Ukraine thừa nhận tư cách thành viên NATO là không khả thi

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy (phải) gặp Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg (trái) hồi tháng 10-2019. Ảnh: AP

Theo ông Igor Zhovkva - Cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Ukraine đã thừa nhận việc trở thành thành viên NATO sẽ không được bàn đến và sẽ không thực hiện thêm bất kỳ bước nào để gia nhập liên minh quân sự này. Dù vậy, Kiev vẫn muốn có tiếng nói trong các chính sách của NATO.

"Chính phủ Ukraine muốn liên minh thừa nhận Ukraine là nền tảng của an ninh châu Âu và tái khẳng định quan hệ đối tác với Kiev, được thiết lập năm 1997", ông Zhovkva nói, đồng thời cho biết Ukraine sẽ không theo đuổi các bước để trở thành thành viên NATO.

"Các thành viên NATO đã từ chối nguyện vọng của chúng tôi. Chúng tôi sẽ không làm thêm bất cứ điều gì trong vấn đề này", ông nói. Trên thực tế, Tổng thống Zelensky hồi tháng 3/2022 đã thừa nhận Ukraine cần chấp nhận thực tế sẽ không được kết nạp vào NATO, bất chấp các tuyên bố chào đón của liên minh.

Việc Ukraine theo đuổi tư cách thành viên NATO là một trong các lý do dẫn đến chiến sự với Nga. Ukraine đã đưa mục tiêu này vào hiến pháp năm 2019, bất chấp các cảnh báo của Nga rằng khả năng NATO triển khai lực lượng và vũ khí ở biên giới sẽ tạo thành mối đe dọa an ninh không thể chấp nhận được.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh tư cách thành viên của liên minh vẫn để ngỏ cho các quốc gia quan tâm, nhưng không cam kết hay loại trừ khả năng kết nạp Ukraine trong thời gian tới. Theo Tuyên bố Bucharest năm 2008, lập trường chính thức của NATO là Gruzia và Ukraine "sẽ trở thành thành viên NATO" vào một ngày không xác định trong tương lai.

Khi chiến sự nổ ra, NATO đã không cử lực lượng tới tham chiến tại Ukraine, dù Kiev từng nhiều lần đề xuất liên minh "hành động giống như khi một nước thành viên bị Nga tấn công". Các lãnh đạo NATO đã bác bỏ phương án này, nhấn mạnh Điều 5 chỉ bảo đảm khả năng phòng thủ tập thể giữa các nước thành viên trong khối.