Khai thác tiềm năng sân khấu du lịch

Để du khách biết nhiều hơn đến Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng thông qua con đường văn hóa thì mở ra các sân khấu du lịch là cách làm hiệu quả, tuy nhiên, mở ra rồi nhưng làm sao để chúng "sống khỏe" mới là vấn đề cần bàn.

Đọc E-paper

Thời điểm này, bên cạnh những chương trình nghệ thuật hàn lâm của Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch (HBSO), Nhà hát TP.HCM còn thường xuyên sáng đèn nhờ kịch xiếc mới À ố show kết hợp nhiều loại hình nghệ thuật như: xiếc, kịch câm, tuồng cổ, múa, hò vè, đờn ca tài tử, vọng cổ, hip hop..., thể hiện những gam màu đặc trưng của các vùng quê Việt Nam.

Từ tháng 8/2016 còn có thêm phiên bản mới À ố show Teh dar với những câu chuyện về văn hóa Tây nguyên cũng với cách thể hiện bằng xiếc tre (đạo cụ chủ yếu là cây tre và chiếc thúng làm từ tre nứa) nhưng mang màu sắc mới và khác biệt với À ố show...

Những điểm đến hấp dẫn

Mấy năm nay, À ố show đã có tên trong top những chương trình biểu diễn hấp dẫn nhất ở TP.HCM của bảng xếp hạng do TripAdvisor lập ra, được nhiều đơn vị du lịch lữ hành đưa vào lịch trình cho khách nước ngoài và nhận được sự quan tâm của họ với tổng cộng hơn 1.000 suất diễn.

Còn tại Nhà hát Múa rối nước Rồng Vàng (nằm trong khuôn viên Cung Văn hóa Lao động), À ố show cũng biểu diễn ổn định vào các ngày cuối tuần, phục vụ khách nước ngoài đi theo đoàn của các công ty lữ hành và cả khách lẻ. Rối nước là loại hình chỉ có tại Việt Nam, riêng tại TP.HCM thì Nhà hát Rồng Vàng là địa điểm duy nhất biểu diễn loại hình này.

Múa rối nước ở Nhà hát Múa rối Rồng Vàng

Ngoài 2 địa điểm trên còn có The V Show là nhà hát do danh hài hải ngoại Vân Sơn - Giám đốc Trung tâm Vân Sơn đầu tư xây dựng và cải tạo từ phòng trà Nam Quang cũ thành sân khấu biểu diễn theo phong cách châu Âu cổ điển. Ở đây, từ đầu tháng 5/2016 đã khai trương chương trình tạp kỹ - ca múa nhạc Amazing Việt Show quy tụ những tài năng, kỷ lục gia của Việt Nam qua phần biểu diễn được dàn dựng công phu, kết hợp với các tiết mục múa mang đậm bản sắc dân tộc nhắm đến khách du lịch, bước đầu đã nhận được sự quan tâm của một số công ty lữ hành và kiều bào.

Mới nhất, từ đầu tháng 9/2016, Sân khấu Rex Sen Vàng bắt đầu biểu diễn nghệ thuật hằng đêm tại Khách sạn Rex, giới thiệu một số loại hình nghệ thuật như hát bội (lễ xây chầu ở Nam bộ, múa Tứ Thiên Vương), múa cung đình Huế (Lân mẫu xuất lân nhi, Lục cúng hoa đăng), hát chầu văn - hầu đồng hoặc hát văn, biểu diễn đàn đá, múa rối nước (các trò cổ: bật hội cờ, tễu giáo trò, múa rồng, nông nghiệp, đánh cáo bắt vịt, múa phượng, lân tranh cầu, nhi đồng hí thủy, múa bát tiên...), và sẽ có thêm đờn ca tài tử, cải lương phục vụ du khách lưu trú tại Rex và tại TP.HCM.

Phát triển trong khó khăn

Cách đây dăm bảy năm, nhiều sân khấu du lịch đã ra đời với sự tham gia của nhiều đơn vị nghệ thuật công lập và xã hội hóa. Rất nhiều chương trình nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc, từ hát bội, cải lương, đờn ca tài tử đến trình diễn áo dài... đã ra mắt, nhưng chỉ có À ố show và múa rối nước ở Nhà hát Rồng Vàng là thành công và "trụ" được ổn định đến nay.

Tuy Việt Nam có nhiều loại hình nghệ thuật mang đậm bản sắc riêng như cải lương, tuồng chèo, hát xẩm, hát xoan, quan họ..., trong đó có không ít loại hình đã được công nhận là di sản văn hóa được thế giới tôn vinh, nhưng để quảng bá thông qua sân khấu du lịch thì không dễ dàng.

À ố show và múa rối Rồng Vàng được đánh giá là kết hợp được nhiều loại hình nghệ thuật của ngôn ngữ hình thể diễn viên hay con rối và nhạc cụ dân tộc truyền thống, đáp ứng được nhu cầu của số đông khách quốc tế không am hiểu ngôn ngữ địa phương hơn so với các loại hình diễn xướng có lời ca và thoại dài dòng.

Nhưng khó khăn chính không phải ở đó, mà trên thực tế, các sân khấu du lịch bấy lâu đều phải "tự thân vận động" hoàn toàn từ kinh phí đầu tư kịch mục biểu diễn đến cơ sở hạ tầng sân khấu, trong đó ngặt nghèo nhất là tìm mặt bằng phù hợp để biểu diễn ổn định.

Chương trình Hồn Việt (The soul of Vietnam) về ca múa nhạc dân tộc (hát xẩm, nhã nhạc cung đình, đờn ca tài tử ) của Công ty Nghệ sĩ Mê Kông ra mắt từ năm 2011, mặc dù được xem là "đặc sản" của sân khấu phục vụ du lịch ở TP.HCM, song thường xuyên bị động về điểm diễn.

Sau thời gian diễn ở Nhà hát TP.HCM, Hồn Việt phải chuyển về Sân khấu IDECAF rồi ngừng biểu diễn từ năm 2014, từ tháng 3/2016 đến nay trở lại diễn ở rạp Công nhân vốn đã rất cũ kỹ. Vì thế, khán giả của Hồn Việt vẫn chưa nhiều và Công ty Mê Kông vẫn phải móc tiền túi "nuôi" nghệ thuật.

Giữa tháng 6/2016, Đoàn 3 Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang phối hợp với Công ty Asia Media khai trương sân khấu mới tại Khách sạn OSCAR Sài Gòn (Q.1) với kỳ vọng biến nơi đây thành điểm đến thưởng thức nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa miền Nam cho kiều bào, khách quốc tế thông qua các công ty du lịch và hệ thống khách sạn.

Nhưng sau suất diễn đầu tiên Đêm Viễn Châu, sân khấu có 200 ghế này vẫn chưa hoạt động trở lại, do chờ sửa lại không gian sàn diễn, diễn viên kẹt sô. Thực ra, cốt lõi là sân khấu hoạt động chủ yếu dựa vào tiền bán vé, nhưng ngay suất diễn đầu tiên lượng khán giả đã không như ý.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã làm rất tốt mô hình sân khấu phục vụ phát triển du lịch. Chúng góp phần làm phong phú chương trình tour của các công ty lữ hành để thu hút du khách. Đổi lại, chúng có lượng khán giả ổn định và còn được nhà nước hỗ trợ nên không phải lo về kinh phí, địa điểm biểu diễn...

TP.HCM cũng từng tổ chức rất nhiều hội thảo, tọa đàm bàn về việc liên kết, hợp tác giữa các sân khấu du lịch và công ty lữ hành, bản thân các sân khấu cũng rất chịu khó tìm đến các công ty du lịch, nhưng đến nay, hầu hết sân khấu du lịch vẫn hoạt động trong tình trạng bấp bênh, hoặc "hữu xạ tự nhiên hương" nên chưa đạt được hiệu quả.

>Nâng cao thẩm mỹ trong nghệ thuật biểu diễn

>Du lịch chữa bệnh: còn bỏ ngỏ

>Làm mới những “đặc sản” dành cho khách du lịch