Từ Phuket nghĩ về Phú Quốc

Cảnh đẹp bãi biển ở Hòn Thơm, Phú Quốc

Tháng 6 vừa qua, tôi có dịp ra Phú Quốc. Đảo Ngọc vắng hoe khách du lịch và chưa có dấu hiệu chuẩn bị hồi phục. Biển đẹp đến nao lòng. Mấy năm gần đây, du lịch Phú Quốc vươn vai như Phù Đổng với hàng loạt công trình tầm cỡ châu Á. Ngoài các danh thắng và điểm đến tự nhiên, các bãi tắm cực đẹp, Phú Quốc có thêm cáp treo, vườn thú Safari, nhiều resort và khách sạn cao cấp, nhiều dịch vụ giải trí không chê vào đâu được.

Bây giờ tất cả lặng lẽ và “chung thủy” đợi khách. Những ngày này, tin tức về đại dịch Covid-19 và các biến chủng của virus SARS-CoV-2 vẫn nóng hổi, tràn ngập báo chí, mạng xã hội với số lượng ca nhiễm và tử vong hằng ngày của các nước, trong đó có Việt Nam. Không có quốc gia nào an toàn. Mỗi nước có cách phòng chống đại dịch, quyết liệt và chủ động.

Thị trấn Địa Trung Hải - điểm đến mới ở Phú Quốc

Việt Nam được xem là một trong những quốc gia chống dịch hiệu quả, đang hứng chịu đợt bùng phát và lây lan mạnh SARS-CoV-2. Cả miền Nam đang giãn cách xã hội. 

Trong tình hình dịch bệnh hoành hành, người Thái vẫn mạo hiểm mở cửa “du lịch vaccine” ở Phuket từ ngày 1/7/2021. Chỉ riêng 6 ngày đầu, Phuket đón 2.113 khách quốc tế đã tiêm vaccine ngừa SARS-CoV-2. Sau 14 ngày ở Phuket, nếu xét nghiệm âm tính, du khách có thể đi khắp Thái Lan. Người Thái dự tính đón 190.000 khách và thu về 1 tỷ USD từ tháng 7-9/2021. Con số ngày sẽ gấp 8 lần vào quý IV/2021.

Phuket là tỉnh nhỏ thứ hai của Thái Lan, diện tích 576km2, có 32 đảo nhỏ, dân số gần nửa triệu người. Năm 2018, Thái Lan dù không có biên giới chung nhưng đón hơn 10 triệu khách Trung Quốc. Riêng lượng khách Trung Quốc đến Phuket trên 2,2 triệu người. Không thấy người Thái than vãn hay chê bai khách Trung Quốc. 

Một góc Phuket

Cùng năm, Việt Nam dù có đường biên giới chung dài gần 1.450km và cả chục cửa khẩu quốc tế, lượng khách Trung Quốc đến Việt Nam chưa bằng một nửa đến Thái Lan và bị chê bai đủ thứ. Có vài nơi còn cực đoan tẩy chay, không tiếp khách Trung Quốc. Năm 2019, Phú Quốc đón 671.000 khách quốc tế, bằng 1/9 của Phuket.

Đảo Phú Quốc lớn hơn tỉnh Phuket (589/576km2), có 22 đảo nhỏ, dân số bằng 1/6 Phuket và tài nguyên du lịch ăn đứt. Phú Quốc có vườn quốc gia cả trên đất liền lẫn dưới biển, nhiều thác và bãi tắm cực chất. Lưu trú và dịch vụ nhiều thứ hơn hẳn Phuket. Phú Quốc kém Phuket ở tinh thần và thái độ phục vụ, thua xa về tiếp thị, PR cũng như sự sáng tạo sản phẩm và tận dụng tối đa tài nguyên du lịch. 

Du lịch Việt Nam với Thái Lan cũng như Phú Quốc với Phuket, thậm chí còn tệ hơn. Du lịch Việt Nam nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung có nhiều thế mạnh, hơn hẳn nhiều nước, mà mạnh nhất là “mạnh ai nấy làm”. Không chỉ thiếu sự phối hợp giữa các ngành mà còn giữa các đơn vị trong cùng địa phương, trong ngành với nhau. 

Từ trung tâm Phuket ra bến tàu mất gần hai tiếng đồng hồ. Thêm một giờ đi tàu cao tốc ra các đảo. Dịch vụ lưu trú trên các đảo hạn chế, khách chủ yếu đi về trong ngày. Mỗi ngày, hàng trăm tàu cao tốc, mỗi tàu chở vài ba trăm khách, tấp nập hơn trẩy hội. Khách chủ yếu là tắm biển, lặn ngắm san hô, ngắm làng nổi và ăn trưa. Ẩm thực Phuket không được như Bangkok hay Pattaya, gần giống với Malaysia. Một số nơi không dùng thịt bò. 

Cũng như khắp Thái Lan, Phuket có nhiều cửa hàng dành riêng cho du khách với nghệ thuật dụ khách tiêu tiền siêu đẳng. Phuket có rất nhiều lễ hội nổi tiếng, như “Hải sản”, “Du lịch”, “Ăn chay”(với các màn hành xác rùng rợn), “Laguna” (ba môn phối hợp), “Tuần lễ xe đạp”, “Phuket Kings Cup Regatta” (du thuyền), “Bơi thuyền”, “Ma” (hóa trang)... Gần như tháng nào cũng có lễ hội với sự tham gia chủ động của du khách. Không có màn diễn văn, báo cáo, sân khấu hóa và truyền hình trực tiếp như Việt Nam.

Một góc Phú Quốc

Mỗi lần đến Phuket là càng trăn trở nghĩ về Phú Quốc. Hà Tiên ra Phú Quốc gần hơn từ Phuket đi các đảo nhưng Phú Quốc gần như chưa có tour đi và về trong ngày. Lưu trú kín phòng là xếp hàng chờ. Chưa kể, Phú Quốc chỉ cách tỉnh Campot, nơi có cao nguyên Bokor - trọng điểm du lịch của Campuchia 12km đường biển. Hoàn toàn có thể thực hiện chung “một visa, hai điểm đến” để có thêm nguồn khách qua lại.

Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (United Nations World Tourism Organization - UNWTO), du lịch Thái Lan, không chỉ là “anh cả” ở ASEAN mà của cả ASIA. Gần 10 năm trước, quán quân du lịch ASEAN là Malaysia nhiều năm liền, nhưng người Thái đã soán ngôi ngoạn mục. Năm 2019, du lịch Thái Lan đón 39,8 triệu khách quốc tế, xếp thứ 8 thế giới, Trung Quốc xếp thứ 4 với 65,7 triệu khách.

Ấn tượng nhất là dù xếp thứ 8 thế giới về lượng khách quốc tế nhưng Thái Lan ngạo nghễ ở vị trí thứ 4 về doanh thu với hơn 63 tỷ USD. Ngược lại Trung Quốc xếp thứ 4 về lượng khách quốc tế nhưng doanh thu chỉ xếp thứ 10 với 40,4 tỷ USD. Thái Lan là bậc thầy về các chiêu trò dụ khách chi tiêu.

Thái Lan hầu như không có cao nguyên và hang động đặc sắc, chỉ có một ít chợ nổi. Các chợ nổi Việt Nam đang bị chìm dần vì cung cách quản lý quan liêu. Chiêng Mai chỉ cao 310 mét so với mặt nước biển. Núi cao nhất Thái Lan là Doi Inthanon 2.575 mét ở Chiang Mai. Thái Lan có 5 di sản thế giới, còn Việt Nam có 8. Chiều dài bờ biển Thái Lan tương đương Việt Nam (3.219/3.444km) nhưng chất lượng các bãi tắm thì thua xa Việt Nam.

Ở Thái Lan, cái gì cũng có thể làm du lịch được. Thị trấn Amphawa cách Bangkok 80km có tượng đài đom đóm và tour xem đom đóm cực chất. Tôi mê nhất là cách người Thái đốt thủ công các loại trái cây điếc để khử mùi, đuổi côn trùng. Hoặc lấy nước từ bông thốt nốt làm thức uống, làm đường, làm rượu phục vụ du khách. Tôi từng đi học người Thái về Out Door Training với trò độc “đi cầu khỉ độ cao 7 mét không có tay vịn”...

Hệ thống quản lý du lịch của người Thái theo ngành dọc. Tổng cục Du lịch Thái Lan (Tourism Authority of Thailand - TAT) là cơ quan ngang bộ, trực thuộc Thủ tướng, trực tiếp bổ nhiệm nhân sự và trả lương cho các sở du lịch. Bộ Du lịch Thái chỉ là cơ quan tham mưu. TAT hiện có 27 văn phòng đại diện ở nước ngoài gồm 6 ở châu Âu, 18 ở châu Á, 2 ở châu Mỹ, một ở châu Đại Dương.

Khi người Thái mạnh dạn mở cửa cho “hộ chiếu vaccine” ở Phuket thì Việt Nam vẫn lúng túng dù đã có ý kiến của Bộ Chính trị và Thủ tướng. Để đón khách du lịch, người Thái đã ưu tiên tiêm chủng đủ liều cho hơn 70% dân số Phuket (hơn 300.000 người). Việt Nam đang đề xuất tiêm thí điểm ở Phú Quốc nhưng chưa có kế hoạch cụ thể. Khánh Hòa cũng đang đề nghị thí điểm “hộ chiếu vaccine”.

Cáp treo Hòn Thơm, Phú  Quốc

Mở cửa phải an toàn nhưng nếu chờ hết dịch mới mở cửa du lịch thì sẽ mất thời cơ. Việc chống dịch phải quyết liệt nhưng cũng cần khẩn trương thí điểm “hộ chiếu vaccine” để không bị “trâu chậm uống nước đục”. Sống chung với dịch Covid-19 là điều chắc chắn. Vấn đề là biện pháp phòng chống, tăng sức đề kháng và cải thiện môi trường sống. 

Trước đây, bóng đá Việt Nam xem Thái Lan như “ông kẹ”. Ngày nay, bóng đá Việt Nam tự tin đối đầu với Thái Lan. Có người bảo nhờ thầy giỏi (HLV Pak Hang Seo), kẻ lại nói là nhờ tinh thần và ý chí Việt Nam. Bóng đá Việt Nam đã “vượt qua chính mình”. 

Du lịch Việt Nam tại sao không?