Nơi rồng khoe màu

Thượng Hải World Expo vượt ra ngoài khuôn khổ của một hội chợ thương mại để nhắm tới đích cao hơn là một trình diễn có tính chất “thị uy” của nước chủ nhà về tiềm lực kinh tế, công nghệ.

World Expo là một cuộc triển lãm phi thương mại, có quy mô toàn cầu. Để trở thành chủ nhà của một hội trợ triển lãm như thế này, nước chủ nhà phải đệ đơn lên Ủy ban Hội chợ Triển lãm Thế giới và nhận được sự đồng ý của ủy ban này. Vì vậy, World Expo với 150 năm lịch sử được coi là Thế vận hội kinh tế, khoa học và công nghệ.

Có lẽ vì thế mà Trung Quốc (TQ) đã không tiếc tiền bạc và công sức cho việc đưa World Expo về Thượng Hải để trở thành nước đang phát triển đầu tiên tổ chức sự kiện này. Hội chợ sẽ kéo dài 184 ngày, từ 1/5 - 31/10/2010 vàv diễn ra dọc hai bên bờ sông Hoàng Phố trên diện tích 5km².

Theo Reuters, TQ đã chi tới 4,2 tỷ USD (gấp đôi số tiền chuẩn bị cho Olympic Bắc Kinh hồi 2008) cho hội chợ triển lãm lần này. Chắc chắn đây là một triển lãm tốn kém nhất trong lịch sử.

Chưa dừng lại ở số tiền khổng lồ nói trên, để chuẩn bị cho triển lãm quy mô này, chính quyền Thượng Hải còn cho biết, đã chi ra hơn 45 tỷ USD để nâng cấp hạ tầng thành phố, di chuyển 272 nhà máy và 60 nghìn người ra khỏi trung tâm thành phố để đón khoảng 70 - 100 triệu khách trong vòng sáu tháng theo như dự kiến. Đưa ra con số ít nhất 70 triệu khách, TQ tỏ rõ ý muốn phá kỷ lục 64 triệu khách thăm triển lãm Osaka ở Nhật Bản năm 1974.

Với chủ đề chính “Một thành phố tốt hơn. Một cuộc sống tốt hơn”, trước hết, World Expo Thượng Hải có mục tiêu phá bỏ hoàn toàn hình ảnh “công xưởng gây ô nhiễm của thế giới” của TQ trong mắt của nhiều người. Từ ba năm nay TQ là nước gây ra nhiều khí thải từ hiệu ứng nhà kính nhất thế giới.

Tại nơi triển lãm, ban tổ chức đã lắp đặt các hệ thống hứng nước mưa trông rất đẹp mắt để phục vụ khu triển lãm. Các pin mặt trời cũng được lắp đặt, với tổng lượng điện dự kiến lên đến 5 Megawatt, và trở thành dự án điện mặt trời lớn nhất tại TQ. Trong khi đó, nhiều công ty nước ngoài cũng nhân dịp này trưng bày những sản phẩm tiên tiến nhất của họ.

Như hãng Xella (Pháp) đứng đầu thế giới về tấm bê-tông làm từ các nguyên liệu tự nhiên, dùng để xây nhà, có tính năng ấm vào mùa Đông, mát vào mùa Hạ. Hãng General Motors, liên kết với công ty TQ Shanghai SAIC, cũng sẽ trưng bày các xe hơi nhỏ xíu, chạy bằng điện, rất phù hợp với một thành phố đông dân và thường bị tắc đường như Thượng Hải...

Diện tích đất dành cho World Expo Thượng Hải gấp đôi nước Monaco và gấp 20 lần hội chợ World Expo tổ chức tại Tây Ban Nha năm 2008. Các gian hàng triển lãm quốc gia, mà một số có kiến trúc rất độc đáo, là bằng chứng cho thấy một số nước đã bỏ rất nhiều công sức nhằm gia tăng thêm quan hệ với nước chủ nhà.

Người phát ngôn cho Hội chợ Thượng Hải, Từ Uy, nói: “Chúng tôi đưa cả thế giới - các quốc gia khác nhau, dân tộc khác nhau - tới khu vực này, và đây là cơ hội tốt để người TQ có dịp tiếp xúc trực tiếp với quốc tế”. World Expo trong quá khứ được dùng để quảng bá sức mạnh công nghệ của một quốc gia, như một cường quốc thế giới, như đã từng diễn ra tại Mỹ, Anh và Nhật Bản. Đối với TQ, World Expo Thượng Hải lần này cũng không kém phần quan trọng.

Các quan chức nói đây là cơ hội để thúc đẩy “quyền lực mềm” của TQ, để chứng tỏ ảnh hưởng toàn cầu của đại lục ngày càng gia tăng, cũng giống như việc nước này chi bội tiền để tổ chức Thế vận hội Bắc Kinh 2008. Hay nói cách khác, người TQ đang cố gắng xây dựng các cột mốc để đánh dấu vị trí cường quốc mới nổi của mình, tất nhiên là trên mọi mặt: kinh tế, chính trị, thể thao, văn hóa...