Đàm phán Nga - Ukraine có tiến triển

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu trước khi phái đoàn Nga và Ukraine bắt đầu đàm phán tại TP. Istanbul ngày 29/3. Ảnh: Reuters

Đàm phán hòa bình trực tiếp giữa Nga và Ukraine diễn ra tại cung điện Dolmabahce, Istanbul ngày 29/3/2022 và kết thúc sau gần 4 tiếng. 

Theo Reuters, trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky cho biết cuộc đàm phán mang tính xây dựng. Ông nói sẽ xem các đề xuất của Ukraine và báo cáo với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông Medinsky nói, Tổng thống Nga và Ukraine sẽ gặp nhau chỉ khi thỏa thuận hòa bình đã được hai ngoại trưởng phê chuẩn. 

Về phía Ukraine, Bộ trưởng Ngoại giao Dmytro Kuleba khẳng định mục tiêu lớn nhất của Kiev trong vòng đàm phán này là thỏa thuận ngừng bắn nhưng nhấn mạnh Kiev sẽ không thỏa hiệp về "chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ". Sau cuộc gặp, nhà đàm phán nước này cho biết có tiến triển đủ để tổ chức họp giữa tổng thống 2 nước. Ukraine cũng xác nhận điều kiện tiên quyết là cần trưng cầu ý dân ở Ukraine về các điều khoản thỏa thuận với Nga.

Trước thềm đàm phán, tờ Financial Times (Anh) dẫn nguồn tin mật cho biết Nga sẵn sàng từ bỏ mục tiêu "phi phát xít hóa", "phi vũ trang hóa" Ukraine và để quốc gia này gia nhập Liên minh châu Âu (EU), miễn là Kiev chấp nhận một số nhượng bộ an ninh, như từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO, không phát triển vũ khí hạt nhân và không cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự. Đây cũng là các điều kiện được ông Putin công bố vào giữa tháng này để chấm dứt chiến dịch quân sự tại Ukraine. 

Tại bàn đàm phán, Ukraine đã đề xuất một hệ thống đảm bảo an ninh mới để đổi lấy đảm bảo an ninh. Theo đó, nước này sẽ không gia nhập các liên minh quân sự và không có căn cứ quân sự nước ngoài. Ukraine đề xuất Israel, Ba Lan, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ có thể là các nước đảm bảo an ninh cho Ukraine theo hệ thống đảm bảo an ninh mới. Nếu hệ thống đảm bảo an ninh hiệu quả, Ukraine đồng ý với trạng thái trung lập.

Về vấn đề Crimea, địa phương được Nga sáp nhập, Ukraine đề xuất sẽ thảo luận với Nga về trạng thái của Crimea trong 15 năm tới, có hiệu lực khi đạt được ngừng bắn hoàn toàn. Trước hội đàm 2 ngày, trong cuộc trò chuyện với các nhà báo Nga qua video, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Kiev "đã sẵn sàng thực hiện các đảm bảo an ninh và tình trạng trung lập, phi hạt nhân hóa".

Trong khi đó, Thứ trưởng Quốc phòng Nga đã quyết định giảm mạnh các hoạt động quân sự quanh Kiev và Chernihiv ở Ukraine sau khi đàm phán giữa Nga và Ukraine tại Istanbul kết thúc. Thứ trưởng Alexander Fomin cho biết quyết định được đưa ra để tạo sự tin cậy lẫn nhau và các điều kiện cần thiết để các cuộc đàm phán tiếp theo diễn ra.

Về động thái này, Tổng thống Zelensky trong bài phát biểu vào đêm muộn bày tỏ thận trọng trước tuyên bố của Nga về việc giảm giao tranh tại Ukraine. "Chúng tôi có thể nói rằng các tín hiệu mà chúng tôi nhận được từ các cuộc thảo luận là tích cực nhưng chúng không át được tiếng nổ của đạn pháo", ông Zelensky nói, lưu ý rằng Ukraine chỉ có thể tin tưởng vào một kết quả cụ thể từ các cuộc đàm phán.