Arsene Wenger: Nho gia hay doanh gia?

Bao nhiêu nước đã qua cầu kể từ ngày Arsene Wenger nắm quyền dẫn dắt Arsenal. Nhưng liệu với cá tính của mình, ông thầy người Pháp có còn mang lại vinh quang cho đội bóng mà chính ông là biểu tượng?

Đọc E-paper

Wenger - nho gia

Năm nay 67 tuổi, Wenger hiện là HLV tại vị lâu nhất trong làng bóng đá Anh. Thế nhưng danh hiệu vô địch Ngoại hạng Anh đã rời xa ông 12 năm. Đó quả là khoảng thời gian quá dài đối với một đội bóng là ứng viên vô địch, luôn nằm trong tốp "tứ đại gia" của xứ sương mù.

Năm nay, khi 4 cái tên đáng ngại nhất gồm Chelsea, Manchester United, Manchester City và Liverpool đồng loạt sa sút, Arsenal đã nổi lên như ứng viên sáng giá nhất cho chức vô địch. Vậy nhưng, kết cục đội bóng bị đánh giá trung bình hồi đầu giải Leicester City đã chiến thắng trong sự tiếc nuối của các "đại gia" và ngỡ ngàng của hàng tỷ người hâm mộ toàn cầu.

Mặc dù khi kết thúc mùa giải này, Arsenal vẫn 19 năm liền được dự Champions League, thất bại với không một danh hiệu an ủi nào trong năm nay thực sự là một trong những chén đắng khó nuốt nhất trong sự nghiệp của ông Arsene Wenger. "Cầm vàng lại để vàng rơi", điều này như giọt nước tràn ly đối với nhiều cổ động viên trung thành của đội bóng có biệt danh Pháo thủ.

Trong những vòng đấu cuối, đã có những cuộc cãi vã, xô xát diễn ra giữa các nhóm cổ động viên muốn Wenger từ chức và số đông vẫn trung thành với khẩu hiệu "Arsene biết". Hàng ngàn chiếc ghế trống đã được camera ghi lại trong những trận cuối mùa của Arsenal ngay trên sân nhà Emirates.

Có thể nói, chưa bao giờ trong triều đại 20 năm của mình, Wenger lại gánh chịu sức ép to lớn như vậy. Vì đâu nên nỗi?

Một trong những lý do chính dẫn đến sự thất bại hôm nay, tiếc thay, lại chính là từ những điểm mạnh trong cá tính của Arsene Wenger: Ông quá quân tử trong cuộc chơi lớn. Đạo mạo và chuẩn mực như một ông thầy, vị HLV có biệt danh "Giáo sư” đã quá bảo thủ trong việc dùng người.

Bất chấp sự phản đối của dư luận, ông luôn bảo vệ quyết liệt cho những học trò mà ông cho là sẽ vươn đến tầm ngôi sao. Nét cá tính khá gàn bướng ấy đã từng giúp cho những Nicholas Anelka, Thierry Henry hay Patrick Viera từ chỗ "thường thường bậc trung" vươn tầm siêu sao.

Nhưng nay, cũng chính sự quả quyết đầy cảm tính của mình mà "Giáo sư” đã phải đi từ thất vọng này đến thất vọng khác với những Wilshere, Walcott hay Giroud "không bao giờ lớn". Và đội bóng phải lãnh đủ.

Thế nhưng, nếu như ai đã hiểu rõ Wenger, đừng bao giờ trông đợi vào sự thay đổi rõ ràng trong tư duy của ông. Đơn giản là vì tuy sinh ra và lớn lên ở Pháp, ông lại mang trong mình quá nhiều tính chất của một "Nho gia" - quân tử.

Ông muốn mọi cuộc chơi phải lãng mạn, tinh tế như một bản tình ca. Và ông cũng muốn triết lý được hiện thực hóa trên sân cỏ qua không chỉ đôi chân mà còn ở cả cái đầu và đạo đức của các học trò...

Trong những lúc khó khăn nhất, khi hàng ngàn người hâm mộ đứng lên giăng cao biểu ngữ tẩy chay ông ở chính sân Emirates, "Giáo sư” vẫn đạo mạo trong bộ vest chỉnh tề, chỉ huy trận mạc như không hề thấy sự bất thường.

Wenger đã và sẽ luôn ứng xử với cầu thủ của mình lẫn giới truyền thông như thể "nhân - lễ - nghĩa - trí - tín" vẫn luôn là khuôn vàng thước ngọc trong một thời đại đầy biến động của bóng đá cùng các thước đo của thành công. Đời không như là mơ, và kết quả cho đến nay của Arsenal thật không ít ngậm ngùi.

Wenger - doanh gia

Thế nhưng, nếu như không phải vẫn còn đó một "Wenger - doanh gia" bên cạnh "Nho gia", có lẽ ông đã không có được bệ đỡ vững chắc cho những quyết định của mình.

Năm 1996, khi Wenger có trận ra mắt khán giả trên sân Highbury, doanh thu của Arsenal lúc ấy là 21 triệu bảng Anh. Đến năm 2007, khi Pháo thủ đá trận đầu trên sân Emirates, con số ấy là 200 triệu bảng.

Và đến nay? Theo kết quả từ Forbes, năm 2016 chứng kiến Arsenal xếp thứ 5 trong số những đội bóng có giá trị cao nhất thế giới với 1,4 tỷ bảng (xếp thứ nhất là Real Madrid của Tây Ban Nha với 2,52 tỷ bảng), và doanh thu của họ gần 363 triệu USD. Tất cả những thành tựu ấy đều có bàn tay của nhà kiến thiết - doanh gia hiện đại Wenger.

Ông đã làm điều đó như thế nào? Trong cuốn Arsenal - Cuộc lột xác ngoạn mục của một siêu cường bóng đá đương đại, các tác giả Alex Fynn và Kevin Whitcher đã cho thấy thành công về doanh số hôm nay của Pháo thủ chủ yếu đến từ tầm nhìn và quyết tâm hành động kiên trì của Wenger.

Là HLV hiếm hoi trên toàn cõi châu Âu có bằng MBA, hơn ai hết, "Giáo sư” hiểu một CLB không chỉ là tình yêu, đó còn là một doanh nghiệp phải được hoàn thiện từng ngày và mang lại lợi nhuận cao.

Điểm mấu chốt của chiến lược lột xác này chính là khả năng thắt lưng buộc bụng ở mức cao nhất của toàn đội trong giai đoạn CLB phải gánh núi nợ hàng trăm triệu bảng để xây sân vận động mới, có sức chứa hơn 60.000 chỗ ngồi, thay cho Highbury cũ kỹ đã trở thành chiếc áo chật chội, gò bó tham vọng của gã khổng lồ.

Với mức chi phí ít ỏi dành cho chuyển nhượng, Wenger đã xoay xở tài tình trong hàng chục năm ròng để đội bóng không rơi khỏi tốp 4. Đội ngũ chuyên gia thương hiệu của Arsenal cũng rất xuất sắc khi liên tục mở rộng thị trường. Thành quả của điều này một phần thể hiện ở chỗ Arsenal hiện là đội bóng đá có lượng CĐV nhiều thứ 5 thế giới.

Không phải ngẫu nhiên mà tỷ phú người Nga Alisher Usmanov, người nắm giữ khoảng 30% cổ phần đội bóng và thuộc diện đối lập với ông chủ Stan Kroenke (người hậu thuẫn ông Wenger), vẫn khẳng định "Wenger là một tài sản lớn của Arsenal".

Mọi chuyện rồi sẽ đi về đâu? Xin được dẫn lời chính ông trong một cuộc phỏng vấn năm 2008 thay lời kết: "Tôi luôn nói rằng mỗi HLV đều sở hữu một câu chuyện tình với đội bóng của họ. Và anh phải cư xử như thể đó là câu chuyện tình vĩnh cửu, nhưng không ngu ngốc đến mức tin rằng niềm hạnh phúc đó sẽ không bao giờ kết thúc".

>Thông điệp gì từ HLV Miura?

>Bài học quản trị từ HLV Ferguson

>Bí mật lãnh đạo của HLV Alex Ferguson