Kích ở chiều khác

Trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục bơm tiền cho các gói kích cầu, gói kích cầu lần hai của VN vẫn còn nhiều vấn đề cân nhắc vì nó ẩn chứa nhiều rủi ro về lạm phát, và giám sát hiệu quả.

Ảnh Quý Hòa

Thế giới cũng cân nhắc tới việc giảm kích cầu khi có những dấu hiệu ổn định, đặt ra cho VN vấn đề có tiếp tục thực hiện gói kích cầu thứ hai hay không. NH Phát triển Châu Á điều chỉnh lại tăng trưởng GDP VN năm 2009 theo hướng tăng từ 3,4% lên 3,9%. Nhưng cảnh báo dấu hiệu hồi phục chưa đủ mạnh để các chính phủ châu Á ngưng các gói kích thích kinh tế. Trong nước đang có những quan điểm không đồng thuận về việc tiếp tục theo đuổi chính sách kích cầu có thể tạo bất bình đẳng giữa các DN, gây méo mó thị trường tài chính.

Ông Lê Đức Thúy, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia, trong cuộc trao đổi với báo chí, cho rằng, lượng hàng công nghiệp tồn kho 6 tháng đầu năm tăng 34%, trong khi nguồn vốn hỗ trợ lãi suất ngành này chiếm một phần ba các dự án được hỗ trợ, chứng tỏ nền kinh tế đang hồi phục chật vật, chưa bền vững. Vì vậy ông cho rằng, nên có một gói hỗ trợ đệm để DN có thể hồi phục một cách bền vững. Khi cung được đẩy lên mà cầu không theo kịp thì cầu sẽ không cân đối và chuyện tồn kho hàng công nghiệp là dễ hiểu. Do đó, cần có hệ thống các biện pháp kích cầu theo hướng khác.

TS Lê Thẩm Dương nhận định, cuối tháng 12/2009, chương trình hỗ trợ lãi suất ngắn hạn sẽ kết thúc. Năm 2010, DN cần tận dụng cơ hội phát triển giai đoạn hậu khủng hoảng. Tuy nhiên, khi gói kích cầu lãi suất gần hết, nhiều DN rất lo lắng về sự kết thúc của nó, bởi lấy đâu ra nguồn vốn vay ưu đãi để tiếp tục đầu tư phát triển.

Theo ông Dương, khi nền kinh tế chưa ổn định, vẫn rất cần gói kích cầu khác, liều lượng cũng phải khác hơn. Bên cạnh đó, sức cạnh tranh của DN VN chưa cao, đà sụt giảm mới tạm dừng nên cần gói kích cầu thứ hai.

Tính đến nay, cán cân thanh toán của VN không cân bằng do khoản thâm hụt lên tới gần 3,6 tỷ USD. Nếu xu hướng này không thay đổi trong những tháng cuối năm 2009 thì sức ép sẽ đè nặng lên cán cân thanh toán năm 2010. TS Đinh Thế Hiển cho rằng, gói kích cầu thứ hai nên đưa thẳng vào việc sản xuất hàng hóa của các DN. Đồng thời, cần phải được rà soát và giải quyết theo tiến độ thực hiện cùng lộ trình đã được xây dựng và phê duyệt. Làm như thế vừa đáp ứng được yêu cầu thị trường trước mắt, vừa để chuẩn bị dần, thích nghi dần khi nền kinh tế ổn định, đi vào phát triển và cũng để thích ứng được với thông lệ quốc tế khi kinh tế thế giới có những thay đổi sau suy giảm.