Ba nhà kinh tế học làm việc tại Mỹ đoạt giải Nobel Kinh tế 2021

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trong cuộc họp báo tại Hoàng gia Thụy Điển ở Stockholm, công bố giải Nobel Kinh tế 2021 với ảnh chân dung 3 nhà kinh tế học đoạt giải ở phía trên

Ông David Card, 65 tuổi, là GS. kinh tế trường Đại học Berkeley, California. Ông Joshua D. Angrist, 61 tuổi, GS. kinh tế của Ford tại Viện Công nghệ Massachusetts, và ông Guido W. Imbens, 58 tuổi, GS. kinh tế tại trường Kinh doanh sau đại học Stanford.

Card đã được trao nửa giải Nobel Kinh tế 2021 vì những đóng góp của ông trong lĩnh vực kinh tế lao động, trong khi Angrist và Imbens được trao nửa giải thưởng còn lại vì những đóng góp của họ trong việc phân tích các mối quan hệ nhân quả.

Tuyên bố trong cuộc họp báo ở Stockholm, Ủy ban Nobel cho biết nghiên cứu của ba nhà kinh tế trên đã giúp tìm ra nguyên nhân và kết quả đằng sau một số câu hỏi xã hội lớn. Họ đã tìm ra kết quả bằng cách sử dụng "các thí nghiệm tự nhiên", xem xét "các sự kiện ngẫu nhiên hoặc thay đổi chính sách dẫn đến việc các nhóm người bị đối xử khác nhau như thế nào, theo cách giống với các thử nghiệm lâm sàng trong y học".

GS. David Card, người đoạt một nửa giải Nobel kinh tế năm 2021 với nghiên cứu về lương tối thiểu và lao động nhập cư, ngồi trong văn phòng ở Berkeley, California vào ngày 11/10/2021. Ảnh: AP

Card đã sử dụng các thí nghiệm tự nhiên để phân tích tác động của lương tối thiểu, vấn đề nhập cư và giáo dục trên thị trường lao động. Ví dụ, nghiên cứu của ông từ đầu những năm 1990 đã chỉ ra rằng việc tăng lương tối thiểu “không dẫn đến kết quả ít việc làm hơn” và dòng người nhập cư vào TP không khiến người lao động bản xứ mất việc làm hoặc làm giảm thu nhập của họ.

Trong khi đó, Angrist và Imbens khiến việc giải thích dữ liệu từ những thí nghiệm tự nhiên này trở nên dễ tiếp cận hơn, thông qua những đóng góp về phương pháp luận của họ.

Peter Fredriksson - Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Khoa học Kinh tế cho biết những người chiến thắng đã chỉ ra các thí nghiệm tự nhiên là một “nguồn kiến thức phong phú" và đã trả lời các câu hỏi quan trọng về nhân quả, mang lại lợi ích to lớn cho xã hội. Nghiên cứu của ba vị giáo sư đã "hoàn toàn định hình lại công trình thực nghiệm trong khoa học kinh tế".

GS. Guido W. Imbens tại nhà riêng ở Stanford, California ngày 11/10/2021 sau khi biết tin được đồng trao tặng nửa giải Nobel Kinh tế 2021 cùng GS. Joshua D. Angrist. Ảnh: AP

Năm ngoái, hai nhà kinh tế học của trường Đại học Stanford là Paul R. Milgrom và Robert B. Wilson nhận Nobel Kinh tế 2020 vì “những cải tiến đối với lý thuyết đấu giá và phát minh ra các hình thức đấu giá mới”.

Giải Nobel Kinh tế của Thụy Điển nhằm tưởng nhớ Alfred Nobel đã được trao 53 lần cho 89 người đoạt giải từ năm 1969 đến năm 2021. Giải thưởng này bao gồm một huy chương vàng và 10 triệu Krona Thụy Điển (hơn 1,14 triệu USD).

GS. Card cho biết ông nghĩ tin nhắn thoại đến vào lúc 2 giờ sáng từ Thụy Điển là một trò đùa cho đến khi ông nhìn thấy số điện thoại mình nhận được đến từ Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển. Ông cho biết công trình nghiên cứu của ông và đồng tác giả Kreuger (GS trường ĐH Princeton, đã qua đời năm 2019) đã phải đối mặt với sự không tin tưởng của các nhà kinh tế học khác khi ông công bố những phát hiện của họ. 

Vợ của GS. Imbens - bà Susan Athey, cũng là một nhà kinh tế học, cho biết hai vợ chồng đôi khi tranh luận về kinh tế trước mặt ba đứa con.

GS. Joshua D.Angrist chụp cùng cháu gái Bella và vợ Mira Angrist - GS tiếng Do Thái tại trường Đại học Boston tại nhà riêng của ông ở Brookline, Massachusetts. Ảnh: AP

Tại nhà riêng ở Brookline, Massachusetts, GS. Angrist thốt lên: “Tôi không thể tin được. Giải thưởng mới công bố được vài tiếng đồng hồ và tôi vẫn đang cố gắng chấp nhận...". Ông đã bỏ lỡ cuộc gọi từ các viên chức trao giải Nobel và thức dậy với hàng đống tin nhắn từ bạn bè. May mắn thay, ông biết hai giáo sư cùng đoạt giải Nobel với ông nên dễ dàng xác nhận được thông tin.  

Khi còn trẻ, Angrist đã bỏ học chương trình thạc sĩ kinh tế tại Đại học Hebrew, Israel nhưng tại đó, ông đã gặp Mira, người vợ tương lai. Ông có hai quốc tịch Hoa Kỳ và Israel.

Không giống như các giải Nobel khác, giải Nobel Kinh tế không do Alfred Nobel thành lập mà được Ngân hàng trung ương Thụy Điển lập ra vào năm 1968 để tưởng nhớ Alfred với người chiến thắng đầu tiên được chọn một năm sau đó. Đây là giải thưởng cuối cùng được Ủy ban Nobel công bố mỗi năm.