Có tiền cũng không có xe hơi mà mua

Ngành công nghiệp xe hơi của cả thế giới gặp khủng hoảng thừa trầm trọng, thì tại Việt Nam, khá nhiều mẫu xe người mua phải chờ vài tháng, thậm chí qua năm 2010 mới nhận được xe.

Người tiêu dùng tìm hiểu chọn mua xe ôtô, tại TP.HCM đầu tháng 9.2009. Ảnh: Lê Quang Nhật

Chỉ tính riêng mẫu Focus, hiện Ford Việt Nam đang còn nợ khách hàng khoảng 400 hợp đồng đặt mua, tương đương công suất hai tháng lắp ráp mẫu xe này của hãng. Ở Sài Gòn Ford, đại lý này cũng đang nợ khách hàng 300 xe các loại. Nếu khách ký hợp đồng mua vào thời điểm này, Everest là mẫu sẽ giao sớm nhất thì cũng phải đến tháng 11, còn như Focus thì phải đến tháng 1, tháng 2.2010 mới có xe.

Trong tháng 8.2009, liên doanh Ford Việt Nam đã bán được 650 xe, trong đó mẫu Everest tiếp tục tăng so với tháng 7 lên hơn 300 xe được bán ra.

Chờ vài tháng là bình thường!

Giám đốc bán hàng của Ford Việt Nam, Ngô Tuyết Ngân cho biết, thời điểm này năm ngoái, liên doanh Ford Việt Nam đã phải giảm biên chế 20% công nhân. Đến tháng 6 năm nay, liên doanh này không chỉ tuyển dụng lại số lượng đã giảm mà còn phải tuyển thêm người cho nhà máy. Hiện dây chuyền lắp ráp của Ford làm việc chỉ nghỉ hai ngày chủ nhật mỗi tháng.

Cả quản lý và công nhân đều được khuyến khích tăng ca. Tuy nhiên, theo bà Ngân, do nhu cầu của thị trường là quá cao nên nhà máy không đáp ứng kịp. Trong tháng 9, Ford đã mở rộng sản xuất, tăng thêm 25% lượng sản phẩm, hy vọng vào những tháng cuối năm mới giải quyết được nhu cầu của thị trường.

Chuyện nợ xe khách đã ký hợp đồng mua đến vài tháng có lẽ Toyota Việt Nam là hãng đứng đầu trong các liên doanh lắp ráp và nhập khẩu xe hơi tại Việt Nam. Hiện những mẫu lắp ráp trong nước của Toyota đều phải chờ ít nhất gần ba tháng (ngoại trừ Hiace). Cá biệt như mẫu Corolla Altis hay Vios bây giờ khách ký hợp đồng thì phải đến tháng 2.2010 mới có thể nhận được xe.

Tháng 8 vừa qua, Toyota đã bán ra 2.949 xe, cao nhất từ đầu năm đến nay. Trong đó mẫu Corolla Altis đạt con số kỷ lục: 865 xe, Fortuner cũng đạt mức 778 xe. Toyota đã tăng công suất lắp ráp lên gấp đôi một số mẫu như Corolla Altis, Vios, Fortuner nhưng cũng chưa thể đáp ứng.

Một số nhà nhập khẩu chính hãng Audi hay BMW cũng rơi vào tình cảnh không thể có xe giao ngay cho khách. Nếu bây giờ khách chọn mua Audi A4, A6 với màu thông dụng thì cũng phải chờ đến tháng 11 mới có xe. Còn muốn chọn những màu đặc biệt thì phải chờ thêm. Tương tự với BMW serie 3 mới của nhà phân phối Euro Auto, khách cũng phải chờ từ 30 – 45 ngày mới có xe.

Qua năm 2010 sẽ vẫn phải chờ?

Ông Phan Hồng Hải, phó trưởng phòng marketing của Toyota Việt Nam giải thích, chuyện thiếu xe hay ngày giao xe muộn là hiện tượng đang diễn ra với không chỉ Toyota Việt Nam mà còn đối với tất cả các doanh nghiệp xe hơi trong nước khác.

Tính đến thời điểm này, tổng số hợp đồng đã ký với khách nhưng chưa thể giao xe của Toyota Việt Nam là gần 9.000 chiếc. Trong đó một số mẫu xe nợ khách đầu bảng như Innova (2.330 chiếc), Corolla Altis (2.000 chiếc). Dù hiện đã tăng công suất lắp ráp lên gấp đôi, tương đương 150 xe/ngày, nhưng với số xe còn nợ khách hàng thì cũng phải mất hơn hai tháng, Toyota mới có thể “thanh toán” xong số hợp đồng này. Chưa kể, lượng hợp đồng mới sẽ tăng cao trong thời điểm cuối năm.

Theo hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), có hai lý do cơ bản khiến thị trường khan hàng. Một là người tiêu dùng đang có tâm lý nôn nóng mua xe do việc miễn giảm thuế trước bạ và thuế giá trị gia tăng chỉ có hiệu lực đến hết năm. Ngoài ra, do suy thoái kinh tế nên năm nay, các nhà sản xuất đã chủ động cắt giảm sản lượng và giảm nhập khẩu số lượng linh kiện.

Vì vậy, khi nhu cầu tăng đột ngột thì họ lại “trở tay” không kịp. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều mẫu xe bị cháy hàng mà ngay cả liên doanh lắp ráp hay nhà nhập khẩu cũng không thể lường trước.

“Chuyện người dân đổ xô đi mua ôtô trong thời điểm này hoàn toàn nằm ngoài dự đoán ban đầu của các nhà sản xuất”, ông Phan Hồng Hải bày tỏ. Khi có gói kích cầu hỗ trợ 4% lãi suất, 50% giảm thuế giá trị gia tăng và thuế trước bạ của Chính phủ, Toyota đã tăng sản lượng xe từ 70 xe/ngày vào tháng 3 lên 90 xe/ngày vào tháng 6 và hiện tại là 150 xe/ngày nhưng cũng không thể đáp ứng được.

Tuy nhiên, theo ông Hải việc xe ôtô cháy hàng chỉ là vấn đề ngắn hạn của năm 2009, sang năm 2010 khi các gói kích cầu kết thúc thì thị trường ôtô sẽ trở lại bình thường, thậm chí có thể lại rơi vào trầm lắng vì tổng chi phí mua xe của khách hàng có thể sẽ tăng thêm 10%.

Không đồng tình với nhận định trên, một lãnh đạo của VAMA lập luận, thị trường xe hơi sẽ có thêm một nguồn cầu lớn từ việc bộ Tài chính bỏ quy định các cơ quan hành chính không mua xe hơi mới. Do tiêu chuẩn định mức sử dụng ôtô của các cơ quan này lại rơi vào những mẫu xe đang hiếm hàng, dòng xe này sẽ còn tiếp tục “cháy” trong thời gian tới và chắc chắn sẽ kéo dài qua năm 2010.