Đây là công trình tâm huyết của nhà nghiên cứu của cụ Nguyễn Đình Tư. Cùng đất nước trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử cộng với việc đam mê sử học, cụ Nguyễn Đình Tư đã ấp ủ việc ra mắt một công trình khái quát lịch sử TP.HCM từ tiền sử đến hiện đại.
“Nay với tác phẩm này, tôi muốn cung cấp cho độc giả cái nhìn bao quát, toàn diện, cụ thể các giai đoạn lịch sử, từ năm 1698 - năm 2020, các chế độ chính trị, các lĩnh vực hoạt động về hành chính, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, y tế, tôn giáo tín ngưỡng, thể dục thể thao, v.v… của từng thời kỳ. Tóm lại, tác phẩm này ví như một tập cẩm nang mà mọi cơ quan, cán bộ, công chức, mọi gia đình trong thành phố nên có để khi muốn tìm kiếm một vấn đề gì liên quan đến thành phố, chỉ việc mở sách ra là được thỏa mãn ngay, khỏi phải đi tìm đâu xa”, cụ Nguyễn Đình Tư cho biết.
Từ những năm 1998, vào dịp kỷ niệm 300 năm thành phố mang tên Bác, cụ Nguyễn Đình Tư đã tập trung sức lực, thời gian đến các thư viện, Trung tâm Lưu trữ quốc gia II để tập hợp tài liệu. 25 năm về trước, khi ấy cụ đã ngoài 80 nhưng tuổi tác không ngăn chí tìm tòi của bậc uyên bác, cụ viết ngày viết đêm, tỉ mẩn đối chiếu thông tin để nhanh chóng hoàn thành tập sách. Tuy nhiên, khi gần xuất bản lại gặp trở ngại nên chưa thể ra mắt bạn đọc.
Duyên lớn chưa thành nhưng cụ Nguyễn Đình Tư vẫn tiếp tục viết để không phí hoài lượng kiến thức đồ sộ, ông bổ sung nhiều thông tin quý giá trong 20 năm tiếp theo. Và đến nay, bộ sách "Gia Định - Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Dặm dài lịch sử (1698-2020)" đã đến được tay độc giả khắp cả nước, kể cả người nước ngoài muốn tìm hiểu về TP.HCM: Văn minh - Hiện đại - Nghĩa tình.
Cả cuộc đời trải qua bao giai đoạn thăng trầm lịch sử đã hun đúc con người cụ Nguyễn Đình Tư tình yêu với sử Việt, ham đọc sách. |
Bộ sách "Gia Định - Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Dặm dài lịch sử (1698-2020)" gồm 6 phần chính. Được chia ra 2 tập với mốc thời gian tập 1 từ 1698-1945 (đã được giới thiệu và xuất bản năm 2022) và tập 2 từ 1945-2020. Phần dẫn nhập trình bày đại cương về địa lý tự nhiên của thành phố, về thời đại tiền sử, về thời kỳ Phù Nam, về thời kỳ Thủy Chân Lạp và lưu dân người Việt.
Từ phần 1- phần 5 khái quát từ thời các chúa Nguyễn và vua nhà Nguyễn; sau đó nêu toàn diện về vấn đề quân Pháp xâm lược Nam Kỳ. Tiếp theo là giai đoạn Nhật đảo chính Pháp đến Hiệp định Genève,
Kế đến là giai đoạn Việt Nam Cộng hòa (1954-1975), về cuộc đảo chính lật đổ Ngô Đình Diệm, việc Đảng lãnh đạo đấu tranh chống Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa dẫn tới Chiến dịch Hồ Chí Minh đại thắng. Phần thứ năm giới thiệu giai đoạn xây dựng TP.HCM hòa bình, văn minh, hiện đại, hội nhập từ 1975-2020. Cuối cùng là phần tổng luận và phụ lục.
Ngoài việc khái quát các giai đoạn lịch sử của dân tộc, ở từng thời kỳ tác phẩm còn đề cập chi tiết các vấn đề về mở mang, phát triển các lĩnh vực kinh tế - thương mại - tiền tệ, giao thông vận tải, về giáo dục, về các lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật, y tế - xã hội, tín ngưỡng - tôn giáo, thể dục - thể thao, du lịch, về liên kết với các tỉnh và hội nhập quốc tế, an ninh quốc phòng…
"Gia Định - Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Dặm dài lịch sử (1698-2020)" là bộ sách mới của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư - 104 tuổi vừa được NXB Tổng hợp giới thiệu, nhân dịp kỷ niệm 325 năm hình thành Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM (1698-2023). |
Cụ Nguyễn Đình Tư, người đã sống ở hai thế kỷ. Cụ đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm lịch sử của nước nhà. Lúc nào cụ cũng tranh thủ từng chút một của thời gian, mỗi ngày đều dặn như thế để tỉ mẩn ghi chép những tư liệu vô giá dành cho hậu thế về các lĩnh vực như địa danh - địa chí, lịch sử - văn hóa Nam Bộ.
Tính đến nay, cụ Nguyễn Đình Tư có khoảng 60 đầu sách đã xuất bản. Các công trình từ trước năm 1975 của cụ như Non nước Phú Yên, Địa chí Khánh Hòa, Non nước Ninh Thuận… và các công trình về sau như Đường phố nội thành TP.HCM, Từ điển địa danh hành chính Nam Bộ, Non nước Quảng Trị, Tiểu sử và hành trạng các nhà khoa bảng Hán học Nam Bộ, Sổ tay tên đường ở thành phố Hồ Chí Minh, Chế độ thực dân Pháp trên đất Nam Kỳ (1859-1954), Địa chí hành chính các tỉnh Nam kỳ thời Pháp thuộc (1859-1954), tiểu thuyết loạn 12 sứ quân ... Mới nhất là bộ sách Gia Định - Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Dặm dài lịch sử (1698-2020) được NXB Tổng hợp ấn hành năm 2023.