 |
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 diễn ra ngày 3/8/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đạt 257.857 tỷ đồng sau 6 tháng đầu năm 2022, tăng mạnh so với cùng giai đoạn năm 2021.
Trong bối cảnh phát hành riêng lẻ trái phiếu doanh nghiệp tăng và tiềm ẩn nhiều rủi ro, Bộ Tài chính đã cảnh báo nhà đầu tư khi có hiện tượng môi giới của một số doanh nghiệp và tổ chức tài chính chèo kéo nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp như hình thức gửi tiết kiệm ngân hàng, với lãi suất lên tới 12-13% một năm.
Ngoài ra, có trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu qua công ty con trong hệ sinh thái, rồi đưa tiền về công ty mẹ. Tuy nhiên, một số nhà đầu tư cá nhân vẫn tham gia mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, đặc biệt là trái phiếu có lãi suất cao thông qua các tổ chức phân phối. Việc tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán phân phối chào mời mua trái phiếu doanh nghiệp không có nghĩa là các tổ chức này đảm bảo an toàn cho việc mua trái phiếu.
Theo Bộ Tài chính, trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ không được cơ quan quản lý cấp phép. Trong khi đó, các tổ chức phân phối, chào mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành mà không chịu trách nhiệm về việc thẩm định, đánh giá tình hình tài chính và khả năng trả nợ của doanh nghiệp phát hành. Vì vậy, tổ chức này không có trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả gốc và lãi trái phiếu khi đến hạn hay không.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ Tài chính đã soạn thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế. Theo đó, các quy định tại dự thảo được sửa đổi theo hướng yêu cầu tổ chức phát hành sử dụng vốn đúng mục đích như phải công bố thông tin cụ thể, rõ ràng, sau này kiểm tra nếu không đúng sẽ được xem là vi phạm.
Ngoài ra, tổ chức phát hành phải thuê các đơn vị kiểm toán và tư vấn tham gia vào quá trình phát hành trái phiếu. Đồng thời, nâng cao tính minh bạch về tình hình tài chính, thông tin trái phiếu và định giá tài sản đảm bảo. Nghị định mới cũng quy định việc thực hiện xếp hạng tín nhiệm theo lộ trình, chào bán trái phiếu doanh nghiệp cho cá nhân phải trao đầy đủ quyền sở hữu trái phiếu cho cá nhân.
Tuy nhiên, Nghị định 153 đã trình nhiều lần nhưng chưa được quyết. Hiện Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp chưa thống nhất, đề nghị đưa ra Chính phủ quyết luôn. Bộ Tài chính và Bộ Công an thống nhất siết lại một số quy định để quản lý chặt chẽ hơn. Như thế khung khổ pháp lý chặt chẽ hơn sẽ giúp thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển ổn định, bền vững.
Trước yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Phó thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì phiên họp với sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Tư pháp để giải quyết các vướng mắc tại thảo, nếu không giải quyết được thì trình Chính phủ xem xét, giải quyết.
