CHDCND Triều Tiên: Cải cách hay dừng lại?

LAM HỒNG| 17/12/2013 00:21

Các vụ thanh trừng nội bộ thẳng tay trong giới lãnh đạo CHDCND Triều Tiên (TT) gây lo ngại về quá trình cải cách kinh tế nước này.

CHDCND Triều Tiên: Cải cách hay dừng lại?

Các vụ thanh trừng nội bộ thẳng tay trong giới lãnh đạo CHDCND Triều Tiên (TT) gây lo ngại về quá trình cải cách kinh tế nước này.

Đọc E-paper

Chưa đầy hai năm sau khi Kim Jong-il qua đời, một số nhân vật cao cấp ở TT đã bị loại khỏi quyền lực, thậm chí bị tử hình cả người thân như tướng Jang Song-thaek. Dù có rất nhiều giả thuyết khác nhau về các cuộc thanh trừng nội bộ đang diễn ra nhưng dư luận quốc tế đều có lo ngại chung là liệu một khi nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un tập trung tối đa quyền lực vào chính mình, đường lối cải cách kinh tế của nhân vật này có thay đổi hay không. Bởi vì, hy vọng về một Kim Jong-un trẻ tuổi, du học ở nước ngoài sẽ mở cửa TT và làm giảm căng thẳng trên bán đảo TT không còn nhiều vì vụ thanh trừng nội bộ vừa rồi không mang bóng dáng của những nhà cải cách.

Kinh tế TT có vẻ như đang thoát khỏi cảnh túng thiếu một cách chậm chạp: tăng trưởng kinh tế năm 2012 đạt 1,3% nhờ được mùa và xuất khẩu khoáng sản như sắt, than và kim loại hiếm sang Trung Quốc. Đã có sự xuất hiện của nền kinh tế tiền tệ thay cho tem phiếu, nhiều loại ngoại tệ lưu thông trên thị trường.

Các dòng sản phẩm cao cấp, công nghệ cao và dịch vụ như điện thoại di động, máy tính bảng màn hình cảm ứng, điện thoại thông minh, xe ô tô nhãn hiệu nước ngoài, xe taxi... xuất hiện ngày càng nhiều hơn ở Bình Nhưỡng... Một chuyên gia nước ngoài, có kinh nghiệm về nông nghiệp tại TT, cho rằng quốc gia này có đủ các yếu tố để cải thiện tình hình: Mở rộng diện tích canh tác, nâng cao năng suất canh tác bằng cách sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu, trồng rừng để tránh thiên tai và tránh làm nghèo đất canh tác...

Người dân TT theo dõi vụ xét xử Tướng Iang Song-thaek

Quá trình cải cách chậm chạp này đứng trước rủi ro bị chững lại trước các vụ thanh trừng nội bộ đang diễn ra rất gắt gao ở TT. Dù bị chính quyền Kim Jong-un quy kết nhiều tội lỗi nhưng Jang Song-thaek, 67 tuổi, là nhân vật theo xu hướng mở cửa, nhiếp chính cho cháu trai 2 năm qua.

Nhân vật này liên tục sang Trung Quốc và đưa ra sáng kiến mở thêm hai khu chế xuất cùng Trung Quốc. Mới tháng trước, Bình Nhưỡng công bố cho xây dựng 14 khu chế xuất mới để khai thác ngoại tệ. Người cuối cùng thuộc nhóm cao cấp nhất của TT gặp lãnh đạo Trung Quốc, ông Hồ Cẩm Đào khi còn tại vị, chính là Jang Song-thaek.

"Jang Song-thaek là người đi đầu trong các sáng kiến mở cửa và thay đổi nền kinh tế TT", Cho Bong Hyun, chuyên gia nghiên cứu đến từ Viện Nghiên cứu kinh tế IBK (Hàn Quốc) nhận định. Đồng thời, việc ông Jang bị thanh trừng sẽ khiến quá trình cải cách kinh tế và tăng trưởng của TT bị chững lại, nếu không muốn nói là chấm dứt. Thay vì phát triển kinh tế, chính sách quân đội là trước nhất vẫn là chủ đạo dưới thời Kim trẻ.

Nhiều động thái của nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un cho thấy nhân vật này muốn thoát khỏi sự ràng buộc chính trị với Bắc Kinh dù TT vẫn tiếp tục nhận viện trợ dầu xăng và có thể cả lương thực từ nước láng giềng khổng lồ. Khác ông và cha của mình, Kim Jong-un chưa bao giờ thăm chính thức Bắc Kinh. TT từ lâu ngỏ ý muốn đàm phán trực tiếp với Mỹ về vấn đề hạt nhân mà không muốn bị ràng buộc bởi đàm phán sáu bên.

"Ông Jang là người mà Trung Quốc muốn dựa vào để chuyển động nền kinh tế TT", GS. Chu Phong tại Đại học Bắc Kinh, nhận định với báo The New York Times. "Vì vậy, chắc chắn Bắc Kinh, vốn vẫn cần sự ổn định của TT làm lá chắn khu vực, không hài lòng về biến cố xử tử nhân vật thân TQ như Jang.

Vụ việc như thế này chưa từng diễn ra ở TT kể từ cuối những năm 50", GS. Charles Armstrong, Đại học Columbia phân tích trên Bloomberg News. Adam Cathcart, giảng viên lịch sử Trung Quốc tại Đại học Leeds (Anh), nhận định: "Đó là một sự đảo lộn, những thỏa thuận kinh tế đã thiết lập với Trung Quốc giờ đều phải dừng lại vì tất cả đều có liên quan đến ông Jang. Tình hình đầu tư của Trung Quốc ở TT, vốn đã có dấu hiệu không tốt, có thể trở nên tồi tệ hơn".

Trong khi đó, cũng có nhiều nhà phân tích cho rằng việc loại bỏ ông Jang có thể mở ra những thay đổi sâu rộng hơn. Cải cách nền kinh tế ở TT là rất khó và nguy hiểm nên cần phải "tàn bạo" để giữ vững sự ổn định.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
CHDCND Triều Tiên: Cải cách hay dừng lại?
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO