Đánh giá khách quan mối liên hệ bốn nhà

KHUYNH DIỆP| 23/07/2009 07:48

Cũng có doanh nghiệp coi “liên kết bốn nhà” như thứ trang trí, hưởng ứng theo phong trào, trong khi đó vai trò của chính quyền về vấn đề này lại không rõ ràng.

Đánh giá khách quan mối liên hệ bốn nhà

Quyết định số 80/2002/QĐ-TTg ngày 24/6/2002 của Thủ tướng Chính phủ “Về chính sách khuyến khích tiêu thụ nông sản hàng hóa thông qua hợp đồng” đã đem lại niềm tin, chỗ dựa cho nông dân trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp. Quyết định còn tạo tư duy mới cho nông dân trên đường hội nhập. Về phía chính quyền, DN và nhà khoa học, Quyết định 80 cũng là dịp nhắc nhở trách nhiệm với nông dân, cùng vui buồn với nông dân lúc được mùa trúng giá cũng như khi thiên tai thất bát, qua đó thắt chặt mối liên minh công - nông - trí trên lĩnh vực kinh tế.

Nông dân Bến Tre trồng ca cao qua hướng dẫn kỹ thuật của các nhà khoa học

Sau 6 năm triển khai Quyết định số 80 của Chính phủ đã đem lại không ít thuận lợi cho nông dân và DN cũng như giới khoa học liên quan tới nông nghiệp - nông dân - nông thôn. Ở Long An, thông qua các cấp Hội Nông dân, nông dân liên kết với Công ty Vinappro, Vikino để mua máy nông cụ dưới hình thức trả chậm không tính lãi, thủ tục nhanh gọn.

Tại chợ đầu mối nông sản Hậu Thành Đông giữa Đồng Tháp Mười, Công ty Lương thực Long An đã phối hợp với các nhà khoa học ở Trung tâm Nông nghiệp Đồng Tháp Mười liên kết trong việc chuyển giao khoa học - kỹ thuật, giống mới và bao tiêu lúa hàng hóa đối với nông dân.

Tại An Giang, từ 2006, Hội Nông dân tỉnh đại diện cho nông dân liên kết với Sở Khoa học - Công nghệ và Công ty Bưu chính - Viễn thông hỗ trợ nông dân xây dựng các câu lạc bộ internet, giúp nông dân truy cập thông tin về giá cả hàng nông sản. Cũng ở An Giang, mới đây, Công ty TNHH Angimex - Kitocu liên kết cùng nông dân 5 huyện sản xuất 1.820 ha (70 ha chuyên giống) lúa Nhật Bản rồi bao tiêu toàn bộ sản phẩm.
Ở Bến Tre, nông dân liên kết với các nhà khoa học ở Trường Đại học Nông nghiệp Thủ Đức và một số DN TP.HCM trồng hàng ngàn ha ca cao xen trong vườn dừa, tạo ra hàng ngàn tấn hạt ca cao để xuất khẩu. Thông qua mô hình hợp tác xã, nông dân trồng rau an toàn (RAT) ở Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh (TP.HCM) liên kết với Tập đoàn Metro - Cash& Carry; hệ thống siêu thị Saigon Co.op; Maximax tiêu thụ các loại rau củ quả an toàn, trong khi cán bộ kỹ thuật của Công ty Bảo vệ thực vật và Trung tâm Khuyến nông TP.HCM lo chuyển giao kiến thức sản xuất RAT cho nông dân, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn lập quy hoạch vùng trồng RAT giúp nông dân yên tâm đầu tư…

Nói như vậy không có nghĩa tất cả mối “liên kết bốn nhà” đều xuôi chèo mát mái. Do không có sự ràng buộc pháp lý nên đã từng xẩy ra tình trạng có DN tuy ký “ghi nhớ”bao tiêu sản phâm của nông dân nhưng gặp lúc hàng nông sản trúng mùa, dội chợ lại “không mặn mà”, đến khi thị trường hút hàng thì tìm mọi cách lôi kéo người sản xuất bán sản phẩm cho DN mình, thậm chí tranh mua với DN khác,đã vô tình tạo kẽ hở để nông dân không giữ chữ tín với DN ký hợp đồng với mình.

 Cũng có DN coi “liên kết bốn nhà” như thứ trang trí, hưởng ứng theo phong trào, trong khi đó vai trò của chính quyền về vấn đề này lại không rõ ràng. Mỗi khi xuất hiện “cơm không lành, canh không ngọt” giữa nông dân với DN, nhiều nơi chính quyền đứng ngoài cuộc, coi đó là “chuyện của mấy ổng”.

Xét trên góc độ vĩ mô, đến nay chúng ta vẫn chưa quy hoạch tổng thể (và chi tiết) vùng chuyên canh nguyên liệu để hướng dẫn nông dân sản xuất hàng hóa tập trung, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tạo thuận lợi cho DN và nông dân “nắm tay nhau” vượt qua những rào cản kỹ thuật trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới.

Trao đổi chất lượng sản phẩm với một DN

Với một nền nông nghiệp dựa chủ yếu vào hàng chục triệu hộ kinh tế tự chủ, qui mô nhỏ, phân tán, tập quán canh tác lạc hậu, thực sự là thách thức cho nền nông nghiệp VN. Những khái niệm nông nghiệp sạch, vệ sinh an toàn thực phẩm, sản xuất, chế biến theo tiêu chuẩn HACCP chưa thực sự đi vào tiềm thức, thậm chí còn khá xa lạ với nhiều nông dân và không ít DN kinh doanh nông sản... Bên cạnh năng lực nội tại còn nhiêu yếu kém, tính liên kết trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ của DN nông nghiệp cùng ngành nghề lại càng yếu, thậm chí cạnh tranh không lành mạnh. Nhiều ngành hàng thành lập hiệp hội nhưng trong thực tế nhiều hiệp hội kinh doanh nông sản có “hội” mà không có “hiệp”…

TS Trần Đình Hiền
(Trường Đại học Kinh Tế TP.HCM)

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Đánh giá khách quan mối liên hệ bốn nhà
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO