Vậy thì tại sao không?”.

Từng đóng vai trò quan trọng trong việc ban hành Luật Doanh nghiệp 1999 với tinh thần “doanh nghiệp và người dân được làm những gì mà pháp luật không cấm”, ông Giá tự tin rằng việc ký tên vào Nghị quyết Hội đồng Quản trị ACB vào ngày 22/3/2010, theo đó ủy thác cho 19 nhân viên ACB đi “gửi tiết kiệm” cũng là “được phép”, điều mà cơ quan điều tra và viện kiểm sát nhân dân sau này coi là “không được phép”.

Trong khi ông Nguyễn Đức Kiên bị truy tố với nhiều tội danh, ông Trần Xuân Giá chỉ bị truy tố tội danh “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, căn cứ chính là chữ ký của ông vào bản nghị quyết Hội đồng Quản trị đã nói ở trên. Quyết định truy tố được công bố cuối tháng 9/2012, gây chấn động dư luận lúc đó.

Hai mươi tháng bị khởi tố, ông Giá cho hay bị triệu tập tổng cộng 13 lần, không lần nào dưới ba tiếng, có lần kéo dài gần cả ngày, có lần “5 tiếng liền ngồi một chỗ”. Vị quan chức từng ngồi ghế Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư thừa nhận, chưa bao giờ trong suốt cuộc đời, “cường độ làm việc” lại căng thẳng như vậy.

Sáng 16/4/2014, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội đã mở phiên sơ thẩm xét xử ông Nguyễn Đức Kiên và 8 bị cáo khác là cựu lãnh đạo của Ngân hàng ACB và các công ty liên quan. Chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Hữu Chính, Phó chánh án TAND TP. Hà Nội cho biết, bị cáo Trần Xuân Giá xin vắng mặt trong buổi xét xử hôm nay, ngày mai bị cáo sẽ có mặt tại Tòa.

Trước đó, luật sư Lưu Tiến Dũng, người nhận bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Trần Xuân Giá cho biết, vì phiên tòa kéo dài nhiều ngày, nhưng chỉ có một số ít ngày tòa tiến hành xét xử tội “cố ý làm trái” đối với cá nhân ông Trần Xuân Giá, vì “tuổi cao và đang bị bệnh nặng”, nên kiến nghị tòa cho phép ông Trần Xuân Giá được vắng mặt trong những ngày không xét xử tội danh này.

Vào đầu giờ làm việc buổi chiều của phiên xét xử, Hội đồng xét xử đã quyết định hoãn phiên tòa do bị cáo Trần Xuân Giá vắng mặt (vì lý do sức khỏe), và sự vắng mặt của bị cáo Giá tại tòa sẽ không đảm bảo cho quá trình xét xử.