Hà Lan: Sẽ chỉ cần một cái hôn lên má!

Xếp hàng dưới nắng chờ vào cửa hàng quần áo thể thao JD ở Amsterdam

Nghe có vẻ trái khoáy, nhưng Hà Lan đang trong tình cảnh như vậy. Sau 8 tháng dài đất nước chìm trong tình trạng vắng lặng, thêm 5 tháng giới nghiêm nghiêm ngặt, từ khi dịch Covid-19 dần được kiểm soát vào tháng 5, lệnh phong tỏa được dở bỏ, Hà Lan không còn bắt buộc đeo khẩu trang nơi công cộng (nhưng vẫn áp dụng giãn cách xã hội: giữ khoảng cách an toàn 1,5 mét nơi đông người và trong sinh hoạt, tiệc tùng, người tham dự không tiếp xúc quá gần nhau). Khi đời sống dần dần bình ổn thì người Hà Lan lại bắt đầu càm ràm vì nạn kẹt xe, tai nạn giao thông và tỏ ra bực mình, khó chịu trước cảnh chen chúc chờ đợi tại các trung tâm mua sắm. 

Những ngày này, tại thành phố Amsterdam nơi gia đình tôi sinh sống, dễ nhìn thấy những hàng người nối nhau chờ đến lượt được vào trung tâm mua sắm, giải trí sau thời gian dài sống trong cảnh tù túng và nhàm chán. Trước các cửa hàng hiệu nổi tiếng luôn có đông người đứng chờ hàng giờ dưới ánh nắng, vì không thể cùng lúc có quá đông người vào. Đến ngày cuối tuần thì hàng người chờ đợi càng dài dằng dặc. Có người phải đợi đến một hai tiếng đồng hồ mới đến lượt.

Amsterdam bắt đầu hồi sinh, chậm nhưng chắc, như lời Thủ tướng Mark Rutte khi lên truyền hình trò chuyện với người dân. Động viên họ bình tĩnh trong những ngày mới mở cửa trở lại, ông nói: “Việc mở cửa đang được chính phủ tiến hành chậm rãi và từng bước, có lẽ khiến người dân có chút nôn nóng. Tuy nhiên đây là những bước đi chắc chắn, nên người dân cần kiên nhẫn. Sẽ không có trường hợp phải đóng cửa trở lại sau lần này, nên không cần phải lo lắng và vội vã”.

Và để đảm bảo đất nước được giữ an toàn không “phải đóng cửa trở lại sau lần này”, cảnh sát được tăng cường khá đông ở những nơi công cộng. Họ túc trực ngày đêm ở quảng trường Dam, khu phố đèn đỏ, các khu phố cổ vốn đông đúc quán bar, nhà hàng để kiểm soát và nhắc nhở người dân. Câu nói quen thuộc của người Hà Lan “Ik hou van jou!” (I love you, theo tiếng Anh) đã được cải biên thành khẩu hiệu đang rất phổ biến “Ik hou afstand van jou”, nghĩa là “làm ơn giữ khoảng cách với nhau” để ai cũng được an toàn.

Giữ khoảng cách 1,5m nơi công cộng

Cũng trong một buổi nói chuyện trên truyền hình, Thủ tướng Mark Rutte trấn an người dân rằng nền kinh tế Hà Lan vẫn ổn định sau cả năm dài lockdown. Theo ông, nguyên nhân là do nền kinh tế không quá phụ thuộc vào du lịch mà nhờ sản xuất nông nghiệp và vận chuyển hàng hải ổn định. “Chúng ta đã cố gắng vượt qua tất cả khó khăn và giờ đây có quyền được tận hưởng một cuộc sống đang dần trở lại bình thường”, thông báo được Đài Truyền hình Quốc gia Hà Lan đưa liên tục nhiều ngày khi xứ sở yên bình này dỡ bỏ lệnh phong tỏa. 

Ngành du lịch của Hà Lan và châu Âu bắt đầu khôi phục. Các quốc gia trong khối Schengen (Hiệp ước Schengen về tự do đi lại do một số nước châu Âu ký kết) sẽ dựa trên tỷ lệ dân số đã được tiêm chủng và tình trạng ca nhiễm giảm thấp để được xếp vào danh sách “vùng an toàn” và sẽ được phép mở cửa để đón du khách. Trên những trang web của ngành du lịch châu Âu, câu slogan vui nhộn, nửa đùa nửa thật được đăng tải khắp nơi, đó là “This time for real”. Lần mở cửa này là thật, không giống những lần trước mở đóng rồi đóng mở đâu, để khuyến khích người dân (đã được tiêm vaccine) du lịch giữa các nước gần nhau. Các chuyến bay xa, tàu đi xa vẫn chưa được thông thoáng hoàn toàn, chỉ phục vụ đối tượng đi làm việc và ngoại giao. 

Sẽ có một thay đổi đáng kể đối với văn hóa Hà Lan sau đợt dịch bệnh này. Số là người Hà Lan có thói quen đã thành tập tục là gặp nhau thì chào bằng cách hôn vào má nhau ba lần (người Pháp chỉ hôn hai lần hai bên má), nay cách chào như thế bị xem là rườm rà, thay vì chỉ một cái hôn lên má là đủ thân thiện. Nhiều người bày tỏ trên mạng xã hội: “Cách chào nhau truyền thống có từ hàng thế kỷ trước của người Hà Lan đã có thể biến mất trong dịp này và không trở lại nữa”.