Làm thế nào để thu hút nhà đầu tư ngoại?

Ngay cả khi DN khởi nghiệp có tốc độ tăng trưởng tốt, cũng phải có “lối ra” là chiếm lĩnh được thị trường, và tăng trưởng ổn định mới có khả năng thu hút được nhà đầu tư. Nhà đầu tư như Louis Nguyễn đòi hỏi startup phải có chiến lược tấn công thị trường khu vực và có cách “hạ cánh” dự án rõ ràng.

Bên cạnh đó, kỹ năng mềm cũng là điều nhà đầu tư ngoại đòi hỏi ở các startup. Shark Thái Vân Linh cho rằng, startup Việt có tiềm năng công nghệ cao nhưng chưa nắm rõ khả năng tiếp thị, khả năng tạo thông điệp và khả năng truyền đạt thông tin đến khách hàng. Họ tạo ra sản phẩm tốt nhưng bán hàng kém nên khó thu hút thị trường đầu tư quốc tế. 

Những startup có khả năng bán hàng kém phải phụ thuộc vào nhà đầu tư có xu hướng “đi săn” các thỏa thuận. Các nhà đầu tư quốc tế thường đi săn DN sở hữu công nghệ đột phá, mang tính toàn cầu và đảm bảo được quyền lợi cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, theo ông Louis Nguyễn, đó là câu chuyện “trước khi tiếp thị” nhưng chỉ nằm trong các trường hợp startup hoạt động tốt. 

Mặc dù vậy, shark Linh vẫn lạc quan về startup Việt vì hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam đã có đủ điều kiện giúp startup thành công so với 10 năm trước. Hệ sinh thái hiện thời đã trang bị đủ vườn ươm khởi nghiệp, các nhà đầu tư thiên thần và kinh nghiệm thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước trong các vòng gọi vốn series A hay E, F, G… 

Startup Việt cũng đã trưởng thành và thực tế hơn khi xây dựng và phát triển một công ty và có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn so với thị trường khởi nghiệp lớn ở Mỹ gấp nhiều lần. Vì vậy, đầu tư ở Việt Nam có tiềm năng phát triển và nhiều cơ hội hơn trong cuộc đua đường dài. 

Có lẽ cho rằng tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt là do thị trường chưa ổn định nên shark Louis không đồng ý với shark Linh. Ông cho rằng dù hiện nay, dù hệ sinh thái khởi nghiệp Việt gần như đầy đủ nhưng vẫn chưa thể gọi là hoàn thiện. "Chúng ta lạc quan nhưng phải có một cái đầu lạnh để nhìn nhận vấn đề một cách thực tế" - ông Louis Nguyễn chia sẻ.

Để vươn tới thị trường quốc tế và các nhà đầu tư ngoại, startup cần tiếp tục hoàn thiện bản thân và công ty. Một trong những yếu tố trước tiên là phải nghĩ một cách nghiêm túc đến rào cản gia nhập. Cụ thể, cần quan tâm đến quyền sở hữu trí tuệ và bảo hộ nhà đầu tư.

Shark Louis chia sẻ một ví dụ về sao chép công nghệ. Startup có thể sở hữu độc quyền một sản phẩm, cũng có thể sao chép công nghệ từ một mô hình thành công. Dù vậy, để có thể đi nhanh, startup cần có vốn và “một đội hình trong mơ.”

Cả hai nhà đầu tư đều cho rằng để có thể tiếp cận tốt với thị trường quốc tế, các startup phải am hiểu văn hóa của thị trường đang hướng đến. Ví dụ, muốn thu hút được các nhà đầu tư tại châu Âu, châu Mỹ thì một DN châu Á nhất định phải có người phát ngôn thông thạo tiếng Anh và am hiểu văn hóa bản địa làm cầu nối. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư thấu hiểu và nhận thấy sự chuyên nghiệp của DN. Các tập đoàn lớn như Vingroup, Masan và FPT luôn có người phát ngôn thông thạo tiếng Anh 100% tại các hội nghị với đối tác.

Yếu tố quan trọng không kém một DN cần có là tính minh bạch trong tổ chức. Đây là bài toán trong khâu quản trị mà các nhà đầu tư sẽ soi xét. Một trong những rào cản lớn nhất của các startup Việt Nam là sự không thẳng thắn trong khâu phân bố nhiệm vụ và chế độ phúc lợi. Khi DN có nhân viên kiêm nhiệm tốt nhiều công việc nhưng không được trả công tương xứng, nhân viên rất dễ có tâm lý ngại cống hiến. 

Một yếu tố quan trọng khác cũng quyết định vào sự thành công của DN khi lấn sân sang thị trường quốc tế là yếu tố văn hóa. Shark Linh nhận định khi startup nhắm đến một thị trường mục tiêu, điều quan trọng là DN phải nghiên cứu kỹ lưỡng môi trường và tìm cách thích nghi sản phẩm. Không nên cố gắng tiến vào nhiều thị trường cùng một lúc. Điều này cũng tương tự với việc tìm kiếm nhà đầu tư. Để có thể thu hút nhà đầu tư tiềm năng, DN cần xác định được “khẩu vị” của nhà đầu tư đó và thuyết phục bằng những gì mà họ muốn nghe.