"Hopenhagen" dưới mắt Wangari Maathai

“Hopenhagen" là tên một chiến dịch lớn nhằm cổ vũ người dân khắp thế giới hướng về hội nghị biến đổi khí hậu toàn cầu (COP 15) diễn ra tại thủ đô Copenhagen - Đan Mạch. Đây là cách ghép từ chữ "Hope" (hy vọng) và "Copenhagen" với hy vọng những thỏa thuận lịch sử nhằm cứu lấy hành tinh và quyền sống của con người trước vấn nạn biến đổi khí hậu sẽ đạt được tại hội nghị này.

Bà Wangari Maathai

COP 15 đang bước vào giai đoạn cao điểm nhất với những phiên đàm phán cuối cùng. Mọi mong đợi đều hướng về đây, trong đó có Wangari Maathai, nhà hoạt động môi trường và chính trị người Kenya, từng được trao giải Nobel Hòa bình năm 2004 cho những hoạt động vì sự phát triển bền vững, hòa bình và dân chủ ở châu Phi. Bà là một trong những biểu tượng cho phụ nữ ở "thế giới thứ ba".

Bên lề COP 15, bà Wangari Maathai chia sẻ về những hy vọng:

- Chúng ta mang đến Copenhagen rất nhiều mong đợi. Tôi thực sự không nghĩ nhiều đến các phiên hội nghị, nơi các bên nói quá nhiều từ ngữ và muốn đạt được những thứ họ cần. Tôi nghĩ nhiều hơn đến chuyện chúng ta sẽ làm gì khi trở về từ đây. Hiệu ứng nhà kính, bảo vệ rừng, chống đói nghèo, hỗ trợ thích nghi cho những cộng đồng chịu tổn thương nhiều nhất bởi biến đổi khí hậu... Đây là cả một thách thức, nhưng nếu bạn, nếu tôi, nếu tất cả mọi quốc gia đều nhận thức, thiện chí và hành động, chúng ta sẽ làm được.

Mọi người đang quan ngại và đàm phán về các tài chính. Tiền sẽ không bảo giờ đủ cho mọi yêu cầu, nhưng tôi tin rằng nếu chúng ta dùng tiền một cách có trách nhiệm, với lương tâm và suy nghĩ về những gì đang diễn ra với thế giới, chúng ta sẽ biết cách làm cho mọi thứ tốt đẹp. Ở châu Phi, ở các đảo quốc nhỏ và ở nhiều nơi trên hành tinh, người, gia súc, mùa màng đã và đang chết; đã, đang và sẽ phải di cư. Họ đã ở trên lằn ranh của sự nguy hiểm. Tôi thường nghe chính phủ các nước hỏi nhau: "Các vị đã và đang làm gì?". Chúng ta thực sự đã, đang và sẽ làm gì? Tôi hy vọng chúng ta lắng nghe nhau nhiều hơn và hành động nhiều hơn.

Bà nghĩ gì về quyền của phụ nữ ở các nước đang phát triển trong giai đoạn này? Chuyển biến nào lớn, tích cực nhất dành cho quyền phụ nữ ở châu Phi kể từ khi bà được trao giải thưởng Nobel Hòa bình?

Tôi phải nói rằng chẳng có nơi nào trên thế giới mà phụ nữ có được toàn quyền mà mình muốn. Tuy nhiên, mọi thứ đang thay đổi tích cực ở nhiều nơi. Có nhiều hơn phụ nữ trở thành chính khách, thành viên của chính phủ, CEO của các công ty lớn...; song cũng còn hàng triệu phụ nữ sống trong nghèo khổ, bạo hành và bất công. Rất nhiều vấn đề chúng ta đã nói tại các hội nghị quốc tế về quyền phụ nữ từ nhiều năm trước, đến nay vẫn còn tiếp tục được nói, bởi đó vẫn còn là vấn đề tồn tại nhức nhối. Tại các nước đang phát triển, khi hơn phân nửa dân số vẫn còn vật lộn trong đời sống nghèo khổ, rất khó để nói đến công bằng cho phụ nữ...

Nói chung, phụ nữ có nhiều cơ hội hơn, thăng tiến hơn, như ngay cả bản thân tôi. Có thể đến bất kỳ đâu để tìm ví dụ về sự thay đổi này. Tuy nhiên, cũng có thể tìm thấy ở nhiều nơi khác những thực tế ngược lại. Đó là lý do mà chúng ta phải tiếp tục hành động. Còn hành động ra sao, tùy vào nơi mà chúng ta đang sống.

Trong hàng loạt vấn đề của biến đổi khí hậu, bà quan tâm nhất đến vấn đề nào?

Tôi biết ở châu Phi, có những tộc người nhỏ phải liên tục di cư để tìm nguồn nước và môi trường sống mới, bởi nơi họ vốn sinh sống đã cạn kiệt mọi thứ cho nhu cầu sinh tồn. Nhưng ngay cả trên hành trình du mục, họ thậm chí mất đến con gia súc cuối cùng của mình... Có rất nhiều cộng đồng nhỏ dễ bị tổn thương như thế.

Họ bị ảnh hưởng nặng nề bởi những hệ quả của biến đổi khí hậu nói chung. Vì vậy, khi nói về tác động của biến đổi khí hậu, đừng quên họ dù họ chỉ là những bộ tộc thiểu số. Cần phải xem xét những đặc trưng trong cuộc chịu đựng và đấu tranh của họ trước thiên nhiên. Đồng thời, hãy xem đây là vấn đề mà toàn thế giới phải quan tâm, thay vì chỉ là vấn đề của một số địa phương.