Cuộc chiến thẻ nhựa và ví kỹ thuật số

Ngày 13/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trên con đường tiến đến thanh toán bằng “tiền kỹ thuật số” khi V.me - “chiếc ví kỹ thuật số” chứa nhiều loại thẻ thanh toán khác nhau - chính thức được thử nghiệm tại Mỹ.

Chiếc ví này đặc biệt ở chỗ, thay vì phải cung cấp thông tin cá nhân và số thẻ để thanh toán tiền hàng hóa hay dịch vụ trực tuyến, khách hàng chỉ cần nhập tên và mật mã.

Ví ảo trỗi dậy

Hiện tại, thị trường thanh toán toàn cầu có một số gương mặt nổi cộm. Visa, MasterCard và UnionPay (Trung Quốc) đang quản lý các loại thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ và thẻ trả trước do ngân hàng thành viên phát hành. Các công ty khác như American Express thì vẫn tiếp tục tung ra thẻ nhựa. Lượng tiền mà các công ty này xử lý rất “khủng”. Năm ngoái, khoảng 6,7 tỉ USD đã được thanh toán qua thẻ tín dụng, theo Nielson Report, một công ty theo dõi trong ngành này. Nếu tính cả thẻ ghi nợ và thẻ trả trước, con số này đã vượt qua mức 15 tỉ USD.

Số tiền này lý giải tại sao nhiều công ty viễn thông, nhà bán lẻ lẫn công ty mới thành lập như Square, chuyên cung cấp dịch vụ thanh toán ở San Francisco, đều quyết tâm bằng mọi cách phải thay đổi cách người ta thanh toán tiền hàng hóa hoặc dịch vụ. Một số công ty mới đã dự báo về sự trỗi dậy của một thế giới hậu thẻ nhựa, sẽ làm giảm lợi nhuận của các tổ chức thẻ.

Thậm chí, cho dù thẻ nhựa có bị thẻ kỹ thuật số tấn công mạnh mẽ, các tổ chức thẻ vẫn sẽ ăn nên làm ra ít nhất là trong ngắn hạn. Vì họ đã đầu tư nhiều vào công nghệ mới và họ cũng có nhiều lợi thế. Chẳng hạn, Visa đang cược rằng các ngân hàng phát hành thẻ có thể giúp họ thu hẹp khoảng cách với đối thủ như PayPal - công ty đã tăng được số người sử dụng lên đến 117 triệu người. PayPal thường được sử dụng như công cụ thanh toán trên trang web đấu giá trực tuyến eBay (PayPal trực thuộc eBay).

Hiện nay, đã có hơn 50 tổ chức tài chính ủng hộ V.me. MasterCard và các công ty khác cũng đang tung ra ví kỹ thuật số, một vài trong số đó có thể chứa phiếu mua hàng và vé kỹ thuật số cùng thông tin về thẻ.

Cuộc chiến sinh tồn

Không bao lâu nữa tất cả các loại ví này sẽ được sử dụng phổ biến thông qua thiết bị di động. Đây là lĩnh vực các công ty như Square và Google đã và đang tập trung phát triển.

Jennifer Schulz, phụ trách bộ phận thương mại điện tử toàn cầu của Visa, dự đoán sẽ có một cuộc sàng lọc và chỉ còn một vài nhà cung cấp dịch vụ ví di động tồn tại.

Vì không muốn rơi vào danh sách những kẻ phải rời bỏ cuộc chơi, các tổ chức thẻ quốc tế đã và đang mua lại cổ phần trong các công ty có tính cải tiến cao nhằm theo dõi các công nghệ có khả năng tạo ra đột phá trong tương lai.

Chẳng hạn, Visa hiện sở hữu một phần của Square. Công ty này gần đây đã ký thỏa thuận với Starbucks để cung cấp dịch vụ thanh toán di động tại 7.000 cửa hàng của chuỗi cà phê này ở Mỹ. Visa cũng đã đầu tư vào Monitise, một công ty chuyên về dịch vụ ngân hàng di động. American Express thì thành lập một quỹ thương mại kỹ thuật số trị giá 100 triệu USD.

Cho đến nay, hầu như chưa có công ty nào thành công trong việc tạo ra các hệ thống thanh toán hoàn toàn mới. Những công ty đã nuôi ý tưởng và thử nghiệm việc này như ISIS, một nhóm các công ty viễn thông tại Mỹ, đã kết luận rằng nó quá tốn kém và phiền phức. Nào là phải chờ các cơ quan quản lý nhà nước phê duyệt, nào là chuyện thiết lập các hệ thống chống gian lận... Chính mối lo về tính an ninh của các hệ thống thanh toán mới là lý do các công ty thanh toán thẻ, nhất là công ty có uy tín, vẫn được người tiêu dùng ưa chuộng. Đó là một lợi thế lớn của họ trong cuộc chiến chống lại ví kỹ thuật số.

Tuy vậy, điều đó không có nghĩa các công ty cung cấp ví kỹ thuật số không có thế mạnh riêng. Bryan Keane, chuyên gia phân tích tại Ngân hàng Deutsche Bank, chỉ ra rằng các đối thủ ví kỹ thuật số hoàn toàn có thể quảng bá và chiêu dụ người tiêu dùng sử dụng các công cụ thanh toán thay thế cho thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ.

Chẳng hạn, các nhà bán lẻ tại Mỹ đã hợp tác với nhau để tạo ra ví kỹ thuật số riêng và sẽ khuyến khích người sử dụng chọn hình thức thanh toán thay thế rẻ nhất bằng cách tung ra các sáng kiến như tặng phiếu mua hàng giảm giá. Jack Dorsey, ông chủ của Square và người đồng sáng lập Twitter, cho rằng sự phát triển của ví kỹ thuật số mang lại nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng. Điều này sẽ buộc các tổ chức thẻ phải hành động quyết liệt hơn để giữ thị phần.

Cuộc chiến giữa các công ty thẻ với các nhà cung cấp ví kỹ thuật số sẽ có kết cục như thế nào thì chưa thể nói được. Nhưng một điều ai cũng thấy rõ là sự tăng trưởng mạnh về lượng giao dịch thanh toán qua thiết bị di động sẽ mang lại nhiều khách hàng hơn. Nơi có lượng khách hàng tăng trưởng nhanh nhất sẽ là các thị trường mới nổi. Việc thiếu hạ tầng tài chính ở những thị trường này đã thúc đẩy sự ra đời của các hệ thống thanh toán qua thiết bị di động như M-Pesa, vốn đang có mặt ở Kenya và nhiều thị trường khác.

Các tổ chức thẻ cũng đã thấy rõ tiềm năng của các thị trường này. Đó là lý do Visa đã mua lại Fundamo, một công ty chuyên cung cấp dịch vụ thanh toán cho những thị trường mới nổi, nơi có hệ thống tài chính - ngân hàng chưa phát triển. MasterCard thì đã thành lập một liên doanh có tên Wanda với Telefónica, một công ty viễn thông của Tây Ban Nha, nhắm đến thị trường thanh toán qua thiết bị di động tại Mỹ Latinh.

Rõ ràng, thị trường thanh toán toàn cầu đang thay đổi rất nhanh. Nhưng chắc chắn, các tổ chức thẻ sẽ không để các đối thủ giành lấy chén cơm của họ một cách dễ dàng.