 |
1.Xây dựng và phát triển đô thị thông minh là xu thế tất yếu trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Chính vì vậy, việc chuẩn bị tâm thế chủ động cho mọi người trong việc hiểu biết, nhận thức đúng và đầy đủ về các mặt để chung tay xây dựng và phát triển đô thị thông minh là một việc rất cần thiết. Để làm được điều này, một mặt những vấn đề liên quan đến việc xây dựng đô thị thông minh cần phải được làm rõ trong các công trình nghiên cứu, một mặt cần được truyền thông sâu rộng đến mọi tầng lớp nhân dân. Trong bối cảnh đó, ngành xuất bản cần có hệ thống tài liệu giải thích, định hướng, phân tích, gợi mở những vấn đề xoay quanh việc xây dựng đô thị thông minh. Đó là:
- Tài liệu, sách trình bày một cách hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn của một đô thị thông minh, chẳng hạn như giải đáp những câu hỏi: Đô thị thông minh là gì? Nội hàm của đô thị thông minh gồm những gì? Tại sao lại phải xây dựng đô thị thông minh? Mục tiêu của việc xây dựng đô thị thông minh? Công cụ và hệ tiêu chí cũng như các chỉ số để đánh giá đô thị thông minh?…
- Công trình nghiên cứu về triển vọng cũng như khó khăn phải đối diện khi xây dựng đô thị thông minh, đặc biệt là sự thích ứng của đô thị thông minh trong bối cảnh tình hình thế giới luôn biến động. Các vấn đề trực tiếp liên quan đến việc triển khai chính sách về xây dựng đô thị thông minh cũng cần được chú trọng, chẳng hạn, nội dung cần triển khai, nguyên tắc, các phương pháp, các bước tiến hành…
- Những công trình nghiên cứu về tác động của đô thị thông minh đến kinh tế, chính trị, xã hội của cộng đồng cư dân. Các công trình này có thể góp phần trực tiếp chuẩn bị tâm thế cho đông đảo người dân để luôn sẵn sàng cùng chính quyền thực thi những vấn đề cụ thể.
- Để thực hiện thành công mô hình đô thị thông minh thì chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố hết sức quan trọng, thậm chí quyết định. Nguồn nhân lực này đòi hỏi phải được trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết để góp phần vào công cuộc xây dựng đô thị thông minh. Muốn vậy, cần có nguồn sách chất lượng cao để đáp ứng trong việc phát triển nhân sự.
- Những vấn đề đặt ra đối với việc xây dựng đô thị thông minh và thực tiễn xây dựng đô thị thông minh tại Việt Nam nói chung, TP.HCM nói riêng với những ưu và nhược điểm, kết quả đã đạt được, từ đó đưa ra những giải pháp hoàn thiện để xây dựng đô thị thông minh.
- Cần công bố một số kết quả nghiên cứu, khảo sát về việc xây dựng đô thị thông minh cũng như những mô hình xây dựng và phát triển đô thị thông minh thành công trên thế giới.
Như vậy, vai trò của ngành xuất bản rất quan trọng trong việc xây dựng đô thị thông minh. Với các định hướng trên, ngành xuất bản cần có chiến lược cho công tác xuất bản, trước hết là phải đặt hàng nghiên cứu và phát triển đô thị thông minh với các nhà khoa học thuộc các lĩnh vực chuyên môn. Nếu không có sự chuẩn bị chu đáo sẽ gặp nhiều khó khăn cũng như bị động khi những vấn đề mới, những thách thức mới xuất hiện trong quá trình xây dựng đô thị thông minh.
 |
Xây dựng đô thị thông minh là một quá trình lâu dài, trong đó, định hướng xuất bản sách về đô thị thông minh cần phải được quan tâm |
2.Đối với Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, là cơ quan xuất bản trực thuộc Thành ủy, chúng tôi ý thức rất rõ vai trò, nhiệm vụ của mình trong việc cùng chung tay xây dựng đô thị thông minh.
"Một thành phố thông minh không thể thiếu công cụ tư duy là tri thức từ sách vở".
Cuối tháng 11/2017, UBND TP.HCM đã phê duyệt đề án “Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn 2025”, đến nay đã kết thúc giai đoạn 2017-2020. Như vậy, để trở thành đô thị thông minh trong tầm nhìn cho 5 năm nữa là công việc hết sức bộn bề và đầy thách thức.
Với niềm tin “Tri thức thay đổi thế giới”, Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh hiểu rằng, để thay đổi thế giới, tri thức phải thay đổi con người. Để góp phần nâng cao nhận thức của đông đảo người dân về việc xây dựng đô thị thông minh, công tác xuất bản sẽ góp phần thay đổi bộ mặt của TP.HCM trong giai đoạn phát triển mới. Làm sao để có được thật nhiều sách hay, sách đẹp có thể làm “thay đổi thế giới”, thay đổi đời sống, thay đổi từng con người là nỗi băn khoăn, trăn trở của những người làm sách.
Có thể kể đến một số tựa sách gần đây đã được Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh xuất bản liên quan đến các vấn đề về văn hóa, lịch sử, xã hội phục vụ cho việc xây dựng đô thị thông minh, con người thông minh: Đô thị Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: khảo cổ học và bảo tồn di sản, Văn hóa đô thị, Xây dựng văn hóa đô thị trong quá trình đô thị hóa ở thành phố Hồ Chí Minh, Đô thị hóa ở Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh từ góc nhìn lịch sử - văn hóa, Giải thưởng sáng tạo thành phố Hồ Chí Minh, Quản lý văn bản và lưu trữ hồ sơ doanh nghiệp, Năm 2062: Thời đại của trí thông minh nhân tạo, Các lựa chọn trong đầu tư vốn con người…
Nhiệm vụ trước mắt của Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh là xác lập nhánh đề tài để xây dựng kế hoạch hằng năm, tổ chức bản thảo, đặt hàng tác giả viết sách. Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền những vấn đề của TP.HCM trong xây dựng đô thị thông minh thông qua xuất bản phẩm, chính quyền Thành phố cũng cần bố trí kinh phí và điều tiết, phân bổ ngân sách hỗ trợ các đơn vị xuất bản trong việc phổ biến, phát hành các ấn phẩm về đô thị thông minh. Hiện nay, nhìn chung văn hóa đọc tại Thành phố khá tốt, nhưng xét trong tổng thể cả nước, tỉ lệ đọc trung bình 3,7 tựa sách/người/năm (đã tính thêm sách giáo khoa) vào cuối năm 2014 vẫn còn quá thấp so với mục tiêu 6 tựa sách/người/năm vào năm 2010 theo Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng ngày 25/8/2004 về nâng cao chất lượng toàn diện hoạt động xuất bản. Do vậy, việc Thành phố tiếp sức phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng là hết sức cần thiết và phải bền bỉ xây dựng thói quen đọc sách từ nhỏ cho công dân. Một thành phố thông minh không thể thiếu công cụ tư duy là tri thức từ sách vở.
Song song với xuất bản sách giấy truyền thống, việc đầu tư cho sách điện tử cũng là điều cần quan tâm. Để giúp đẩy mạnh việc lan tỏa tri thức đến với cộng đồng, phục vụ tốt hơn nhu cầu công chúng trong thời đại công nghiệp 4.0, từ năm 2012, Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng và phát triển trang sách điện tử sachweb.vn (hiện tại có hơn 2.000 tựa sách), giúp bạn đọc tiếp cận với nguồn sách nhanh chóng và tiện lợi trên mọi thiết bị điện tử. Mới đây, Chúng tôi cũng đã hoàn tất “Đề án xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử”, đã được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép hoạt động.
Xây dựng đô thị thông minh là một quá trình lâu dài, trong đó, định hướng xuất bản sách về đô thị thông minh cần phải được quan tâm để ngành xuất bản nói chung, Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có thể góp phần xây dựng thành công đô thị thông minh, phù hợp với xu thế tất yếu của thời đại.
*Tác giả Nguyễn Tư Tường Minh hiện là Phó Giám đốc – Phó Tổng biên tập Nhà Xuất bản Tổng hợp TP.HCM
