Mô hình đô thị sinh thái: Trào lưu của Trái đất

Những đô thị sinh thái lần lượt xuất hiện tại châu Á, ngay cả những nơi trước đây là ổ chuột, khẳng định một trào lưu mạnh mẽ của các thành phố hướng về sự phát triển bền vững, cân bằng cuộc sống và môi trường. 

Trung tuần tháng 5/2010, các quan chức Dịch vụ Hành chính Ấn Độ đã đến thăm Nhật và Trung Quốc 10 ngày để học tập kinh nghiệm xây dựng và quản lý đô thị sinh thái (eco-town).

Song song đó, Tập đoàn quốc doanh Dedicated Freight Corridor (DFC) đang thực hiện tuyến đường sắt nối liền Mumbai - Delhi. DFC cam kết: công trình không chỉ giúp người dân hai thành phố lớn nhất nước đi lại dễ dàng, mà còn thúc đẩy thương mại và công nghiệp lưu thông thuận tiện.

Bên cạnh đó, nhóm doanh nghiệp Nhật Bản, trong đó có những tập đoàn Hitachi, Mitsubishi, Toshiba, Tokyo Electric Power và JGC, sẽ đảm nhiệm thiết kế và xây dựng mô hình phố phường thân thiện với môi trường theo quy trình 3R (Reduce, Reuse, Recycle) - giảm, tái sử dụng, tái chế...

Tổng giá trị của eco-town Mumbai - Delhi là 1.000 tỷ USD. Khi hoàn tất vào năm 2020, công trình sẽ phủ xanh đời sống và nền kinh tế của tận cùng khu ổ chuột, đồng thời viết tên Ấn Độ vào nhóm các quốc gia tiên tiến đang hành động vì môi trường mẹ Trái đất. Eco-town sẽ là kết quả của những nỗ lực to lớn của chính quyền Ấn Độ trong kế hoạch tái thiết đô thị.

Tòa án tối cao đã đóng cửa 150.000 doanh nghiệp làm ăn phi pháp, giải tỏa hàng chục ngàn căn hộ lấn chiếm và xây cất bất hợp pháp, dẹp bỏ những đường ống cấp nước phi pháp cho khu ổ chuột ở ngoại ô... Ấn Độ phải rốt ráo xây dựng các eco-town vì ô nhiễm môi trường gây áp lực lên tài nguyên thiên nhiên và nhiều vấn đề xã hội - kinh tế khác: tài chính, năng lượng, vệ sinh, sức khỏe, điều kiện sống, giao thông, thương mại, tự quản thành phố...

Ấn Độ không phải là quốc gia duy nhất nhận thấy rõ lợi ích to lớn và đốc thúc xây dựng eco-town. Tại Hội nghị Nhà ở Quốc tế ngày 27/1/2010, Bộ trưởng Phát triển Quốc gia Singapore Mah Bow Tan đề cập mô hình “Mái ấm tương lai” và nhấn mạnh việc cải thiện đời sống người dân, bảo vệ môi trường thông qua eco-town.

Ông cho biết: “Punggo sẽ là eco-town đầu tiên của Singapore” để đảo quốc sư tử “phát triển đồng thời với việc bảo tồn màu xanh và những di sản thiên nhiên”. Công trình eco-town của Singapore tập trung vào việc lắp đặt pin mặt trời chốt sạc điện cho xe hơi điện, khu vườn trên mái nhà, thiết kế nhà cửa thông thoáng, không cần sử dụng máy lạnh...

Mục tiêu 5 năm tới là giảm 30% tiêu thụ năng lượng tại nơi công cộng và 10% tại hộ gia đình. Một chương trình sơ bộ sử dụng pin mặt trời tại Serangoon và Sembawang đã có kết quả thực tế: giảm 40% tiêu thụ năng lượng. Vậy nên, chương trình sẽ phát triển ra Tampines, Marine Parade, Tanjong Pagar và Bukit Panjang...

Một ví dụ khác là eco-town Jin Sha Zhou tại Quảng Châu, Trung Quốc. Chính Thị trưởng Quảng Châu đề xuất kế hoạch xây dựng eco-town. Theo đó, chính quyền công sẽ tài trợ xây dựng mạng lưới giao thông vận tải công cộng, và những doanh nghiệp phát triển bất động sản tư nhân của địa phương hỗ trợ phần còn lại.

Công trình chia làm bốn phần. Sau khi phần ba hoàn tất năm 2008, phần còn lại bắt đầu được thực hiện. Tổng cộng 7 hệ thống Envac thu gom rác thải tự động sẽ giữ sạch - làm xanh 45.000 hộ gia đình của khoảng 150.000 dân địa phương.