Bệnh mù màu - những điều nên biết

Rối loạn sắc giác hay loạn sắc giác thường gọi là bệnh mù màu. Đây là bệnh về mắt làm cho người ta có thể nhìn rõ mọi vật nhưng không phân biệt được một số màu sắc.

Đọc E-paper

Bệnh mù màu không ảnh hưởng tới sức khỏe, do người bệnh vẫn có khả năng nhìn mọi vật bình thường (chỉ không phân biệt được một số màu) nên nhiều bệnh nhân không biết được khuyết tật của mình. Rối loạn sắc giác không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhưng ảnh hưởng lớn đến cuộc sống nên việc phát hiện sớm bệnh là rất quan trọng.

Theo điều tra của Bệnh viện Mắt TW trong số những người đến khám mắt, bệnh mù màu gặp ở 3 - 5% nữ giới, 8 - 10% nam giới.

Triệu chứng và nguyên nhân

Rối loạn sắc giác có thể chia làm hai mức độ:

- Khuyết sắc: không phân biệt được màu lục và màu đỏ, màu xanh da trời và màu vàng.

- Mù màu: hoàn toàn không phân biệt được các màu.

Mù màu là bệnh di truyền có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính (cặp này ở nữ là XX, ở nam là XY). Bệnh phát sinh do đột biến hoặc thiếu một gene trên nhiễm sắc thể X, làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. Gene này là “gen lặn”. Người con trai nào nhận được ở mẹ loại gene này thì không thể phân biệt được màu sắc, vì nhiễm sắc thể Y không có gene màu sắc trội để lấn át gene mù màu.

Phụ nữ chỉ mắc bệnh này nếu có 2 gene mù màu: một của mẹ và một của bố mắc bệnh truyền cho. Nếu người phụ nữ chỉ có một gen bệnh thì chưa việc gì, vì gene màu sắc ở nhiễm sắc thể còn lại đủ át gene bệnh. Điều này giải thích vì sao các thống kê đều cho thấy nam giới mắc chứng mù màu có tỷ lệ cao hơn nhiều so với nữ giới.

Một số bệnh có thể gây giảm khả năng nhận biết màu sắc như tiểu đường, tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng, Alzheimer, Parkinson, nghiện rượu mãn tính, bệnh bạch cầu và thiếu máu hồng cầu hình liềm.

Một số thuốc cũng có thể làm thay đổi khả năng phân biệt màu sắc, chẳng hạn như thuốc điều trị bệnh tim, cao huyết áp, nhiễm trùng, rối loạn thần kinh và các vấn đề tâm lý.

Khả năng nhận biết màu sắc xấu đi từ từ cũng là một phần của sự lão hóa.

Tiếp xúc với một số hóa chất mạnh tại nơi làm việc, chẳng hạn như disulfua cacbon, phân bón và styrene có thể gây mất màu sắc thị giác.

Chẩn đoán và điều trị

Khi có nghi ngờ mắc rối loạn sắc giác có thể kiểm tra bệnh nhân bằng cách yêu cầu nhìn vào một loạt chấm màu và thử tìm ra một mô hình từ những chấm màu đó, chẳng hạn như một chữ hay một con số. Nếu bệnh nhân nhận biết được sẽ giúp bác sĩ biết những màu nào là màu bệnh nhân khó phân biệt. Ngoài ra có thể cho bệnh nhân sắp xếp các chip màu theo các nhóm màu tương tự nhau, vì bệnh nhân mắc rối loạn sắc giác không thể sắp xếp các chip màu một cách chính xác.

Ở trẻ em, rối loạn sắc giác ảnh hưởng đến khả năng học tập và sự phát triển khả năng đọc, hạn chế việc lựa chọn nghề nghiệp sau này, đặc biệt là các nghề liên quan đến màu sắc.

Về điều trị, rối loạn sắc giác do di truyền không thể chữa trị hay khắc phục. Nếu do các nguyên nhân khác thì có thể được chữa trị và khắc phục nhưng cũng tùy vào từng nguyên nhân. Ví dụ, bệnh đục thủy tinh thể làm giảm khả năng phân biệt màu sắc. Trong trường hợp này, rối loạn sắc giác có thể được chữa trị bằng phẫu thuật loại bỏ thủy tinh thể bị đục.

Những việc người mù màu không thể làm

Những người có rối loạn sắc giác không nên làm công việc cần đến khả năng phân biệt màu sắc như vẽ trang trí, nhuộm len vải, in ấn; đặc biệt không được lái tàu, lái xe.

Hiện nay y học chưa có cách nào chữa được bệnh mù màu, tuy nhiên, có thể chẩn đoán được bệnh trước khi đứa trẻ sinh ra.
Trong tương lai, hy vọng khoa học có thể tìm ra một loại thiết bị quang học đặc biệt dùng đeo như một loại kính có thể giúp người mù màu phân biệt được màu sắc, cải thiện chất lượng cuộc sống.

>Van Gogh là người mù màu?

>Cà rốt: trắng da, sáng mắt