Trung - Đài trước cuộc hội đàm lịch sử

Trung Quốc và Đài Loan sắp có cuộc gặp được đánh giá là mang tính lịch sử, thế nhưng quá trình cải thiện quan hệ chính trị vẫn còn nhiều trắc trở.

Ông Trương Chí Quân (trái) và ông Vương Úc Kỳ sẽ hội đàm tại Nam Kinh ngày 11.2 - Ảnh: Hexun/AFP

Ngày mai 11/2, Chủ nhiệm Văn phòng phụ trách vấn đề Đài Loan (TAO) của Trung Quốc Trương Chí Quân sẽ hội đàm với Chủ nhiệm Ủy ban Phụ trách vấn đề đại lục (MAC) của Đài Loan Vương Úc Kỳ tại thành phố Nam Kinh. Đây là cuộc gặp cấp chính phủ đầu tiên giữa 2 bên kể từ khi phe Quốc dân đảng của ông Tưởng Giới Thạch đến Đài Loan vào năm 1949.

Hãng tin CNA hôm qua dẫn lời giới chức Đài Loan cho hay mục tiêu chính của cuộc gặp lần này là xây dựng niềm tin lẫn nhau và thể chế hóa các cuộc gặp thường kỳ giữa TAO và MAC. Đài Bắc còn cho rằng đây có thể là bước đầu tiên mở đường cho một cuộc hội đàm giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu. Tháp tùng ông Vương trong chuyến thăm Trung Quốc 4 ngày lần này còn có 20 quan chức Đài Loan.

Giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Bắc Kinh Giả Khánh Quốc đánh giá cuộc gặp sắp tới có thể làm tăng thêm lòng tin và mang đến một sự cải thiện khiêm tốn trong hợp tác giữa 2 bờ eo biển Đài Loan. AFP dẫn lời ông Giả cho rằng phía Đài Loan có thể sẽ nhấn mạnh vào các điều khoản cụ thể và thực tế như tìm kiếm cam kết về hợp tác kinh tế hoặc ngăn chặn xung đột còn đại lục sẽ chú trọng đẩy mạnh quá trình hòa nhập kinh tế và nhắm tới thống nhất chính trị về sau.

Cuộc gặp nói trên diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai bên bờ eo biển Đài Loan dần ấm lên kể từ khi ông Mã Anh Cửu lên nắm quyền vào năm 2008. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng con đường tiến đến cải thiện quan hệ chính trị giữa hai bờ eo biển vẫn còn xa. CNA dẫn một số nguồn tin cho hay phía Trung Quốc đã hạn chế nhiều chủ đề thảo luận.

Cụ thể, Bắc Kinh yêu cầu không bàn về các vấn đề chính trị, tự do, dân chủ, pháp quyền, nhân quyền… và không đề cập cái tên “Trung Hoa Dân Quốc”. Ngoài ra, Đài Loan phải thông báo trước cho giới chức Trung Quốc về nội dung mà ông Vương sẽ phát biểu tại Đại học Nam Kinh và với báo giới.

Bản thân ông Vương cũng từng tuyên bố rằng Đài Loan không muốn bàn về vấn đề chính trị trong hội đàm. “Nếu ông Trương Chí Quân đến Đài Loan, tôi cũng mong ông ấy không đề cập vấn đề tái thống nhất”, tờ The Wall Street Journal dẫn lời quan chức Vương nhấn mạnh.