 |
Mỡ máu bao gồm 2 loại chính là cholesterol và triglyceride, trong đó cholesterol gồm có cholesterol tốt (HDL-C), cholesterol xấu (LDL-C) và cholesterol toàn phần, chiếm tỷ lệ rất cao (60 - 70%). Cholesterol là một chất béo có ở màng tế bào của tất cả các mô tổ chức trong cơ thể và được vận chuyển trong huyết tương của con người. Phần lớn cholesterol được gan tổng hợp nên từ các chất béo bão hòa, một phần nhỏ cholesterol được hấp thu từ thức ăn như: trứng, sữa, thịt đỏ, mỡ động vật…
Đặc điểm của cholesterol là không thể tan và di chuyển trong máu mà phải nhờ vào lipoprotein (là một chất do gan tổng hợp ra và tan trong nước mang theo cholesterol). Cholesterol rất cần cho sự hoạt động của màng các tế bào trong cơ thể, cần cho sự hoạt động của cơ thể để sản xuất ra một nội tiết tố và cholesterol cũng là thành phần rất quan trọng của muối mật. Cholesterol tốt có vai trò làm cho thành động mạch mềm mại để lưu thông máu tốt hơn và có khả năng bảo vệ thành mạch máu, trong khi đó cholesterol xấu làm cho xơ vữa thành động mạch.
Khi chất axit béo loại tự do được hấp thu qua gan sẽ được chuyển thành cholesterol, nếu lượng axit béo bị dư thừa sẽ trở thành triglyceride. Tại gan, chất triglyceride sẽ kết hợp với chất apoprotein (do gan sản xuất ra) và được đưa ra khỏi gan dưới dạng lipoprotein có tỷ trọng thấp.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh mỡ máu cao: do tuổi tác, giới tính, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, do di truyền… Tuy nhiên bệnh nếu không được phát hiện và hỗ trợ điều trị kịp thời sẽ gây ra một số biến chứng nguy hiểm cho người bệnh như: sa sút trí tuệ, đau và tê chân, bệnh gan, viêm tụy, tiểu đường type 2, hội chứng thận hư, tăng urê máu, suy tuyến giáp, nguy cơ phát triển xơ vữa động mạch, làm tăng huyết áp, tắc nghẽn mạch máu (đặc biệt mạch máu ở não và mạch vành), làm tăng nguy cơ suy tim, đột quỵ về sau.
Đặc biệt, những người có mỡ máu cao, tình trạng mạch máu bị tắc nghẽn, hẹp mạch máu nhiều hơn. Nếu xảy ra ở não thì gây nên tai biến mạch máu não, nếu ở ruột gây tắc mạch máu nuôi ruột dẫn đến hoại tử ruột, ở tim sẽ gây ra nhồi máu cơ tim, ở chi gây tắc mạch máu chi… có thể dẫn đến tàn phế hoặc tử vong. Tăng triglyceride sẽ làm gan nhiễm mỡ, đề kháng insulin dễ dẫn đến bệnh đái tháo đường. Ngoài ra nếu triglyceride quá cao (>1.000mg/dl) có thể gây ra viêm tụy cấp.
Bệnh mỡ máu cao là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm vì thường không có biểu hiện rõ, nhiều người chỉ vô tình phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc thấy huyết áp cao, đau đầu, đi làm thêm xét nghiệm máu thì đã thấy mỡ máu cao. Còn lại phần lớn bệnh không có các triệu chứng mà đến khi ở giai đoạn nặng mới thấy có.
Một số cách giúp phòng và chữa bệnh mỡ máu cao:
– Kiểm soát cân nặng bằng cách luyện tập thể dục thể thao.
– Tránh ăn các chất béo bão hòa, giảm thịt đỏ, các loại thực phẩm chế biến sẵn. Nên ăn nhiều rau quả, chất xơ, chất béo có lợi. Nên ăn nhạt. Cũng nên ăn thực phẩm có nhiều tác dụng giảm mỡ trong máu như: gừng, chế phẩm từ đậu, nấm hương, mộc nhĩ, hành tây, trà xanh.
– Hạn chế ăn các đồ rán, xào nhiều dầu mỡ.
– Không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu.
– Không nên ăn tối quá muộn, không nên ăn nhiều đạm vì rất khó tiêu hóa sẽ làm cholesterol đọng trên thành động mạch.
(Nguồn: Medical News Today)
