Sáng tác nhạc trên điện thoại - xu hướng của thời kỹ thuật số

Một phòng thu âm chuyên nghiệp

Kể từ khi ra đời vào một thập kỷ trước, điện thoại thông minh đã giúp giảm thiểu rất nhiều trở ngại trên con đường đưa bất cứ ai có đam mê đến với các lĩnh vực nghệ thuật. Một bằng chứng rõ ràng là trong việc sáng tác nhạc và thu âm - công việc từng đòi hỏi phải có những trang thiết bị và phần mềm đắt tiền giờ đây có thể được hoàn thành chỉ với vài sợi dây điện và một ứng dụng điện thoại giá rẻ, hoặc thậm chí miễn phí, như Animoog, Loopy, NanoStudio, Word Palette, Rhymers Block, Songspace, Song-Writer Lite, Hum dùng cho thiết bị iOS và Androi.

Các ứng dụng này không chỉ cung cấp những công cụ sắp xếp ca từ và các bản thu âm, mà còn hỗ trợ nhiều "mẹo" khác trong việc viết ca từ và chọn lựa nhịp điệu cho ca khúc. Theo đó, sẽ không mất nhiều công sức để tập luyện với nhạc cụ hay phải nhớ hàng tá lý thuyết về ngũ cung, nhịp phách... như phương pháp sáng tác cổ điển.

Tuy sự can thiệp của điện thoại vào lĩnh vực nghệ thuật như âm nhạc khiến giới nhạc sĩ thế hệ trước không hài lòng, thậm chí nhiều người từ chối sử dụng các phần mềm hay ứng dụng hỗ trợ, trung thành với các phương pháp sáng tác cổ điển là dùng giấy, bút và nhạc cụ cũng như mất hàng giờ ngồi vào bàn soạn nhạc hoặc trong phòng thu âm chuyên nghiệp, nhưng không thể phủ nhận các ứng dụng đã trở nên cần thiết đối với khá nhiều nhạc sĩ cả nghiệp dư lẫn chuyên nghiệp.

Link bài viết

Chẳng hạn như Steve Lacy (nghệ sĩ guitar, bassist, ca sĩ, nhạc sĩ, kỹ sư âm thanh) - thành viên ban nhạc The Internet (từng được đề cử Grammy 2015) và là nhà sản xuất thu âm của nhiều nghệ sĩ hip hop tên tuổi (Kendrick Lamar và J. Cole. Steve) từng gây "sốc" khi tiết lộ Pride - một bài hát trong album DAMN của Kendrick Lamar (đề cử giải Grammy 2017) và tất cả nhịp điệu trong album solo Steve Lacys Demo (đề cử giải Grammy 2017) được sản xuất trên iPhone.

Theo tờ Wired, điện thoại thông minh cá nhân đã trở thành studio kể từ khi Steve Lacy mới bắt đầu sáng tác nhạc. Hiện nay, dù đã có đầy đủ những trang thiết bị sáng tác và thu âm chuyên nghiệp, Steve vẫn không thể bỏ được thói quen sáng tác nhạc trên điện thoại.

Patrick Noecker - nghệ sĩ chuyên chơi bass của ban nhạc These Are Powers, Liars kể rằng vào năm 2012, khi được mời tham gia một buổi diễn ở Zebulon (California, Mỹ), vì không có nhạc cụ nên anh đã cắm điện thoại vào pedal (bàn đạp) của piano và tạo ra một bản nhạc được cắt ghép từ các đoạn thư thoại, âm thanh điện thoại, cùng nhiều loại âm thanh khác. Thật bất ngờ, chúng đã tạo được hiệu quả tuyệt vời.

Năm 2018, Patrick đã dùng điện thoại để tạo ra nhịp điệu và chơi đàn synthesizer (nhạc cụ điện tử tạo ra tín hiệu điện, sau đó chuyển đổi thành âm thanh thông qua amplifiers và loa hoặc tai nghe) trong khi hát.

Điều gì đã khiến những chiếc điện thoại thông minh, hay cụ thể là các phần mềm tồn tại như những kẻ ngoại lai trong việc sáng tác và sản xuất nhạc? Nick Sylvester - nhà sản xuất, soạn nhạc và Giám đốc của Hãng Godmode Records nhận định: "Sáng tác trên điện thoại là lý do khiến rap vượt qua pop và EDM để trở thành thể loại nhạc phổ biến nhất".

Tính đại chúng và công nghệ đã khiến điện thoại trở thành lựa chọn hấp dẫn trong việc tạo ra các bài hát khi nguồn cảm hứng chợt nảy ra trong đầu. Nghệ sĩ Avalon Lurks (Mỹ) chia sẻ: "Khi mới bắt đầu sáng tác nhạc, tôi không có cơ hội tiếp cận các phòng thu, micro tốt và các công nghệ thu âm. Tôi đã phải sáng tác trong phòng của mình và dùng cái micro gắn với tai nghe của Apple. Tôi đã thu âm 2 bài hát mới bằng cách này".

Nghệ sĩ Jeffrey Dalessandro phân tích: "Trang thiết bị và không gian thu âm từng trở thành những vật cản cho việc sáng tác nhạc của bạn. Nhưng khi sự sáng tạo chuyển từ "cái gì" sang "như thế nào" thì bạn có thể sáng tác ở mọi nơi, với những gì đang có, và bất cứ khi nào bạn muốn. Bởi vậy, tôi sẽ luôn cầm theo điện thoại vì nó giúp chia sẻ và truyền đi một biểu hiện tự nhiên và tức thời về ý tưởng âm nhạc ngay khi nó vừa nảy ra trong đầu. Với điện thoại, âm thanh có thể phát tán nhanh hơn cả ánh sáng".

Còn Nick Sylvester so sánh: "Chúng ta dành rất nhiều thời gian cho điện thoại, vì vậy đã đến lúc tận dụng nó để ca hát hay thu âm. Sự thoải mái với thiết bị sẽ tạo ra tâm lý đặc biệt thư giãn, không áp lực như khi phải hát thật hoàn hảo trong phòng thu".

King Britt - một DJ và nhà sản xuất ở Philadelphia (Mỹ) đã nói về sự thay đổi đáng kể khi anh khám phá ra những ứng dụng sáng tác nhạc như Animoog, Loopy và NanoStudio vài năm trước: "Với những ứng dụng này, tôi có thể tạo ra những ý tưởng chất lượng cao khi đang ở bất kỳ đâu, kể cả trên máy bay, tàu hỏa hoặc ô tô. Nó thực sự rất thú vị. Tôi thích sự tức thời và các tính năng của những ứng dụng này. Sáng tác trong một không gian công cộng tạo ra những nguồn năng lượng hoàn toàn khác so với trong studio".

Chúng ta không thể biết có bao nhiêu người đang sử dụng các ứng dụng và điện thoại để sáng tạo nghệ thuật và âm nhạc. Nhưng ngay cả đã có những thành công thì việc dùng ứng dụng để sáng tác nhạc trên điện thoại cũng không đạt được sự đồng tình chung.

Tuy nhiên, điện thoại hay máy tính, thậm chí cả trí tuệ nhân tạo không phải là công cụ thay thế và hạn chế óc tưởng tượng của con người, mà là cánh tay nối dài giúp con người vươn tới những giới hạn chưa từng vượt qua. Ở thời đại công nghệ số, tương lai của âm nhạc sẽ là sự phát triển mạnh mẽ của những ý tưởng tươi mới, hay sự lụi tàn do cảm hứng của con người đã cạn kiệt? Hiện vẫn chưa có câu trả lời!