Ngành thu âm toàn cầu đang kinh doanh rất tốt, nhưng nhiều công ty lớn trong lĩnh vực này vẫn phải sẵn sàng để đối phó với những nguy cơ tiềm ẩn.
Hai năm trước, Ngân hàng Đầu tư đa quốc gia Goldman Sachs có trụ sở ở New York (Mỹ) đã công bố một báo cáo lạc quan về tương lai của ngành thu âm toàn cầu với đại diện là ba công ty sở hữu bản quyền âm nhạc lớn nhất: Universal Music Group, Sony Music Entertainment và Warner Music Group. Trong đó, Goldman dự báo năm 2018, doanh thu của thu âm toàn cầu đạt 18,1 tỷ USD, doanh thu phát trực tuyến khoảng 8,4 tỷ USD. Tương lai doanh thu của ngành thu âm sẽ tăng hơn gấp đôi vào trước năm 2030, còn doanh thu phát trực tuyến hằng năm đạt 28 tỷ USD.
Trên thực tế, theo dữ liệu của Liên đoàn Công nghiệp Ghi âm Quốc tế (IFPI), doanh thu thu âm toàn cầu năm 2018 tăng 9,7% và đạt 19,1 tỷ USD, doanh thu phát trực tuyến đạt 8,9 tỷ USD. Dù vậy, những nhà kinh doanh âm nhạc kỳ cựu từng nhận được bài học về “bong bóng vỡ” và những mối nguy lớn trong thời đại Napster (dịch vụ mở ra kỷ nguyên nhạc số) tỏ ra hoài nghi với báo cáo lạc quan này, đồng thời cảnh báo các công ty thu âm lớn hãy sẵn sàng với những nguy cơ dưới đây.
Doanh thu tại châu Âu tăng trưởng chậm
Dù đầy rẫy những số liệu tích cực, báo cáo về ngành âm nhạc toàn cầu năm 2019 của IFPI vẫn có một dãy số đáng chú ý. Năm 2018, tăng trưởng doanh thu thu âm tại châu Âu chỉ cao hơn 0,1% so với năm 2017. Nguyên nhân là tại Đức - thị trường thu âm lớn thứ tư trên thế giới - doanh thu giảm 9,9% (127 triệu USD) ở các định dạng vật lý (đĩa CD, DVD,...).
Lợi nhuận từ dịch vụ phát trực tuyến chỉ đạt 113 triệu USD không thể bù đắp khoản thiếu hụt từ việc bán đĩa. Tổng doanh thu của cả thị trường âm nhạc Anh chỉ tăng 3,1% trong năm 2018, nhưng lạm phát đã tăng 3,3% trong cùng thời điểm, nghĩa là kinh doanh âm nhạc ở Anh vẫn sụt giảm nhẹ. Tại thị trường của Thụy Điển chỉ tăng 2,8%, trong khi Na Uy tăng 1,7%.
“Quyền lực” của nghệ sĩ
Theo báo cáo mới từ IFPI, tổng đầu tư của các công ty thu âm vào tìm kiếm và quản lý nghệ sĩ năm 2017 là 4,1 tỷ USD và tổng chi phí cho các nghệ sĩ là 5,8 tỷ USD. Trong khi năm 2015, tìm kiếm và quản lý nghệ sĩ chỉ tiêu tốn khoảng 2,8 tỷ USD, còn tổng chi phí là 4,5 tỷ USD.
Đây không phải tin tốt cho Universal, Sony và Warner. Bởi trong thống kê tổng doanh thu của các công ty thu âm năm 2017, chi phí cho nghệ sĩ chiếm 33,8%, trong khi trước đó, năm 2015 tổng chi phí cho nghệ sĩ chỉ 27%. Nói cách khác, các công ty đang phải chi nhiều lợi nhuận hơn cho nghệ sĩ.
Vi phạm bản quyền âm nhạc
“Trong 5 năm qua, gần như đã dẹp bỏ được nạn chia sẻ tập tin trái phép trong nền công nghiệp âm nhạc” - Chủ tịch IFPI, ông Marte Thorsby phát biểu. Ông cho rằng, sự phát triển của những dịch vụ phát trực tuyến hợp pháp như Spotify đã ngăn cản hoạt động của các trang tải xuống lậu. Theo Công ty Giám sát thị trường vi phạm bản quyền MUSO, năm 2018 có hơn 189 tỷ lượt truy cập vào các trang vi phạm liên quan đến mọi loại hình giải trí trên toàn cầu. Như vậy, nạn vi phạm bản quyền mọi loại hình đã giảm 34% so với năm 2017. Nhưng dù MUSO ước tính chỉ có 15,9% trong 189 tỷ lượt kể trên thì cũng đã có 30 tỷ lượt truy cập vào các trang lậu liên quan đến âm nhạc trong năm 2018. Như vậy, vi phạm bản quyền chưa hề biến mất.
Áp lực về giá dịch vụ phát trực tuyến
Gần đây, nhiều trang báo đưa tin về sự sụt giảm đáng báo động trong “ARPU” (doanh thu trung bình mỗi người dùng trả phí) của Spotify. Giá thuê bao trung bình của Spotify giảm vì các thị trường nhiều biến động như Indonesia, Ấn Độ, Mỹ Latinh,... và còn bởi mánh lới để thu hút nhiều khách hàng hơn. Steve Cooper - CEO của Warner Music Group - bày tỏ sự không hài lòng và cho biết Công ty sẽ tiếp tục chống lại việc giảm giá trị của âm nhạc, của các nghệ sĩ và nhạc sĩ trong những chiến lược thu hút khách hàng thực hiện bởi các nền tảng phát trực tuyến.
Thế nhưng việc “chống lại” sẽ khó khăn hơn. CEO của Warner giải thích: “Chúng tôi đang phụ thuộc vào một số dịch vụ nhạc số. Điều này cho phép họ gây ảnh hưởng đáng kể đến giá cả chúng tôi đưa ra liên quan đến phân phối nhạc số. Dự báo, phần trăm doanh số của các dịch vụ như Amazon, Apple Music, Spotify và Tencent tiếp tục tăng, họ sẽ chiếm ưu thế hơn trong các đàm phán và gây áp lực lên tỷ suất lợi nhuận của chúng tôi”.
Bán cổ phần khó đạt giá cao
Trong số ba công ty thu âm lớn nhất thế giới, Universal Music Group đang được các ngân hàng đầu tư định giá cao gấp 50 lần lợi nhuận EBITA, với thu nhập trước khi trừ lãi vay, thuế, khấu hao hằng năm đạt 1 tỷ USD. Chủ sở hữu là Tập đoàn Vivendi SA (Pháp) đang có ý định bán 50% cổ phần của Universal trước tháng 1/2020.
Nếu Universal được bán với giá cao thì giá trị của các công ty cạnh tranh sẽ tăng theo, và chủ sở hữu của họ rất có thể cũng chọn phương án bán cổ phần. Tuy nhiên, chuyện gì sẽ xảy ra nếu Universal không được rao bán thành công. Nếu không thể sống sót tại thị trường tự do, Universal sẽ khiến cộng đồng đầu tư cho rằng những đánh giá về kinh doanh âm nhạc đã bị “thổi phồng”. Kịch bản này sẽ làm giảm bớt phấn chấn hiện tại của ngành công nghiệp thu âm toàn cầu.
(Theo Rollingstone.com)