Hà Nội trước thách thức tổ chức đường đua F1

Thái Lan sở hữu đường đua Buriram đủ chuẩn cho F1, nhưng vẫn chưa được xem xét tổ chức. Ảnh: Trân Quý

Thông tin Hà Nội sẽ đăng cai một vòng đua xe Công thức 1 (F1) đã râm ran từ hai năm nay. Chặng đua tại đây sẽ diễn ra trên đường phố với chiều dài chừng khoảng 6km,  cũng giống như ở Bahrain, Azerbaijan và Nga, những quốc gia vừa mới đăng cai một chặng F1 thời gian gần đây.

"Hà Nội có thể tổ chức F1 trong hai năm tới, chúng tôi đã cố gắng để hoàn tất mọi chuyện với chính quyền thành phố này. Đây là một cuộc đua đường phố, nơi chúng tôi có thể đi vào trung tâm thành phố và kích hoạt một lượng cổ động viên lớn" - Sean Bratches - giám đốc quản lý thương mại của F1 cho biết.

Tổ chức đua ngay trên các tuyến phố, Hà Nội sẽ không cần xây dựng trường đua chuyên dụng, vốn cần kinh phí rất lớn. Nó khá giống với chặng đua tại Monaco hay tại Singapore, nơi các tay đua đọ tài trên những con đường quen thuộc tại địa phương.

F1 được công ty truyền thông Liberty Media (Mỹ) mua lại từ nhà điều hành lâu năm Bernie Ecclestone. Mục tiêu dài hạn của F1 là có từ 24-25 chặng đua, so với 21 hiện tại và sắp xếp chúng theo ba phân khúc địa lý: châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Bratches nhấn mạnh các vòng đua ở châu Âu sẽ ở giữa lịch trình. Còn các nước châu Á, châu Mỹ sẽ mở đầu hoặc kết thúc giải đấu.

Những thay đổi lớn sẽ diễn ra ở F1 cho đến năm 2020 - thời điểm nhiều quy tắc và hợp đồng cũ hết hạn. Chủ sở hữu mới của F1 cố gắng phân phối lại nguồn thu nhập, đảm bảo sự cạnh tranh tốt hơn. Việc mở rộng lịch trình đua buộc phải có sự đồng ý của các đội đua bởi điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí hoạt động của cả một ê kíp lớn. Các đội nhỏ sẽ chịu tác động nhiều hơn so với các gã khổng lồ như Ferrari, Red Bull hay Mercedes.

Để đăng cai một chặng đua của F1, Hà Nội phải bỏ ra 50-60 triệu USD/năm để đóng phí. Số tiền này nhiều khả năng do Chính phủ Việt Nam chi trả. Bratches cho biết 19/21 chặng đua hiện tại đều được chính phủ địa phương hỗ trợ về tài chính.

Liberty Media báo cáo rằng tổng doanh thu hàng năm của F1 đạt mức 1,8 tỷ USD, chủ yếu đến từ tiền bản quyền truyền hình, quảng cáo và tài trợ. Trong cùng một chu kỳ 4 năm, F1 tạo ra doanh thu cao hơn Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) và Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC), hầu hết dựa vào các sự kiện tổ chức một lần như World Cup, Olympic.

Việc Hà Nội tổ chức một chặng đua F1 mới chỉ là dự kiến. Việc đua trên đường phố là một ý kiến hay nhưng đi kèm với đó là một loạt cơ sở vật chất đi kèm như khách sạn, nhà hàng... đẳng cấp 5 sao trở lên. Nước chủ nhà cũng phải chứng minh khả năng tổ chức chuyên nghiệp và quan trọng là cùng giúp F1 xây dựng, phát triển thương hiệu.

F1 vốn không xa lạ với người dân Đông Nam Á. Chặng đua F1 châu Á đầu tiên được tổ chức tại đường đua nổi tiếng Sepang (Malaysia). Một thời đây là cỗ máy kiếm tiền của Malaysia, đặc biệt trong thời kỳ đầu khi các quốc gia khác chưa biết cách khai thác nguồn lợi từ môn thể thao hấp dẫn này.

Đến năm 2017, Malaysia quyết định chấm dứt đua F1 sau 19 năm gắn bó dù hợp đồng vẫn còn một năm. Doanh thu sụt giảm nghiêm trọng trong khi chi phí tổ chức, vận hành quá lớn là nguyên nhân chính khiến đường đua đóng cửa.

Một quốc gia khác trong khu vực là Singapore - nơi sở hữu chặng đua đêm nổi tiếng thế giới quanh khu vực Marina Bay. Từ năm 2008 đến nay, sự kiện này giúp Singapore thúc đẩy ngành du lịch với khoảng 250.000 du khách đến xem các tay đua. Nó trực tiếp đóng góp vào ngân sách hơn 100 triệu USD trong khi chi phí bỏ ra chừng 30 triệu USD.

Với kế hoạch đua trên đường phố và cùng một khoảng thời gian như của Singapore, chặng đua F1 tại Hà Nội sẽ cạnh tranh với chính đối thủ này. Tổ chức chặng đua thế nào cho hấp dẫn, thu hút được nhiều khán giả là những điều cần được tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng.

Trên thế giới có hơn 40 trường đua F1 nhưng không phải quốc gia nào cũng được nhắm đến để đăng cai. Hà Nội được "chọn mặt gửi vàng" cho thấy địa phương có những tiềm năng nhất định, tạo nên những nét mới cho giải đua xe hấp dẫn này. Hy vọng người hâm mộ Việt Nam sẽ sớm được thấy Sebastian Vettel hay Lewis Hamilton trực tiếp so tài trên các tuyến phố của thủ đô.