Đã tới thời của... tiền ảo?

Trào lưu chơi tiền ảo đang lan rộng khắp thế giới. Và những tay kinh doanh trẻ tuổi phải nếm trải hương vị của bài học xương máu, như họ đã từng chơi chứng khoán như một trào lưu vậy. 

Đọc E-paper

Giữa lúc khái niệm Bitcoin đang có vẻ trở nên quen thuộc, một khảo sát tài chính toàn cầu của Công ty Monex Group (Nhật Bản) tuần trước cho ra kết quả ngược lại: Chỉ 3% các nhà đầu tư đơn lẻ tại Nhật Bản và Mỹ nói rằng họ có đổ tiền vào một dạng tiền ảo (danh từ tạm gọi cho các loại tiền kỹ thuật số như Bitcoin), và con số này ở Trung Quốc và Hong Kong chỉ là 10%.

Nhật Bản vẫn là nơi có lượng người tham gia thị trường tiền kỹ thuật số nhiều nhất, nhưng tại Trung Quốc và Mỹ thì có tới 20% dân đầu tư chẳng biết đó là gì.

Khi Bitcoin là mốt

Khảo sát của Monex Group nếu phản ánh chính xác thực trạng, thì vẫn có thể coi thị trường tiền ảo đang rất sôi động một cách âm thầm. Đơn giản dù lượng người quan tâm ít là vậy, nhiều nhà phân tích lúc này đang xem tiền ảo là đề tài nóng bỏng hơn nhiều so với thị trường chứng khoán.

Trang CoinDesk, nơi tham khảo giá Bitcoin tuần trước ghi nhận đồng tiền này đã tăng cực mạnh trong những tháng đầu năm 2017. Đầu tháng này, một Bitcoin đã đổi được 3.000 USD, so với 968 USD hồi tháng 12/2016. Kết thúc ngày 23/6, Bitcoin giao dịch ở mức 2.750 USD.

Bitcoin cũng không phải loại tiền kỹ thuật số duy nhất đang khuynh đảo. Đối thủ đáng gờm nhất của nó là Ethereum (ether), hiện đã tăng giá trị lên gấp 4.000% để đạt mốc 1 ether đổi 300 USD, so với chỉ 7 USD cách đây 6 tháng. Tương tự, những loại tiền sinh sau đẻ muộn như Dash hay Monero cũng tăng nhanh và chiếm phần còn lại của thị trường tiền ảo. Tính tổng cộng, thị trường này đã có giá trị lên hơn 110 tỷ USD, so với dưới 20 tỷ USD cuối năm ngoái, theo CoinMarketCap.

Đâu là nguyên nhân của sự gia tăng đột biến trên? Hầu như không ai có câu trả lời xác đáng. Thậm chí bài viết trên Bloomberg ngày 23/6 nhận xét đơn giản rằng, không phải người ta lấy tiền ảo mua nhà hay xe, mà bản thân họ đột nhiên thích nó. Nó được xem như một cách thức kiếm tiền.

Các cơ quan tin tức khác như Forbes hay CNBC cũng đồng tình với điều này. Một khung cảnh mới trên thị trường đang được tạo ra: Thay vì chơi cổ phiếu như trước, người dân lúc này xem tiền ảo là nơi để họ "hái" tiền. Và với cách thức hoạt động của tiền ảo, càng nhiều người muốn mua, thì giá trị của nó càng tăng lên.

Cách tiền ảo tăng giá trị theo nhu cầu xét ra cũng không khác chứng khoán. Vấn đề ở chỗ, chứng khoán ngày nay trở nên quá đắt đỏ, ví dụ mỗi cổ phiếu của các công ty như Apple hay Facebook có giá lên tới 150 USD - hoàn toàn không phải là con số mà ai cũng sẵn sàng bỏ ra để thử vận may.

Ngược lại, dẫu mỗi Bitcoin có giá trị hàng ngàn đô, thực tế người ta có thể mua những đơn vị rất nhỏ của "đồng tiền" này. Lấy ví dụ nếu bỏ ra chỉ 2,75 USD (khoảng 60.000 đồng tiền Việt Nam), bạn sẽ mua được 0,001 Bitcoin để... tập tành.

>>Bitcoin: Tiền ảo, rủi ro thật

Ván cược trước mắt

Trong thời đại "chấm com" của những năm cuối thập niên 1990, hai chữ "cổ phiếu" bắt đầu xuất hiện rộng rãi trong từ người trẻ cho tới những tài xế taxi. Nhưng hiện tại, các đối tượng này tìm thấy thú vui thời thượng ấy ở Bitcoin, Ian Winer, người phụ trách cổ phiếu tại công ty tài chính và đầu tư Wedbush ví von.

Một điểm đáng chú ý là khi Bitcoin và tiền ảo nói chung trở nên phổ biến, nó không thực sự hứa hẹn tính ổn định. Số liệu của BitcoinPrivacy.net ngày 23/6 cho thấy tiền Bitcoin chỉ đang tập trung quanh quẩn trong tay của vài ba người.

Mặc dù giữ bí mật tuyệt đối về danh tính người sở hữu, nhưng nhìn vào tình hình giao dịch và mã số, có thể thấy chỉ 3 địa chỉ đang nắm giữ trên 100.000 Bitcoin, tương tương giá trị 275 triệu USD cho mỗi người. Ngược lại, cả 16,8 triệu người chơi Bitcoin khác toàn mua manh mún 0,00001 Bitcoin, tức mỗi người chỉ tốn vẻn vẹn 3 cent Mỹ.

"Số lượng lớn Bitcoin đang tập trung mạnh vào tay vài người thôi. Nhiều người đang chỉ có thể mua những phần nhỏ của Bitcoin. Tôi nghĩ rằng ngày càng nhiều người đổ xô vào thị trường này, vì họ sợ sẽ mất phần", Alex Sunnarborg, chuyên gia nghiên cứu tại CoinDesk nói với CNBC.

Sunnarborg cũng khẳng định người trẻ và am hiểu công nghệ có xu hướng chơi tiền kỹ thuật số nhiều hơn, ước tính 2/3 nhà đầu tư tiền ảo dưới 40 tuổi. Ngược lại chỉ 1/3 số người từ 21 tới 35 tuổi khẳng định có sở hữu cổ phiếu, theo khảo sát của Bankrate cách đây một năm.

Một phần trong vấn đề này, ngoài hiệu ứng "cơn sốt tiền ảo", còn là hiện thực không mấy khả quan của thị trường chứng khoán, bao gồm tăng trưởng chậm trên toàn cầu và những điểm yếu trong sự can thiệp của các ngân hàng trung ương. Ở Bitcoin hay tiền ảo nói chung, chẳng ai sợ thế lực thứ ba như ngân hàng trung ương kiểm soát và điều chỉnh họ cả.

Tạp chí Forbes có vẻ bi quan khi mới đây khẳng định Bitcoin đang hội tụ đủ các yếu tố của một bong bóng thị trường đang căng phồng và sớm muộn cũng sẽ vỡ.

Nhưng hiện tại, dẫu sao các ý kiến lạc quan hơn cũng cho rằng Bitcoin và tiền ảo rồi sẽ tự điều chỉnh và tự hồi phục. Lấy ví dụ năm 2013, Bitcoin trải qua đợt rớt giá thảm hại, nhưng đó lại là tiền đề cho sự hồi phục, thậm chí mạnh mẽ nhất từ trước tới nay.

>>Ethereum phát triển vũ bão và sẽ sớm vượt mặt Bitcoin?