Cần siết việc vay USD đổi VND lấy lời

Mới đây, NHNN đã đưa ra phương án giảm trạng thái ngoại tệ cuối ngày không vượt quá ±20%. Theo PGS-TS Nguyễn Văn Trình, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế-Luật TP.HCM, đây là cách để các ngân hàng thương mại phải gửi thêm USD về cho NHNN. Mặt khác, sau thời gian dài áp dụng mức quy định trên, trạng thái ngoại hối trong hệ thống ngân hàng tăng cao, rất dễ dẫn đến tình trạng đầu cơ ở các ngân hàng.

Hiện nay, trạng thái ngoại tệ cuối ngày được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quy định là ±30%.

Theo ông Trình, một khi trạng thái ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng cao, doanh nghiệp vay cũng dễ dàng hơn. Nếu đưa trạng thái ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng thương mại xuống thấp hơn thì doanh nghiệp khó vay đi. Nhất lại là trong tình hình lạm phát, lãi suất tiền đồng và USD lại chênh lệch nhau quá lớn. Vì thế, hiện nay đang có hiện tượng xấu xảy ra.

Ông Trình phân tích, một số doanh nghiệp có những ưu điểm, điều kiện được vay USD như lĩnh vực xuất, nhập khẩu… Chẳng hạn, một doanh nghiệp họ vay 1 triệu USD với lãi suất khoảng 6%/năm. Nhưng với tình hình lạm phát cao, chi phí đầu vào cao, sản xuất khó khăn không có lời, sau khi vay 1 triệu USD, thay vì đem vào sản xuất kinh doanh thì doanh nghiệp đem bán được 20 tỉ đồng gửi ngân hàng. Với lãi suất thỏa thuận khoảng 17% hoặc 18% thì tiền lời từ việc gửi tiền đồng còn cao hơn kinh doanh.

Đến kỳ phải trả USD thì họ chạy ra thị trường mua USD. Nếu chỉ một doanh nghiệp làm chiêu này thì không sao nhưng nhiều doanh nghiệp cùng kiếm chác như vậy thì vô hình trung sẽ tạo một tình trạng cầu USD tăng bất thường vào cuối năm. Một khi cầu USD tăng thì tiền đồng mất giá sẽ làm cho tỉ giá biến động.

“Vì thế, theo tôi, chúng ta cần phải kiểm soát kỹ vấn đề này để sớm xử lý, tránh những sai phạm gây ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế. Hiện nay, dư nợ tín dụng ngoại tệ đang tăng cao trong khi dư nợ tín dụng tiền đồng lại thấp. Đây cũng là một dấu hiệu cho thấy USD đang được cho vay lớn hơn tiền đồng” - ông Trình cảnh báo.