Thế giới đang thiếu thuốc kháng sinh

Mối lo ngại về việc xuất hiện các loại vi khuẩn và vi trùng có sức đề kháng kháng sinh mạnh hơn trên toàn cầu đã trở nên cấp bách, khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa cảnh báo rằng thế giới đang thiếu thuốc kháng sinh.

Theo một báo cáo của WHO, hiện chưa có đủ các loại kháng sinh mới, đặc biệt là đối với những trường hợp kháng kháng sinh phổ biến. Điều này sẽ làm cho việc điều trị các bệnh nhiễm trùng trở nên khó khăn hơn. WHO cũng cảnh báo rằng chỉ có 3 loại kháng sinh mới đang được phát triển để điều trị bệnh lậu, và đây là tình trạng "khá nghiêm trọng".

Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus - Tổng Giám đốc của WHO, cho biết: "Việc gia tăng các loại vi khuẩn và vi trùng đề kháng kháng sinh là một tình trạng khẩn cấp cho y tế toàn cầu, và sẽ gây nguy hiểm nghiêm trọng cho quá trình điều trị và nghiên cứu của y học hiện đại". Nếu không có đầu tư nhiều hơn cho nghiên cứu và phát triển, Tedros cho rằng, "chúng ta sẽ bị buộc phải quay lại thời kỳ lo lắng về việc bị nhiễm trùng và ngại đi giải phẫu".

Những người làm trong ngành y tế từ lâu đã quan ngại về tình trạng kháng thuốc kháng sinh, điều này còn nghiêm trọng hơn khi các vi khuẩn biến dị và trở nên miễn nhiễm với những loại thuốc kháng sinh nhất định. Việc sử dụng quá mức hoặc không đúng kháng sinh, cũng như lạm dụng kháng sinh cho gia súc, là những yếu tố góp phần gây ra tình trạng này.

Tuy nhiên, việc sản xuất thuốc kháng sinh đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là đối với các chủng bệnh lao kháng thuốc và các bệnh nhiễm trùng khác mà WHO đã chỉ định là ưu tiên cao.

Trong số 51 sản phẩm kháng sinh mới đang được phát triển, WHO cho biết chỉ có 8 sản phẩm mới có sáng tạo và mang lại giá trị. Và vì việc phát triển các loại thuốc mới là một quá trình kéo dài rất lâu và phần lớn là không thành công, những nỗ lực hiện tại có thể chỉ dẫn tới 10 loại thuốc mới được cho phép lưu thông trong 5 năm tới.

Báo cáo của WHO cho rằng "những phương pháp điều trị mới sẽ không bổ sung nhiều cho khả năng điều trị bệnh", vì hầu hết các sản phẩm mới đang được phát triển ngày nay chủ yếu là các phiên bản mới của các lớp kháng sinh hiện có. Do đó, hầu hết các sản phẩm thường không thể chống lại nhiều trường hợp kháng kháng sinh hiện tại, hoặc chỉ có tác dụng trong ngắn hạn.

Một vấn đề nữa là các hãng dược phẩm lớn không mặn mà với việc phát triển kháng sinh, một phần vì dòng sản phẩm này không đem lại nhiều lợi nhuận. Thuốc kháng sinh thường có giá thấp, và nhiều loại kháng sinh không được sử dụng thường xuyên. Báo cáo của WHO cho biết, phần lớn các loại kháng sinh mới được tài trợ một phần bởi các chính phủ hoặc tổ chức từ thiện.

Đây là một trường hợp tiêu biểu: Tại Anh, công ty Summit Therapeutics cho biết họ đang phát triển thuốc kháng sinh ridinilazole cho vi khuẩn C. difficile, chuyên gây viêm đại tràng và các triệu chứng như tiêu chảy và sốt. Nhưng ban đầu, không có nhà đầu tư quan tâm đến loại kháng sinh này, theo ban lãnh đạo của Summit kể lại với MarketWatch vào đầu năm 2017.

May mắn thay, quá trình phát triển từ lúc bắt đầu cho tới giai đoạn 2 đã được hỗ trợ bởi tổ chức từ thiện Wellcome Trust của Anh. Cho đến này, kháng sinh này đã có kết quả tích cực từ dữ liệu ban đầu của giai đoạn 2, và bây giờ nó là một trong 7 loại kháng sinh được phát triển để điều trị C. difficile.

>Lạm dụng thuốc kháng sinh: Tự hại mình

>WHO báo động về sự lạm dụng thuốc kháng sinh