Biết lắng nghe giúp bảo vệ sức khỏe người bạn yêu thương

Theo một nghiên cứu mới, việc có sẵn người nghe có thể giúp bảo vệ khả năng phục hồi của não khi bạn già đi. Ảnh: CNN

Đây là kết quả của một nghiên cứu được công bố hôm 16/8 trên tạp chí JAMA Network Open.

Một người có mức độ lắng nghe cao sẽ chậm lão hóa đến 4 năm

Nghiên cứu này phát hiện ra rằng các tương tác xã hội hỗ trợ ở tuổi trưởng thành rất quan trọng đối với khả năng ngăn chặn sự suy giảm nhận thức, bất chấp quá trình lão hóa não hoặc những thay đổi về bệnh lý thần kinh như biểu hiện của bệnh Alzheimer.

Các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy rằng chỉ cần có một người nào đó luôn sẵn sàng lắng nghe khi bạn cần nói chuyện, sẽ giúp bạn có khả năng phục hồi nhận thức cao hơn so với lượng lão hóa thể chất hoặc những thay đổi liên quan đến bệnh tật trong não. Trước kia các nhà thần kinh học tin rằng khả năng nhận thức sẽ được tăng cường bằng cách tham gia các hoạt động kích thích tinh thần như tập thể dục và tương tác xã hội tích cực.

Trưởng nhóm nghiên cứu, TS. Joel Salinas - Giáo sư Thần kinh học tại trường Y Grossman thuộc đại học New York (NYU, Hoa Kỳ) cho biết: “Chúng tôi nghĩ về khả năng phục hồi nhận thức như một bộ đệm chống lại tác động của lão hóa não và bệnh tật. Nghiên cứu này bổ sung thêm bằng chứng ngày càng tăng cho thấy mọi người có thể tự giúp bản thân hoặc cho những người họ quan tâm nhất, để làm chậm quá trình lão hóa nhận thức hoặc ngăn chặn sự phát triển của các triệu chứng của bệnh Alzheimer, căn bệnh chưa có thuốc chữa khỏi”.

Nói những điều tốt đẹp nhiều hơn và biết lắng nghe nhiều hơn không chỉ giúp người thân cải thiện sức khỏe mà còn giúp chính bạn. Ảnh: CNN

Ước tính có khoảng 5 triệu dân Hoa Kỳ đang sống chung với bệnh Alzheimer, một tình trạng suy giảm trí nhớ ảnh hưởng đến ngôn ngữ, ra quyết định và khả năng sống độc lập của hầu hết những người trên 65 tuổi. TS. Salinas thông tin kết quả của nghiên cứu này chỉ ra rằng những người dưới 65 tuổi có thể ngăn chặn được căn bệnh Alzheimer trong tương lai, thông qua việc lắng nghe người khác và ngược lại - được ai đó lắng nghe. Đo lường việc suy giảm khối lượng não, những người trong độ tuổi 40 và 50 có mức độ lắng nghe thấp có tuổi già hơn 4 năm so với những người có mức độ lắng nghe cao.

TS. Salinas khẳng định: “Bốn năm là khoảng thời gian vô cùng quý giá để kéo dài khả năng nhận thức tốt và bảo vệ sức khỏe não bộ. Ngay bây giờ, bạn có thể tự hỏi bản thân rằng bạn thực sự có ai đó sẵn sàng lắng nghe và ủng hộ bạn hay không, và hãy hỏi điều đó với những người thân yêu. Thực hiện hành động đơn giản là lắng nghe người khác - vừa giúp bạn vừa giúp người đó có chất lượng cuộc sống tốt”.

TS. Salinas cũng khuyên các bác sĩ nên thêm câu hỏi này khi phỏng vấn bệnh nhân: Khi cần nói chuyện, có ai đó mà bạn tin tưởng thổ lộ, vì biết rằng họ sẵn sàng lắng nghe mình không? 

Ông nói thêm: “Cô đơn là một trong nhiều triệu chứng của bệnh trầm cảm và có ảnh hưởng tệ đến sức khỏe của bệnh nhân. Những loại câu hỏi về các mối quan hệ xã hội và cảm giác cô đơn của một người có thể cho bạn biết rất nhiều điều về hoàn cảnh của bệnh nhân, sức khỏe tương lai của họ và cách họ thực sự sống ra sao bên ngoài phòng khám”.

Nghiên cứu được tiến hành như thế nào?

Để có kết quả này, nhóm nghiên cứu của TS. Joel Salinas đã phân tích dữ liệu từ 2.171 người trưởng thành từ 45 tuổi đến 63 tuổi, chủ yếu là người da trắng, không bị sa sút trí tuệ hoặc đột quỵ. Những người tham gia đã tự cho biết thông tin của các mối tương tác xã hội hỗ trợ họ trong cuộc sống của họ, dựa trên việc trả lời 5 câu hỏi: 

1/ Bạn có người tin tưởng lắng nghe bất cứ lúc nào khi bạn cần nói chuyện không?; 2/Có ai đó sẵn sàng cho bạn lời khuyên tốt về một vấn đề?; 3/Có ai đó sẵn sàng cho bạn thấy sự yêu thương và trìu mến?;4/Có ai mà bạn tin sẽ là người hỗ trợ tinh thần cho bạn không?;n5/Bạn có thể tiếp xúc nhiều như bạn muốn với người mà bạn cảm thấy thân thiết, một người mà bạn có thể tin tưởng và tâm sự?

Các tác giả cũng đo các triệu chứng trầm cảm và trình độ học vấn. Khoảng 9 tháng sau, những người tham gia vào nghiên cứu đã trải qua MRI não và các bài kiểm tra tâm lý thần kinh để đo khả năng nhận thức.

Kết quả là những người tham gia ở độ tuổi 40 hoặc 50 có mức độ lắng nghe thấp thì độ tuổi nhận thức già hơn 4 năm so với người lớn tuổi hơn có mức độ lắng nghe cao. Ngược lại, những người trưởng thành có khả năng lắng nghe cao, sự lão hóa nhận thức chậm hơn, chỉ có 0,25 năm (khoảng 91 ngày).

Biết lắng nghe người thân yêu có thể giúp họ cải thiện sức khỏe não bộ và làm chậm sự lão hóa. Ảnh: NYU Langone Health

TS. Glen R. Finney, GS. Thần kinh học tại trường Y Geisinger Commonwealth ở Pennsylvania, một thành viên của Học viện Thần kinh Hoa Kỳ, người không tham gia vào nghiên cứu nhận xét: "Các tài liệu đã khẳng định điều đã được biết trong nhiều thập niên rằng có mối quan hệ xã hội tốt là một yếu tố bảo vệ và cải thiện quan trọng đối với trí nhớ và nhận thức. Nghiên cứu mới bảo đảm rằng con người sẽ khỏe mạnh hơn khi họ luôn có thể tương tác với những người sẽ lắng nghe họ. Ngược lại, điều đó sẽ đe dọa sức khỏe của họ, khiến họ suy giảm nhận thức nhanh hơn”. 

TS. Salinas cho biết tại sao việc có một người lắng nghe lại có tác dụng mạnh mẽ hơn các hình thức hỗ trợ xã hội khác là một câu hỏi vẫn cần được các nhà khoa học tìm hiểu.

Nhưng dựa trên kết quả nghiên cứu, ông nhấn mạnh: "Có một người lắng nghe có thể giúp củng cố các bộ phận của não, góp phần duy trì chức năng nhận thức và giảm thiểu bất kỳ tổn thương nào liên quan đến sức khỏe hoặc tuổi tác, chẳng hạn như giảm hormone căng thẳng hoặc các bệnh liên quan đến mạch máu. Điều đó chỉ có nghĩa là bạn nên hành động ngay bây giờ thay vì sau này, để cố gắng nhận được nhiều lợi ích nhất có thể từ việc lắng nghe ai đó và tìm ai đó để lắng nghe bằng cách trực tiếp, hoặc qua điện thoại, tin nhắn, email…"

Ngoài TS. Salinas, nhóm nghiên cứu còn có sự tham gia của các giáo sư từ nhiều trường Đại học Y ở  Boston, California, và các trung tâm y khoa của Hoa Kỳ như Trung tâm McCance về Sức khỏe Não tại bệnh viện Đa khoa Massachusetts, Viện Turner về Sức khỏe Não và Tâm thần tại trường Đại học Monash, Viện Glenn Biggs về bệnh Alzheimer và bệnh thoái hóa thần kinh tại Trung tâm khoa học y tế trường Đại học Texas, San Antonio. 

 (Theo CNN và NYU Langone Health)