Qatar - điểm nóng mới ở Trung Đông

Mối quan hệ giữa Qatar và các quốc gia khác trong vùng Vịnh tiếp tục sóng gió trong một tuần qua, và điều đáng nói là nó đang có nguy cơ mở rộng phạm vi, biến Doha trở thành điểm nóng chính trị mới trong khu vực. 

Đọc E-paper

Hôm 5/6, Arab Saudi, Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Ai Cập và Bahrain đồng loạt tuyên bố cắt quan hệ ngoại giao với Qatar. Phía Qatar đã đáp trả với thái độ cứng rắn, Bộ Quốc phòng nước này còn tuyên bố sẵn sàng bắn hạ những ai xâm nhập, đe dọa lãnh thổ. Căng thẳng leo thang qua từng ngày, và đến nay gần chục nước đã gia nhập liên minh "nghỉ chơi" với Doha khi Yemen, Libya, Maldives, Jordan (hạ cấp quan hệ) và quốc gia Tây Phi Mauritania nối dài danh sách này.

Qatar chỉ là một nước nhỏ lọt thỏm giữa vùng Vịnh với khoảng 3 triệu dân, nhưng có năng lực kinh tế khổng lồ. Chính vì vậy, việc đóng cửa các nhà băng và chấm dứt các chuyến bay đi ngang đây cũng như ngăn hãng tin Al-Jazeera hoạt động đã làm xáo trộn cả một vùng và ảnh hưởng rộng khắp.

Cú sốc chính trị trên được cho bắt nguồn từ cáo buộc rằng Qatar tài trợ khủng bố, khi ủng hộ tổ chức Anh em Hồi giáo (Muslim Brotherhood). Đi sâu vào nguyên nhân sẽ rất phức tạp vì cũng như đa phần Trung Đông, Qatar có chính sách ngoại giao vừa giống, vừa khác biệt với các nước khác xung quanh chuyện ủng hộ hay không ủng hộ các tổ chức vũ trang, dòng người Hồi giáo Sunni.

Tuy nhiên, một trong những điểm nổi bật là Doha giữ mối quan hệ tốt với Iran, một đối thủ rõ ràng của Arab Saudi và phần còn lại, cũng như nhóm Anh em Hồi giáo vốn là đối thủ của chính quyền Ai Cập. Trang tin Salon của Mỹ cũng khẳng định sức mạnh kinh tế của Qatar khiến nước này có quyền lựa chọn đường lối ngoại giao riêng biệt, và điều ấy khiến "cái chấm nhỏ trên bản đồ” này bỗng dưng chọc giận thế giới Ả Rập.

Cuộc khủng hoảng Qatar xảy ra không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đến thăm Trung Đông, nơi ông đi qua Arab Saudi và Israel, Palestine. Sau khi ngỏ ý muốn hàn gắn với Trung Đông, mới đây ông Trump cứng rắn cáo buộc Qatar tài trợ khủng bố "mức độ cao", còn Ngoại trưởng Rex Tillerson thì nỗ lực xoa dịu tình hình.

Có vẻ như Qatar sẽ là điểm nóng địa chính trị mới bên cạnh Syria ở Trung Đông. Thổ Nhĩ Kỳ, một nước có tầm ảnh hưởng lớn, đã nhảy vào cuộc và đứng về phía Qatar. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cuối tuần trước khẳng định Qatar là "người anh em".

>>Bốn bước chiến lược chống Nhà nước Hồi giáo