Phim hành động: Đông tay có vỗ nên kêu?

Cảnh trong phim Đỉnh mù sương

Khả quan về số lượng 

Lẽ ra Thanh Sói và Lật mặt 5 đã được công chiếu vào đầu mùa Hè năm nay, nhưng vì dịch Covid-19 nên phải lùi lịch phát hành. Dù vậy, phim hành động, võ thuật Đỉnh mù sương của đạo diễn Phan Anh đã ra rạp vào trung tuần tháng 7 vừa qua. Nối tiếp Đỉnh mù sương sẽ là Võ sinh đại chiến của đạo diễn Bá Cường, dự kiến ra rạp vào tháng 9, Chị Mười Ba phần 2 và 578: Phát đạn của kẻ điên ra rạp cùng trong tháng 12. Phim Hương Ga 2 do Cường Ngô đạo diễn dự kiến ra rạp trong năm nay, Lật mặt 5: 48H của đạo diễn Lý Hải, Thanh Sói của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân, Bông hồng lửa, Mục tiêu chết, Đại Movie, Trưng Vương, Những cô gái vô chủ, Sơn Tinh - Thủy Tinh sẽ lần lượt công chiếu trong năm 2021-2022.

Bấy lâu nay, thể loại phim hành động, võ thuật chỉ chiếm số lượng rất ít trong số phim điện ảnh Việt Nam được công chiếu hằng năm, bởi kinh phí sản xuất lớn mà doanh thu không ổn định. Do đó, thường thì các nhà sản xuất phải kèm những pha hành động, võ thuật với hài hước hay tình cảm, kinh dị để dễ thu hút khán giả hơn.

Dòng máu anh hùng của đạo diễn Charlie Nguyễn công chiếu vào Hè năm 2007 đã được xem là bộ phim hành động, võ thuật đúng chất đầu tiên của điện ảnh Việt Nam. Tiếp theo là phim Bẫy rồng của đạo diễn Lê Thanh Sơn, Huyền thoại bất tử của đạo diễn Lưu Huỳnh (2009), rồi Lửa Phật của đạo diễn Dustin Nguyễn, Đường đua, Tốc độ và đường cong, Hương Ga (2014), Truy sát (2016) và Hai Phượng (công chiếu tháng 2/2019) của đạo diễn Lê Văn Kiệt.

Sự thành công về doanh thu cùng tiếng vang trong giới chuyên môn của Hai Phượng đã trở thành động lực khích lệ các nhà sản xuất, đạo diễn mạnh dạn đầu tư cho thể loại phim hành động, võ thuật. Trong số các phim hành động, võ thuật sắp ra rạp trong năm 2020 và những năm tới cho thấy sự khác biệt rõ rệt, khi đặt nặng yếu tố võ thuật với sự tham gia của nhiều võ sĩ.

Chẳng hạn Đỉnh mù sương có dàn diễn viên gồm nhiều võ sĩ như Peter Phạm - cao thủ Vịnh Xuân cận chiến và triệt quyền đạo người Mỹ gốc Việt, Trương Đình Hoàng - nam vương quyền anh Việt Nam và Simon Kook (Thái Lan) từng xuất hiện trong Diệp Vấn 3 cùng Chân Tử Đan. Võ sinh đại chiến có Nguyễn Trần Duy Nhất - vận động viên Muay Thái và kickboxing, 7 lần vô địch Muay thế giới, Katleen Phan Võ - con gái chưởng môn Vịnh Xuân. Phim 578: Phát đạn của kẻ điên có sự tham gia của võ sư Tuấn "Hạc", đô vật Hà Văn Hiếu - Huy chương vàng SEA Games 25. 

Cảnh trong phim Hai Phượng

Không dễ thành công 

Tuy nhiên, để thành công về doanh thu như Hai Phượng là không dễ, kể cả khi nhà sản xuất tăng cường mời các võ sĩ, diễn viên có nền tảng võ thuật tham gia. Bởi vai diễn đòi hỏi võ sĩ phải có kỹ năng diễn xuất, lột tả được nhân vật. Từng được kỳ vọng thổi “làn gió mới” vào thị trường phim Việt vốn đang rất ảm đạm sau đợt dịch Covid-19 lần thứ nhất, nhưng Đỉnh mù sương chỉ thu về hơn 890 triệu đồng (theo Box Office Việt Nam) tính đến ngày 4/8/2020.

Đỉnh mù sương dù được khen ở cảnh hành động nhưng kịch bản lại thiếu chiều sâu, dễ đoán trước câu chuyện, diễn viên là võ sĩ đóng cảnh nội tâm không nhiều biểu cảm. Trên thực tế, chọn cách đánh thật, quay thật theo hướng phô diễn kỹ năng võ thuật đã quá cũ nên không thể kéo được khán giả đến rạp. Hơn nữa, Đỉnh mù sương ra rạp gần như trùng với thời điểm của “bom tấn” Bán đảo Peninsula đã thu về hơn 73,9 tỷ đồng (tính đến ngày 4/8/2020), trở thành phim Hàn ăn khách nhất ở Việt Nam từ trước đến nay. 

Võ sư Cung Lê - từng đóng phim võ thuật chung với một vài ngôi sao Hollywood và Trung Quốc - nhận định: “Diễn viên đóng phim hành động phải là những người dấn thân cho vai diễn chứ không phải là do kỹ xảo quay”. Trong số phim hành động, võ thuật Việt đã công chiếu, chỉ có ba người đảm nhận tốt nhân vật mà mình hóa thân là Dustin Nguyễn, Johnny Trí Nguyễn và Ngô Thanh Vân. Bởi Dustin Nguyễn và Johnny Trí Nguyễn đã luyện võ từ nhỏ và đi lên từ các vai diễn phụ một số phim của Hollywood, còn Ngô Thanh Vân được tập luyện võ thuật và diễn xuất qua thực tế đóng phim Dòng máu anh hùng, Bẫy rồng, Hai Phượng và một số phim của Hollywood.

Nhà sản xuất, đạo diễn Bá Cường của phim Võ sinh đại chiến cho biết, anh đã mất 4 năm để hoàn chỉnh kịch bản, đồng thời tìm những nhân tố trẻ có thực lực về diễn xuất lẫn võ thuật cùng các võ sĩ thực thụ để đảm nhận các vai diễn “nặng ký”. 

Cảnh trong phim 578: Phát đạn của kẻ điên

Cũng như các thể loại khác, thử thách lớn nhất của phim hành động, võ thuật Việt Nam vẫn là câu chuyện phim. Dễ dàng nhận thấy phim hành động, võ thuật chỉ quanh quẩn trong đề tài tình mẫu tử, phụ tử, giải cứu người thân, do tập trung vào các phân cảnh hành động nên phần đường dây câu chuyện thiếu logic, tâm lý, tính cách nhân vật không được lột tả trọn vẹn, thiếu thuyết phục.

Đây là điểm yếu mà phim Hai Phượng từng mắc phải. Cụ thể, Hai Phượng được nhiều khán giả nhận xét là có tố chất của phim hành động Hollywood, như câu chuyện đơn giản, tình tiết trực diện, các pha giao chiến mãn nhãn, nhưng tuyến nhân vật về cơ bản được chia ra hai phe thiện ác rõ nét, khá đơn sắc và không có nhiều đột phá. Đại diện nhà sản xuất phim và chủ rạp Mega GS nhận xét, việc mời các võ sư, võ sĩ tên tuổi đảm nhận vai chính và chỉ đạo võ thuật sẽ giúp phim hành động Việt Nam nâng tầm chất lượng, nhưng muốn thu hút được đông đảo khán giả thì phải có kịch bản hay chứ không chỉ là các màn đấu võ.

Kết lại, muốn tạo được niềm tin nơi khán giả thì phim hành động, võ thuật Việt Nam cũng như các thể loại khác phải có nội dung hay. Nếu nội dung không hấp dẫn mà phim vẫn ra rạp thì khán giả “thà ở nhà”, bởi hằng ngày không khó để tìm xem khá nhiều phim hành động, võ thuật dạng “bom tấn” của nước ngoài được chiếu trên hệ thống truyền hình cáp và Netflix ở Việt Nam. 

Ở thời điểm này, vẫn hy vọng Võ sinh đại chiến, Thanh Sói hay Trưng Vương sẽ tạo nên những “đột phá” để thể loại hành động, võ thuật có vị trí ổn định trên thị trường phim điện ảnh Việt Nam trong thời gian tới.