Thanh khoản dồi dào trở lại giúp lãi suất thị trường 2 tuột mạnh

Theo cập nhật mới nhất từ trang web Ngân hàng nhà nước (NHNN), lãi suất cho vay qua đêm giữa các ngân hàng tính đến ngày 25/9/2019 chỉ còn 2,05%, tức giảm thêm 79 điểm cơ bản (bps) so với thời điểm giữa tháng 9 - thời điểm NHNN giảm một loạt lãi suất điều hành chủ chốt. 

Tương tự, kỳ hạn 1 tuần còn 2,4%, giảm 57 bps; kỳ hạn 2 tuần còn 2,68%, giảm 43 bps; kỳ hạn 1 tháng còn 3,35%, giảm 41 bps. Các kỳ hạn dài hơn như 3 tháng và 6 tháng thậm chí còn giảm mạnh hơn lần lượt là 73 bps và 66 bps, xuống chỉ còn 4,16% và 4,63%, thấp hơn mức lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1-5 tháng ở hầu hết các ngân hàng.

Trước đó vào ngày 13/9/2019, NHNN đã thông báo giảm 25 bps một loạt lãi suất điều hành, theo đó giảm lãi suất tái cấp vốn từ 6,25%/năm xuống 6,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4,25%/năm xuống 4,0%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đối với các ngân hàng từ 7,25%/năm xuống 7,0%/năm. Đồng thời lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở từ 4,75%/năm xuống 4,5%/năm. Quy định có hiệu lực từ ngày 16/9/2019.

Như vậy, sau khi giảm mạnh trong nửa đầu tháng 9, lãi suất trên thị trường 2 tiếp tục xu hướng đi xuống kể từ đó đến nay. Nếu so với thời điểm cuối tháng 8, lãi suất qua đêm giảm đến 295 bps, 1 tuần giảm 232 bps, 2 tuần giảm 220 bps, 1 tháng giảm 122 bps, 3 tháng giảm 67 bps và 6 tháng giảm 44 bps.

Còn theo báo cáo hoạt động của thị trường ngân hàng tuần từ 16-20/9/2019 của NHNN, so với tuần trước, lãi suất bình quân liên ngân hàng trong tuần giảm ở hầu hết kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất bình quân kỳ hạn qua đêm, 1 tuần và 1 tháng giảm lần lượt 0,82%/năm, 0,66%/năm và 0,69%/năm xuống mức 2,38%/năm, 2,61%/năm và 3,25%/năm.

Đối với các giao dịch USD, lãi suất bình quân liên ngân hàng trong tuần dao động nhẹ so với mức lãi suất tuần trước ở hầu hết các kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất bình quân kỳ hạn 1 tuần và 1 tháng tăng lần lượt là 0,06%/năm và 0,01%/năm lên mức 2,19%/năm và 2,26%/năm trong khi lãi suất bình quân kỳ hạn qua đêm giảm 0,04%/năm xuống mức 2,06%/năm. Như vậy, lãi suất liên ngân hàng bằng VND đã giảm sâu xuống gần bằng mức lãi suất mà các tổ chức tín dụng vay mượn USD lẫn nhau.

Ngoài tác động từ quyết định giảm lãi suất điều hành của NHNN, hiện trạng thanh khoản tiền đồng của toàn hệ thống dồi dào trở lại là yếu tố chính đẩy lãi suất trên thị trường 2 liên tiếp đi xuống. Một biểu hiện khác cho thấy vốn hệ thống đang dư thừa là diễn biến hút ròng liên tiếp của NHNN trong hai tuần qua. Cụ thể sau khi hút ròng khiêm tốn 988 tỷ đồng trong tuần kết thúc ngày 13/9/2019, thì trong tuần trước (kết thúc ngày 20/9/2019), NHNN đã tiếp tục hút ròng gần 69 nghìn tỷ đồng ra khỏi hệ thống.

Cụ thể nhà điều hành đã phát hành 68.997 tỷ đồng tín phiếu trong tuần 16-20/9/2019, kỳ hạn 7 ngày với lãi suất 2,5%/ năm, trong khi không có lượng tín phiếu nào đáo hạn trong tuần. Trên kênh nghiệp vụ thị trường mở OMO, NHNN không thực hiện hoạt động phát hành mới và không có lượng đáo hạn nào.

Việc NHNN quay trở lại mua ròng ngoại tệ được xem là nguyên nhân chính làm tăng thanh khoản tiền đồng trong giai đoạn gần đây. Nếu như con số dự trữ ngoại hối công bố vào thời điểm giữa tháng 4 chỉ là 66,35 tỷ USD, thì con số cập nhật gần đây đã lên 70 tỷ USD, tức NHNN đã mua vào xấp xỉ 3,65 tỷ USD, tương ứng với việc bơm thêm gần 85 nghìn tỷ đồng ra thị trường.

Với dòng vốn ngoại tệ vẫn đổ vào mạnh mẽ cả vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp, thặng dư thương mại lớn, các thương vụ rót vốn lớn gần đây trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, dự kiến nguồn cung ngoại tệ sẽ càng trở nên vượt trội và không loại trừ khả năng NHNN sẽ duy trì chính sách mua ngoại tệ để kìm hãm sự tăng giá của tiền đồng. Khi đó sẽ giúp thanh khoản của hệ thống tiếp tục dồi dào, tạo điều kiện để ổn định lãi suất.