Thông tin ảnh hưởng thế nào đến quyết định đầu tư?

Không phải nhà đầu tư nào cũng xây dựng được mạng lưới thông tin để có thể biết trước hoặc dự đoán đúng thông tin. Mặt khác, thị trường sẽ phản ứng như thế nào khi thông tin được công bố vẫn là điều khó biết được.  

Đọc E-paper

Như trong vụ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) công bố lãi suất vào kỳ họp tháng 3 vừa qua, chắc chắn rất nhiều nhà đầu tư đã đoán trước được khả năng FED sẽ tăng lãi suất, thế nhưng sau khi tin được công bố, thị trường lại đi ngược lại với nguyên lý thông thường, cụ thể là đồng USD giảm, vàng và các thị trường chứng khoán vẫn tăng.

Điều này là do tin không còn mang tính bất ngờ và trước đó thị trường gần như hấp thụ thông tin khả năng FED tăng lãi suất và đã phản ứng trước, do đó khi tin chính xác được công bố thì lại trở thành cơ hội để chốt lời đối với những nhà đầu tư đã đẩy mạnh mua đồng USD và bán vàng trước đó. Vì vậy mà trong thị trường tài chính mới có thuật ngữ "tin ra là bán".

Ngoài tính độc quyền biết trước thông tin, yếu tố bất ngờ của thông tin là quan trọng nhất đối với phản ứng của thị trường. Tin càng bất ngờ và có xác suất xảy ra thấp nhưng vẫn xảy ra thì khả năng tác động đến thị trường càng mạnh.

Sự kiện Brexit là một dạng như thế. Trước cuộc trưng cầu dân ý, gần như không ai tin người dân Anh sẽ bỏ phiếu rời khỏi Liên minh Châu Âu (EU), thế nhưng thực tế đã xảy ra như vậy. Thị trường tài chính sau đó đã có một phen hỗn loạn, đồng bảng Anh mất giá, chứng khoán giảm mạnh, vàng tăng nhanh.

Tuy nhiên, cũng có những thông tin rất bất ngờ nhưng khi xảy ra thì thị trường phản ứng không theo như nguyên lý và kỳ vọng trước đó của các chuyên gia và giới đầu tư.

Việc ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2016 là một trường hợp điển hình. Trước ngày bầu cử, hầu hết giới chuyên gia đều tin rằng Trump đắc cử sẽ có hại cho nền kinh tế Mỹ, có thể khiến đồng USD và chứng khoán giảm mạnh, vàng sẽ đi lên mạnh mẽ. Và thị trường rõ ràng đã phản ứng như thế khi kết quả kiểm phiếu với lợi thế liên tục nghiêng về phía ông Trump.

Vậy nhưng, sau khi có kết quả chính thức về thắng lợi của ông Trump, thị trường bất ngờ đảo ngược 180 độ khi đồng USD và chứng khoán phục hồi mạnh mẽ, trong khi thị trường vàng chìm sâu. Lúc này một luận điểm mới được đưa ra là với chính sách tài khóa mở rộng và bảo hộ thương mại nội địa, Trump có thể giúp kinh tế Mỹ tăng trưởng nhanh trở lại và do đó đồng USD tăng mạnh là điều tất yếu.

>>6 câu hỏi cần trả lời trước khi quyết định đầu tư vào công nghệ

Từ các ví dụ trên có thể thấy, việc đánh giá thông tin để có quyết định đúng đắn, phù hợp với thị trường không phải là điều đơn giản. Về cơ bản, thông tin có 2 dạng là định tính và định lượng. Mức tác động của thông tin được phân làm 3 loại là tích cực, trung tính và tiêu cực.

Với thông tin định lượng thì thường giới đầu tư sẽ so sánh với dữ liệu của kỳ trước đó cũng như dữ liệu dự báo, trong trường hợp quá xấu hoặc quá tốt so với dự báo và giảm hoặc tăng quá mạnh so với kỳ trước đó thì mới tác động mạnh đến thị trường theo hướng tích cực hoặc tiêu cực, còn không thì sẽ chỉ ở mức trung tính. Đối với thông tin định tính thì đánh giá thường khó hơn nhiều và phụ thuộc vào kinh nghiệm cũng như bối cảnh của thị trường ngay trong thời điểm đó.

Trong nhiều trường hợp, thông tin định tính quan trọng hơn những con số định lượng rõ ràng. Như trong trường hợp về cuộc họp của FED vừa qua, thị trường lúc này không chú ý vào quyết định điều chỉnh tăng lãi suất nữa vì gần như đã biết trước, mà lại chú trọng vào những thông tin có tính định tính, như nội dung biên bản cuộc họp và phát biểu của Chủ tịch FED Yellen, để đánh giá khả năng liệu FED có tăng lãi suất đúng 3 lần trong năm nay, hay tần suất tăng có thể dày đặc hơn.

Tuy nhiên, trong trường hợp FED tăng lãi suất thêm 0,5% trong kỳ vừa rồi so với dự báo mức tăng 0,25%, thì khi đó thị trường có thể sẽ phản ứng rất mạnh với việc đồng USD tiếp tục đi lên mạnh mẽ và vàng rớt giá là khó tránh khỏi.

Một ví dụ điển hình nữa về phản ứng khó lường khi thông tin được công bố là đối với công bố kế hoạch lợi nhuận của một công ty niêm yết. Giả định khi kế hoạch lợi nhuận cao hơn rất nhiều so với số thực hiện trước đó cũng như so với dự báo, giá cổ phiếu của công ty có thể tăng mạnh. Tuy nhiên, khi đi sâu vào tìm hiểu thì thấy lợi nhuận đặt ra cao là do công ty có kế hoạch bán đứt một dự án cho đối tác.

Lúc này sẽ có 2 trường hợp xảy ra, nếu dự án đó đang mang lại suất sinh lời rất lớn cho công ty mà nay bị bán đi và trong tương lai nguồn thu của công ty bị thu hẹp thì thị trường có thể phản ứng ngược với ban đầu, giá cổ phiếu của công ty có thể chịu áp lực giảm. Ngược lại, nếu đây là một dự án có hiệu quả thấp, bị đình trệ trong nhiều năm và giờ có thể thanh lý được, thì giá cổ phiếu lúc này càng được hỗ trợ để lên cao hơn.