Năng suất lao động đang cản trở sự phát triển

Năng suất lao động đang là lực cản lớn của việc tăng năng lực cạnh tranh cho tiến trình phát triển của VN. Các lợi thế về số lượng như nguồn lao động, xuất khẩu thu hút vốn đầu tư nước ngoài... đang giảm.

Người lao động VN đạt năng suất thấp

Đó là những cảnh báo của các chuyên gia trong hội thảo báo cáo cạnh tranh VN năm 2009- 2010 do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) tổ chức hôm 9-4. So sánh các yếu tố để đo năng lực cạnh tranh theo chuẩn quốc tế, tiến sĩ Nguyễn Thị Tuệ Anh, trưởng ban môi trường cạnh tranh và năng lực cạnh tranh, thuộc CIEM, cho rằng hầu hết các chỉ số của VN còn thấp.

“VN là quốc gia có độ mở thị trường rất cao nhưng xuất khẩu chủ yếu dựa vào tài nguyên. Thu hút đầu tư nước ngoài tăng về số lượng nhưng đóng góp của khu vực này vào việc giúp tăng năng suất lao động lại giảm dần. Sự hấp dẫn về lực lượng lao động rẻ giảm dần do thiếu kỹ năng. Môi trường kinh doanh của VN được cải thiện hằng năm nhưng so với nhiều nước VN vẫn kém sức hấp dẫn...”, tiến sĩ Anh cảnh báo.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Đình Cung - phó viện trưởng CIEM, muốn tăng trưởng phải cải thiện năng suất lao động, giải quyết ngay các nút thắt cổ chai về cơ sở hạ tầng, đầu tư công nghệ để tăng giá trị cho sản phẩm. Ông Cung cho rằng lâu nay chỉ giải quyết vấn đề theo cách xử lý hiện tượng mà không đi vào bản chất vấn đề. Nay đã đến lúc VN phải thay đổi cách làm.

“Phải đưa yếu tố năng lực cạnh tranh vào trung tâm các chính sách kinh tế. Nhà nước phải tập trung nguồn lực tạo ra môi trường cạnh tranh hiệu quả, hiệu lực. Thay vì nhấn mạnh “sửa đổi” thì phải nhấn mạnh hiệu quả, năng suất”, ông Cung nhấn mạnh.

Ưu tiên vốn, nguồn lực để phát triển hạ tầng là chính xác, nhưng ông Cung cho rằng phải làm có tập trung, lựa chọn chứ không dàn trải theo kiểu tỉnh nào cũng phát triển cảng biển, sân bay... Với doanh nghiệp nhà nước, tiến sĩ Nguyễn Đình Cung đánh giá là vấn đề mấu chốt để giải quyết phát triển kinh tế.

“Phải lấy chuẩn của những tập đoàn lớn trên thế giới để áp vào xem hiệu quả đến đâu, từ đó nâng cao hiệu lực quản trị. Bởi lâu nay chúng ta hành xử với loại hình này quá xa rời với thông lệ quốc tế, nay phải đổi cách làm”, ông Cung nói.

Để thực thi hiệu quả những thay đổi sắp tới, theo ông Cung, cần thiết phải thành lập hội đồng năng lực cạnh tranh quốc gia dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng. Tổ chức này phải có quyền lực thật sự trong việc ra quyết định. Sau khi tổ chức hội thảo để lấy ý kiến đóng góp, tổng hợp kiến nghị, CIEM sẽ công bố chỉ số năng lực cạnh tranh tổng thể VN vào cuối năm, dự kiến hai năm tổ chức một lần.