Qua điều tra về xu hướng kinh doanh cũng như số liệu về xuất nhập khẩu, có thể thấy đà tăng trưởng của quý III và những tháng cuối năm vẫn giữ được đà tăng trưởng tốt, đảm bảo được mục tiêu tăng trưởng 6,6 - 6,8% trong năm 2019 . Nước ta nhập siêu 34 triệu USD chiếm 0,03% kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm, nhưng vẫn chủ yếu nhập khẩu nguyên liệu phục vụ cho chu kỳ sản xuất tiếp theo.
Có chuyên gia kinh tế đặt vấn đề có mâu thuẫn không khi chỉ số CPI nửa đầu năm 2019 chỉ tăng 2,64% so với cùng kỳ năm 2018, bất chấp việc tăng giá những mặt hàng thiết yếu. CPI tăng 2,64% là mức tăng bình quân 6 tháng thấp nhất trong ba năm gần đây. Như vậy, bình quân mỗi tháng CPI tăng 0,23% so với tháng trước.Tôi nghĩ rằng CPI 6 tháng đầu năm được kiềm chế bởi một số yếu tố, giúp lạm phát cơ bản tăng 1,87% so với cùng kỳ năm 2018. Cụ thể, trong nửa đầu năm, giá xăng dầu giảm 3,55% so với cùng kỳ năm 2018, góp phần giảm CPI chung 0,15%.Đối với giá gas, mặc dù tăng liên tục từ tháng 1/2019 đến tháng 5/2019 nhưng do tháng 6/2019 giảm 8,79% so với tháng 5/2019 nên bình quân 6 tháng đầu năm 2019 giá gas giảm 0,3% so cùng kỳ năm trước.
TP.HCM đã giảm mức thu học phí học sinh bậc nhà trẻ, trung học cơ sở và bổ túc trung học cơ sở tại các trường công lập, kéo theo chỉ số giá nhóm giáo dục chung cả nước giảm 0,55% trong tháng 2/2019, góp phần giảm CPI chung 0,03%. Dịch vụ y tế bình quân 6 tháng đầu năm 2019 giảm 0,03% so với tháng 12 năm trước cũng giúp CPI bình quân 6 tháng đầu năm giảm. Ảnh hưởng của điều chỉnh giá điện hồi tháng 3 sẽ rơi vào những tháng cuối năm.
Năm 2019, hầu hết các chỉ tiêu kinh tế đều thấp hơn năm 2018. Thế nhưng, ngành công nghiệp chế biến chế tạo vẫn là động lực tăng trưởng của nền kinh tế, với mức tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, nước ta khó có thể duy trì mức tăng trưởng hai con số này trong thời gian dài. Cụ thể, quý III tăng trưởng của ngành công nghiệp chế biến chế tạo sẽ không được như quý II.
Dù vậy, qua theo dõi, chúng tôi thấy rằng ngành chế biến chế tạo có thể có một số động lực để có thể duy trì tăng trưởng trong quý II cũng như quý III. Chẳng hạn, trong ngành công nghiệp điện tử, trong quý I, tăng trưởng đạt mức thấp, nhưng đã phục hồi trong quý II, thể hiện qua tăng trưởng sản xuất cũng như qua xuất khẩu.
Cạnh đó, chưa kể nhà máy lọc dầu ở Quảng Ngãi, thì nhà máy lọc dầu Nghi Sơn mới chỉ vận hành 60% công suất, do mức tiêu thụ thấp hơn mức cung. Trong khi đó, một số công ty đã ký hợp đồng nhập khẩu xăng dầu từ trước, nên chưa hợp tác mua dầu của Nghi Sơn. Nhà nước có được giải pháp tiêu thụ dầu của các nhà máy lọc dầu trong nước, thì sẽ thúc đẩy công nghiệp chế biến, chế tạo đạt mức tăng trưởng cao hơn trong 6 tháng cuối năm cũng như các năm sau. Điều này, chúng tôi đã tham vấn với Chính phủ để chỉ đạo các công ty cung ứng xăng dầu mua xăng dầu sản xuất trong nước.
Đặc biệt ngành công nghiệp chế biến thực phẩm vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong ngành chế biến, chế tạo và duy trì được đà tăng trưởng tốt. Trong 6 tháng đầu năm, nước ta đã xuất khẩu trên 2 tỷ USD hàng rau quả.
* Ông Nguyễn Bích Lâm - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê