Bản lĩnh doanh nhân và trách nhiệm xã hội: Bài học từ đại dịch Covid-19

Kinh tế - chính trị - xã hội được ví như “kiềng ba chân” của mọi quốc gia. Trong giai đoạn phát triển, doanh nhân là lực lượng tinh hoa luôn xung kích, đi đầu dẫn dắt nền kinh tế của mỗi quốc gia trỗi dậy. Trong giai đoạn cả thế giới đối mặt với Covid-19, vai trò của doanh nhân càng phát huy sức mạnh khi chứng tỏ bản lĩnh kinh doanh vững vàng trước sóng gió, tư duy kinh doanh nhân văn gắn liền với trách nhiệm xã hội để bảo vệ những tầng lớp yếu thế, tinh thần yêu nước chung sức đồng lòng cùng Chính phủ trong trận chiến chống đại dịch.

Trải qua hơn hai năm “vật lộn” với 4 làn sóng khủng hoảng từ Covid-19, chúng tôi thật sự cảm phục khi tận mắt chứng kiến những cống hiến tận lực, tận tâm của nhiều thế hệ doanh nhân Việt Nam nói chung, doanh nhân TP.HCM nói riêng trong trận chiến khốc liệt này.

Doanh nhân TP.HCM chứng tỏ bản lĩnh thép trong gian khó

Từ nhiều năm nay, Vietnam CEO Forum được biết đến là sự kiện lớn nhất dành cho CEO Việt Nam. Trong bối cảnh đặc biệt như năm 2021, Vietnam CEO Forum cho ra đời phiên bản đặc biệt Open Talks được tổ chức bởi Hội Doanh nhân Trẻ TP.HCM (YBA) cùng Công ty CP Xúc tiến Đầu tư và Hỗ trợ Doanh nghiệp (IBP), Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp (BSSC) và S-World.

Chuỗi 3 hội thảo của Open Talks với chủ đề “Những con đường phía trước - The Paths Forward” diễn ra từ ngày 16/9 - 14/10/2021 đã đón nhận sự tham gia, chia sẻ của các diễn giả là những doanh nhân uy tín đầu ngành. Chuỗi chương trình đã được sự quan tâm, tham gia của 3.480 lượt khách tham dự và hơn 65 báo đài đưa tin. Open Talks hình thành đúng như tên gọi “không khuôn mẫu, tranh luận cởi mở và thẳng thắng”đã cất lên tiếng nói của doanh nhân TP.HCM.

Việc chống chọi qua 4 làn sóng Covid-19 liên tục đã khiến doanh nghiệp đứng trước nguy cơ đối mặt với rất nhiều “cửa tử”. Với các doanh nghiệp, đây là một “cơn bão” trực diện và nhiều “lốc xoáy” khó lường. Câu hỏi mà các CEO trằn trọc hằng ngày: Đâu là con đường dẫn đến ánh sáng và “cửa sinh” nào thật sự cho các doanh nghiệp vốn đã gần cạn kiệt nguồn oxy tích lũy bao nhiêu năm?

Nhiều câu chuyện đối diện “cửa tử” đã được các doanh nhân lần đầu bộc bạch như diễn tả mức độ “thương vong” của Vietravel Airline trong “cơn bão”, doanh nhân Nguyễn Quốc Kỳ cho biết mỗi ngày đẩy 1 chiếc Camry, 7 ngày đẩy 1 chiếc Range Rover xuống sông! Doanh nhân Nguyễn Anh Đức cho biết ngành bán lẻ cần “ATM oxy”! Từ những bài học quý giá rút tỉa từ thực tế đối diện với “bão giông”, các doanh nhân đã chứng tỏ bản lĩnh thép trong gian khó với chiến lược kinh doanh 5 chữ T:

- “Tỉnh táo”: Thoát ra khỏi những hào quang trong quá khứ, không ngủ quên trong những trận đánh thắng đại dịch vào những đợt bùng phát trước.

- “Tài năng”: Tìm ra nhân tài trong đội ngũ, vì nhân viên là tài sản quan trọng nhất tạo nên bộ rễ của cây.

- “Tái tạo”: Sau đại dịch, doanh nghiệp sẽ không thể đi theo con đường như cũ nên phải khởi động lại và tái cơ cấu doanh nghiệp. Sau cơn bão thì đất sẽ rộng hơn nên lượng “hữu cơ” sẽ tăng lên.

- “Tốc độ” đi kèm với “Tỉnh táo”: Cơn bão thổi tới và tất cả phải xuất phát trở lại, nhanh chóng xoay chuyển tình thế để thích nghi kịp thời, tỉnh táo nhìn về phía trước để thấy được những con đường, thấy được những kịch bản khác nhau để linh hoạt đối phó tình huống. Sau biến cố này, chúng ta sẽ có bài học về quản trị rủi ro và giúp chúng ta quản trị những bộ rễ, để khu rừng có thể tỷ lệ sống sót cao hơn và bứt tốc chạy về phía trước.

- “Tình nghĩa”: Doanh nghiệp gắn bó với đội ngũ lao động, với Nhà nước, giúp chúng ta bám sâu hơn để chịu đựng gió mưa. Từ đó hiểu về văn hóa, hiểu về con người, giúp sống khỏe hơn sau cơn bão.

Doanh nhân TP.HCM tư duy kinh doanh gắn liền trách nhiệm xã hội

Nhìn lại thời gian đỉnh dịch tháng 8/2021, người dân TP.HCM không ai là không biết đến ATM gạo, ATM oxy, phiên chợ nghĩa tình, siêu thị mini 0 đồng, chiến dịch phủ thần tốc vaccine toàn TP.HCM… Đứng sau những chương trình nhân văn này là sự đoàn kết đồng lòng, phối hợp hiệu quả giữa Chính phủ, chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp của nhiều thế hệ doanh nhân TP.HCM.

Chúng ta sẽ không bao giờ quên hình ảnh hàng nghìn doanh nghiệp TP.HCM chung tay ủng hộ quỹ vaccine phòng, chống Covid-19. Nhưng ít ai biết chính những doanh nghiệp góp tiền, góp của, góp sức đó, họ cũng đang bị thương vì khủng hoảng kinh tế toàn cầu, vẫn phải gồng gánh hoạt động doanh nghiệp giữa bão giông, vẫn phải đảm bảo đời sống cho đội ngũ nhân viên giữa khó khăn, nhưng họ không thể làm ngơ trước tình cảnh ngặt nghèo của các tầng lớp yếu thế trong xã hội. Họ đã quyết định nhường một phần oxy của doanh nghiệp mình để tương trợ cho xã hội.

Chưa dừng lại ở đó, với tư duy đổi mới sáng tạo, thế hệ doanh nhân trẻ TP.HCM sẵn sàng đáp lại lời kêu gọi từ Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đóng góp vào “Quỹ vaccine công nghệ” - hình thành “lá chắn thép” cho TP.HCM chống Covid-19. Chương trình “Tìm kiếm và kết nối giải pháp đổi mới sáng tạo ứng phó dịch Covid-19 tại TP.HCM năm 2021 - HCMC Innovative Solution - Covid 2021 (HIS-COVID 2021) được phối hợp triển khai thần tốc bởi Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp BSSC và Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM.

Chương trình tìm kiếm các giải pháp đổi mới sáng tạo hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp tại TP.HCM ứng phó dịch bệnh Covid-19 năm 2021, từ đó truyền thông và giới thiệu các giải pháp đổi mới sáng tạo đã có sản phẩm hoàn thiện và sẵn sàng chuyển giao cho chính quyền thành phố, các sở ban ngành và các hiệp hội doanh nghiệp của TP.HCM, góp phần giúp thành phố ứng phó với dịch Covid-19. Chương trình diễn ra từ cuối tháng 7/2021. Sau gần một tháng truyền thông chương trình đã tiếp nhận được 99 hồ sơ là các giải pháp đổi mới sáng tạo hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp ứng phó đại dịch đăng ký tham gia.

Sau vòng tuyển chọn hồ sơ, chương trình đã chọn được 50 giải pháp tiềm năng, phù hợp để tham gia trình bày và phản biện trước hội đồng ban giám khảo, chuyên gia. Hội đồng đã lựa chọn top 20 giải pháp tham gia vào vòng chung kết diễn ra vào ngày 17/9/2021. Kết thúc vòng chung kết, HIS-COVID 2021 đã lựa chọn 10 giải pháp xuất sắc để vinh danh ngày 14/12/2021 trong Tuần lễ Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo TP.HCM năm 2021 - WHISE 2021 (Week for Ho Chi Minh City Innovation, Startup and Entrepreneurship).

Với vai trò là đơn vị xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam hơn 10 năm nay, Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp BSSC tận mắt chứng kiến, tận tai lắng nghe, tận tâm cảm nhận những khó khăn của các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup), doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại TP.HCM nói riêng và ở Việt Nam nói chung giữa tâm bão Covid-19. Nếu các doanh nghiệp lớn như các cây cổ thụ bám rễ chặt, sâu vào lòng đất mà còn bị quật trụi lá trước bão giông thì các doanh nghiệp nhỏ chỉ như những ngọn cỏ yếu dễ bị vùi dập trước dòng lũ dữ.

BSSC lập tức “đặt ECMO” khẩn cấp cho cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam. Chương trình BSSC - H.C.M 2021 được thiết kế riêng dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp với các giải pháp hỗ trợ thông qua ba trụ cột chính BSSC - Help, BSSC - Connect, BSSC - Mentor với hy vọng có thể trở thành “máy trợ thở” hoặc đơn giản là “liều thuốc tinh thần” giúp doanh nghiệp trụ vững để vượt qua giai đoạn “sinh tử” - ứng phó với đại dịch Covid-19.

- BSSC - Help: Là nơi tập hợp các gói ưu đãi sử dụng sản phẩm, dịch vụ của các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng như giới thiệu các giải pháp/sản phẩm mới tác động đến cộng đồng trong đại dịch Covid-19;

- BSSC - Connect: Là nơi giới thiệu các mô hình kinh doanh tiêu biểu, giúp kết nối doanh nghiệp, chia sẻ nguồn lực, tối ưu các chi phí cố định, gia tăng cơ hội hợp tác và tìm kiếm nguồn doanh thu mới, liên kết và cộng hưởng các sản phẩm trong cùng ngành hoặc có tính bổ trợ cho nhau;

- BSSC - Mentor: Là nơi giúp các dự án tìm kiếm những lời giải đáp cho các bài toán của doanh nghiệp mình thông qua hội đồng tư vấn. Chương trình đã tư vấn chuyên sâu, giới thiệu và hỗ trợ cho gần 100 dự án, giải pháp.

Thông qua khảo sát nhu cầu thực tế, BSSC đã tổ chức thành công chương trình BSSC - Connect For Retail. Chương trình đã kết nối dự án, cá nhân khởi nghiệp trong và ngoài cộng đồng BSSC tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh. Với sự chia sẻ của các diễn giả là đại diện các kênh phân phối bán lẻ và có kinh nghiệm trong việc đưa các sản phẩm là lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm vào các kênh phân phối khác. Các diễn giả bao gồm anh Trần Thanh Tùng - Co-Found Monkey in Black, Loli & The Wolf, Yêu là Đủ, Beecomm; anh Lê Chiêu Trung - CEO Công ty TNHH Nông Sản Nhà Quê; anh Mai Thanh Thái - đồng sáng lập và Giám đốc Kinh doanh Food Map.

Bài học từ đại dịch Covid-19 qua lăng kính kinh doanh của BSSC, tinh thần doanh nhân Việt Nam nói chung, doanh nhân TP.HCM có màu gì? Đó là màu đỏ của ý chí quật cường, màu cam của tinh thần đoàn kết, màu xanh của trách nhiệm xã hội và niềm tin hy vọng. Đây cũng là màu sắc của những viên kim cương được săn đón nhất hành tinh. Nhưng không chịu được áp lực, đừng mong có kim cương. Covid-19 chính là “lửa thử vàng” cho thế hệ doanh nhân Việt “lột xác” vươn mình.

Tinh thần doanh nhân Việt Nam là màu đỏ của thép được nung trong lò lửa, tôi luyện nên ý chí quật cường trước mọi bão giông. Tinh thần doanh nhân Việt Nam là màu xanh của tinh thần trách nhiệm và niềm hy vọng, khi cơn bão đi qua bầu trời sẽ trả lại màu bình yên. Tinh thần doanh nhân Việt Nam là màu cam của sự đoàn kết một lòng cùng Chính phủ và toàn dân chống dịch. Màu cam được pha trộn từ chính màu đỏ và màu vàng trong lá cờ Tổ quốc. Màu của niềm tự hào dân tộc trong mỗi trái tim người con đất Việt. Cái giúp lúc ngặt quý hơn cái giúp lúc nghèo! Đó cũng là cách doanh nhân TP.HCM thể hiện tinh thần yêu nước theo phong thái hào sảng của người Sài Gòn.