 |
Các quan chức FED lại muốn tăng lãi suất |
Những tuyên bố gây lo ngại
Trong cuộc họp đầu tháng 2, FED tăng lãi suất cơ bản USD thêm 0,25%, chính thức xác nhận làm chậm lại lộ trình nâng lãi suất, sau khi đã tăng đến 4,2% riêng trong năm 2022, đặc biệt có đến 4 lần tăng liên tiếp 0,75%. Phát biểu sau cuộc họp, Chủ tịch FED Jerome Powell đưa ra những luận điểm ôn hòa hơn, giúp giới đầu tư tin rằng cơ quan này sẽ sớm ngừng lộ trình thắt chặt chính sách tiền tệ.
Dù vậy, những tuyên bố mới đây nhất của một loạt quan chức FED lại khiến các nhà đầu tư lo lắng, khi cho thấy FED có thể chưa dừng lại ở mục tiêu lãi suất quanh mốc 5%. Cụ thể, ngày 10/2, Chủ tịch FED khu vực New York - John Williams cho biết, nền kinh tế Mỹ sẽ cần duy trì lãi suất cao hơn trong một vài năm để kéo giảm lạm phát và ngăn chặn áp lực giá trở nên mạnh hơn.
Trước đó, ông Neel Kashkari - Chủ tịch FED ở Minneapolis cho hay, báo cáo việc làm tăng mạnh mẽ là lý do FED phải tiếp tục nâng lãi suất. Với thị trường nhà ở của Mỹ có dấu hiệu hồi sinh vì lãi suất cho vay hạ nhiệt, các điều kiện tài chính nới lỏng có thể khó đưa nền kinh tế trở về trạng thái cân bằng hơn, FED có thể cần phải làm nhiều hơn với các công cụ chính sách của mình.
Tương tự, ông Raphael Bostic - Chủ tịch Chi nhánh Atlanta của FED nhận định, nếu nền kinh tế vẫn tiếp tục mạnh mẽ hơn dự báo, FED sẽ phải nâng lãi suất lên cao hơn mức đang ước tính hiện nay. Trong khi đó, Chủ tịch FED St. Louis - James Bullard cũng cho biết, ông mong đợi mức tăng 0,5 điểm phần trăm ở cuộc họp vào tháng trước và sẽ ủng hộ FED tăng tốc đưa lãi suất lên 5,5%.
Cũng trong tuần trước, bà Loretta J. Mester - Chủ tịch FED tại Cleveland cũng cho rằng, dữ liệu sắp tới sẽ không thay đổi quan điểm của FED về việc cần phải đưa lãi suất chuẩn lên trên 5% và duy trì ở mức đó một thời gian. Trong bài phát biểu, bà cũng cho biết rủi ro lạm phát vẫn có chiều hướng đi lên do ảnh hưởng của chiến tranh Nga - Ukraine. Yếu tố này làm gia tăng tình trạng bất ổn giá lương thực và năng lượng. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại cũng có thể đẩy nhu cầu hàng hóa tăng cao.
Theo ông Powell, lạm phát đã bắt đầu hạ nhiệt, nhưng kỳ vọng quá trình giảm lạm phát sẽ kéo dài. Ông cũng cảnh báo lãi suất có thể tiếp tục tăng nhiều hơn dự báo của thị trường nếu dữ liệu kinh tế không đi đúng hướng của FED.
Vì sao quan điểm đổi chiều?
Theo các dự báo được đưa ra sau cuộc họp vào cuối năm 2022, FED sẽ chỉ tăng lãi suất lên 5,1% trong năm 2023, điều này có nghĩa là lãi suất sẽ tăng 25 điểm cơ bản trong hai cuộc họp vào tháng 3 và tháng 5 tới. Vậy điều gì đã khiến các nhà hoạch định chính sách tại FED gần đây thay đổi quan điểm, khi cho rằng lãi suất có thể cần tăng cao hơn mức trên để đảm bảo lạm phát được chế ngự?
Thứ nhất, các đợt tăng lãi suất liên tiếp của FED từ năm 2022 đến nay đã giúp hạ nhiệt lạm phát, tuy nhiên điều này cũng kéo theo tâm lý người tiêu dùng Mỹ đang cải thiện nhờ lạm phát giảm và thị trường lao động vẫn mạnh mẽ, mà từ đó có thể đẩy lạm phát - do cầu kéo - lên cao trở lại.
Theo một cuộc khảo sát của Đại học Michigan, chỉ số đo lường tâm lý của người tiêu dùng đã tăng từ 64,9 điểm trong tháng 1 lên 66,4 điểm vào tháng 2, là mức cao nhất kể từ tháng 1/2021. Người tiêu dùng Mỹ tin rằng lạm phát sẽ được duy trì ở mức cao trong thời gian tới, với việc giá xăng bật tăng trong những tuần qua là một yếu tố thúc đẩy.
Kỳ vọng của người tiêu dùng Mỹ về lạm phát là dữ liệu quan trọng đối với FED. Bởi nếu người tiêu dùng tin rằng giá cả vẫn cao, họ sẽ muốn được tăng lương. Điều này có thể dẫn tới vòng xoáy nguy hiểm: lạm phát - tiền lương. Theo báo cáo của Bộ Lao động Mỹ, đã có thêm 517.000 việc làm trong tháng 1, tăng mạnh từ mức 223.000 việc làm hồi tháng 12/2022 và bỏ xa con số được các nhà đầu tư dự báo là 187.000.
Thứ hai, theo dữ liệu mới nhất của Cục Thống kê lao động, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12/2022 tại Mỹ đã tăng 0,1%, chứ không giảm 0,1% như ước tính. Tiếp đó, trong tháng 1/2023, CPI tiếp tục tăng 0,5% so với tháng trước và tăng 6,4% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức dự báo tăng 0,4% so với tháng trước và 6,2% so với cùng kỳ năm trước.
Với lạm phát tăng so với dự báo dù đã nỗ lực "ghìm cương" là yếu tố quan trọng làm thay đổi quan điểm của các quan chức FED, khi vẫn tồn tại rủi ro lạm phát không hạ nhiệt đủ nhanh như mong muốn. Trong những ngày gần đây, Chủ tịch FED Jerome Powell cho biết quá trình "giảm lạm phát" đang diễn ra, nhưng những con số của tháng 1 cho thấy FED vẫn còn nhiều việc phải làm.
Sau khi số liệu CPI được công bố vào giữa tháng 2, các nhà giao dịch dự kiến FED sẽ tăng lãi suất thêm ba lần nữa và đưa lãi suất lên ngưỡng 5,25-5,5% vào giữa năm nay. Chủ tịch FED Chi nhánh Philadelphia - Patrick Harker cũng cho biết số liệu lạm phát tháng 1 không khiến ông thay đổi quan điểm lãi suất chính sách sẽ phải tăng trên ngưỡng 5%, vượt ngưỡng này bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào tình hình kinh tế.
