Trải nghiệm cà phê Hà Nội

“Trong thời gian ở Hà Nội vào tháng Tám năm ngoái, Dave và tôi mỗi người đã nốc tám ly cà phê hoặc hơn thế mỗi ngày” – Robyn Eckhardt, cây bút tự do chuyên về du lịch và ẩm thực đã viết như thế trên trang mạng Eating Asia để nói về những trải nghiệm đáng nhớ với cà phê Hà Nội.

Đọc E-paper

Tách cà phê trứng nóng hổi thật hấp dẫn vào một buổi sớm mùa đông trên sân thượng quán Phố Cổ

Không riêng gì Robyn Eckhardt mà nhiều du khách nước ngoài rất mực ưa thích cà phê pha theo kiểu ViệtNam, đặc biệt là với cà phê sữa đá – thức uống nổi tiếng không thể thiếu của họ khi đến đất nước này, thậm chí nó còn được viết bằng Việt ngữ giống như “phở”.

Có thể uống cà phê suốt ngày

Trên blog có tên I believe I can fly (“Tôi tin rằng mình có thể nấu nướng” – nhại tựa bài hát nổi tiếng I believe I can fly của R. Kelly), blogger Julia ở bang Alabama (Mỹ) viết như sau: “Tôi chẳng phải người đắm đuối với cà phê và chưa từng mê mệt nó; tuy nhiên tôi không thể từ chối một ly cà phê sữa đá (viết tiếng Việt có cả dấu) ngon tuyệt những khi tôi đến dùng bữa tại một nhà hàng Việt Nam. Sau khi lên internet tìm kiếm và sau vài thử nghiệm đi cùng với sai sót, tôi đã tìm được cách làm thức uống tuyệt diệu này bất kỳ lúc nào tôi muốn uống”.

Theo bà Robyn Eckhardt, Việt Nam nay là một điểm đến được du khách ưa thích, và cà phê là một trong những yếu tố tạo nên sự ưa thích đó. Trong những ngày ở Hà Nội, bà và nhà nhiếp ảnh David Hagerman (Dave) đã không chỉ uống những ly cà phê thông thường mà còn nếm nhiều loại cà phê được chế biến khá đặc biệt, chỉ có ở những quán cà phê tại thủ đô nước Việt.

Bên cạnh những cửa hàng bán đồ lưu niệm ở phố Hàng Gai, đến gần hồ Gươm, ẩn sâu trong một lối đi hẹp và dài là quán cà phê Phố Cổ – nơi lý tưởng để nhấm nháp một ly cà phê trứng là sân thượng ngoài trời nhìn ra hồ Gươm bên dưới

Robyn kể: “Thật dễ để rời khỏi giường vào buổi bình minh khi bạn biết rõ có một quán cà phê ngon chỉ cách khách sạn của bạn vài bước chân. Và cũng thật dễ để thoát khỏi cái nóng mùa hè nung người của Hà Nội khi luôn có một ly cà phê đá đầy ắp gần đó để bạn khởi động lại bộ máy cơ thể mình. Ở Mỹ, thường chúng tôi chỉ uống cà phê vào buổi sáng, nhưng khi ở đây thì cà phê là phần không thể thiếu suốt ngày”.

Những trải nghiệm mới mẻ

“Chính tại Hà Nội, chúng tôi đã tìm thấy thêm hai lý do để mình càng yêu thích cà phê Việt Nam: cà phê trứng (egg coffee) và cà phê sữa chua (yogurt coffee). Cả hai thức uống này chúng tôi đều được Tracey Lister – bếp trưởng và cũng là chủ nhân của Trung tâm dạy nấu ăn Hà Nội (Hanoi Cooking Center – HCC) giới thiệu.

Bà Tracey Lister còn là đồng tác giả của một cuốn sách mới tuyệt đẹp về món ăn đường phố tại Việt Nam. Chúng tôi đã tới Hà Nội để thực hiện một câu chuyện về HCC cùng đội ngũ nhân viên người Việt của nó.

Vào buổi chiều tới Hà Nội, chúng tôi gặp Tracey để bàn kế hoạch trong tuần. Bà đề nghị gặp tại quán cà phê Phố Cổ trên phố Hàng Gai.

Lối vào quán là một shop bán hàng lưu niệm cho du khách nhưng bên trong là một kiến trúc xộc xệch đáng yêu mà từ trên tầng thượng nhìn ra là một trong những cảnh quan đẹp nhất của Hà Nội.

Cà phê trứng – một phát kiến của người Hà Nội

Lúc ấy là giờ của bia nhưng khi chúng tôi uống bia thì Tracey nói đến một thức uống đặc biệt của quán này: lòng đỏ trứng gà tươi được đánh với cà phê mà theo mô tả của Tracey thì món pha chế này tựa như sữa trứng cà phê. Cà phê trứng là món uống lâu năm của Hà Nội và quán cà phê Phố Cổ đã bán thức uống này trong nhiều thập niên.

Cà phê trứng là một nghi thức uống của buổi sáng dù Phố Cổ bán nó cả ngày. Nó là một nỗ lực của quán để có thể định vị được trong thời buổi khó khăn hiện nay.

Tôi đã thử so sánh nó với món rượu nóng đánh trứng (eggnog) của mẹ tôi làm. Cà phê trứng vừa có phần là món ngọt để tráng miệng (dù nó không ngọt đến phát ngán), vừa có phần là thức uống bổ dưỡng có cà phê.

Nó cũng làm tôi nhớ tới món trà đầy trứng tuyệt hảo mà tôi từng uống trong một chợ thực phẩm ở phía tây đảo Sumatra (Indonesia). Chẳng có lý do gì mà không tôn vinh cà phê trứng nóng (chúng tôi cũng đã thử uống nó với đá nhưng không thấy ngon vì mất chất). Tôi không hình dung được cách pha chế nào khác ngon ngọt hơn với trứng và cà phê.

Cà phê sữa chua cũng hấp dẫn nhiều khách nước ngoài

Vài ngày sau, sau một bữa trưa no đến vỡ bụng tại HCC, Tracey đưa chúng tôi đến quán cà phê Mai để nếm cà phê sữa chua. Cà phê sữa chua là phát kiến mới hơn ở Hà Nội so với cà phê trứng, và có thể tìm thấy món uống này ở khắp nơi trong thành phố.

Tuy nhiên quán cà phê Mai đã có từ lâu, chẳng chạy theo mốt mà được biết đến nhiều nhờ chất lượng của hạt cà phê rang xay tại đây (và nó là nguồn cảm hứng cho một chuỗi quán cà phê Mai ở Hà Nội). Sữa chua có vị ngọt dịu ngon đặc biệt trong ly cà phê, điều đó khiến quán Mai trở thành nơi tốt nhất thưởng thức bữa tiệc cà phê này.

Trong sự phối hợp kỳ lạ và đầy ngẫu hứng này, vị đắng nhè nhẹ của cà phê chợt ùa ra khỏi vị ngọt béo của sữa chua. Chúng tôi đã trở lại quán Mai vài lần trước khi rời Hà Nội, chỉ để uống thứ cà phê độc đáo này mà đôi khi trước hoặc sau một ly cà phê đá…”

Cà phê Đinh ở tầng lầu một biệt thự cổ trên đường Đinh Tiên Hoàng Người được coi là đã khai sinh ra cà phê trứng tại Hà Nội là cụ Giảng, từng là chủ quán cà phê thật khiêm tốn mang tên cụ ở đầu phố Hàng Gai, gần phố Cầu Gỗ. Cùng với các quán cà phê mang tên Nhân, Nhĩ, Lâm, Quất, cà phê Giảng đã làm nên một nét “văn hóa cà phê” của người Hà Nội. Cụ Giảng đã quy tiên từ lâu, nhưng nếu muốn thưởng thức tách cà phê trứng đúng kiểu của cà phê Giảng ngày nào, người ta có thể đến quán cà phê Đinh – theo cách gọi của giới trẻ Hà Nội vì quán không tên và nằm trên đường Đinh Tiên Hoàng, sát bờ hồ Hoàn Kiếm. Chủ nhân của quán là cô Bích, con gái cụ Giảng, nay đã ngoài năm mươi nhưng vẫn giữ được những nét thanh lịch của phụ nữ Hà thành năm xưa. Quán nằm trên tầng lầu một biệt thự cổ, bên dưới là cửa hàng bán túi xách các loại nên rất khó nhận ra. Mặc cho Hà Nội đã và đang đổi thay đến chóng mặt, mặc cho các quán cà phê tân thời hào nhoáng hiện diện ngày càng nhiều, quán của cô Bích hầu như giữ nguyên không gian và hình ảnh của nó từ nhiều năm qua. Và như thế, đó là một điểm dừng chân của nhiều người xa Hà Nội lâu ngày hay muốn tìm lại một chút dư hương của Hà thành thời quá vãng…