Ngân hàng Nhà nước tăng cường độ hút tiền

Trong những ngày đầu tháng 10 này, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) liên tiếp phát hành tín phiếu với số lượng lớn để hút tiền ra khỏi hệ thống ngân hàng. Nếu như những ngày cuối tháng 9, các phiên phát hành tín phiếu ghi nhận giá trị tăng dần từ 12.000 tỷ đồng lên 15.000 tỷ đồng/ phiên, thì từ đầu đến nay mức độ hút về đã tăng lên 18.000 tỷ đồng/ phiên.

Các tín phiếu này thường có kỳ hạn ngắn 7 ngày, nên các phiên phát hành diễn ra liên tục để đảm bảo lượng thanh khoản cần hút về theo đúng mục tiêu, nhất là khi lượng tín phiếu đưa ra đều được các ngân hàng mua vào toàn bộ, dù  lãi suất tín phiếu gần đây đã giảm từ 2,75%/năm xuống chỉ còn 2,5%/năm.

Thanh khoản hệ thống dồi dào được xem là nguyên nhân chính khiến nhà điều hành phải gia tăng mức độ hút tiền về để tránh gây áp lực lên lạm phát, hoặc tiền chạy vào những nơi không mong muốn. Điều này thể hiện qua việc lãi suất vay mượn giữa các ngân hàng trên thị trường 2 liên tiếp giảm xuống trong thời gian qua.

Tính đến ngày 2/10/2019, lãi suất qua đêm chỉ còn 2,19%, kỳ hạn 1 tuần và 2,38% và 2 tuần là 2,82%. Trước đó lãi suất qua đêm đã có lúc giảm về mức đáy ở 1,74% trong tuần trước. Với vùng lãi suất như trên, việc các ngân hàng đầu tư vào tín phiếu vẫn có lợi hơn so với cho vay trên thị trường liên ngân hàng, do đó lượng tín phiếu phát hành ra được hấp thụ gần như toàn bộ cũng không có gì ngạc nhiên.

Số liệu tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm nay là 8,4%, thấp hơn mức tăng trưởng huy động vốn là 8,68% và tổng phương tiện thanh toán 8,44%, càng cho thấy thanh khoản các nhà băng đang dồi dào, do hoạt động cho vay đã chậm lại đáng kể trong quý 3. Trong khi đó, thời gian qua các ngân hàng thay phiên nhau phát hành trái phiếu, giấy tờ có giá kỳ hạn dài với số lượng lớn nên giúp nguồn vốn huy động bền vững hơn trước đây rất nhiều.

Một điểm đáng chú ý khác là động thái mua ròng ngoại tệ của NHNN trong thời gian gần đây cũng giúp tăng thanh khoản tiền đồng của hệ thống. Cụ thể, tại họp báo quý III đầu tuần này, lãnh đạo NHNN cũng đã chính thức xác nhận, vừa qua cơ quan này tiếp tục mua ròng ngoại tệ và dự trữ ngoại hối quốc gia đã được nâng lên kỷ lục mới với khoảng 70 tỷ USD.

Điều này đồng nghĩa với việc bơm thêm một lượng tiền đồng tương ứng ra thị trường, do đó nhà điều hành buộc phải sử dụng kênh tín phiếu để hút tiền về nhằm điều tiết thanh khoản phù hợp, chính sách thường được sử dụng trong những năm trước đây, tại mỗi thời điểm mua mạnh ngoại tệ.

Thanh khoản dồi dào không chỉ giúp các phiên phát hành tín phiếu số lượng lớn thành công, lãi suất thị trường liên ngân hàng đi xuống mà còn giúp mặt bằng lãi suất huy động từ thị trường dân cư ổn định. Trong những tuần gần đây, các ngân hàng khá im ắng trong việc điều chỉnh lãi suất, khác với giai đoạn cao điểm tháng 8 và nửa đầu tháng 9  liên tiếp tăng mạnh lãi suất tiền, khiến NHNN phải có công văn cảnh báo và nhắc nhở.

Trước đó trong tháng 9, NHNN đã hút ròng hơn 57,8 nghìn tỷ đồng, riêng nửa cuối tháng 8 hút ròng gần 69 nghìn tỷ đồng. Thống kê cũng cho thấy trong hai tuần cuối tháng 8, lượng tín phiếu phát hành ra là gần 138 nghìn tỷ đồng, bình quân mỗi phiên là 13,8 nghìn tỷ đồng.

Càng về những tháng cuối năm, vốn là giai đoạn cao điểm cho nhu cầu vay vốn để phục hoạt động sản xuất kinh doanh, chi tiêu mua sắm, nếu thanh khoản tiếp tục giữ được trạng thái dồi dào như trên sẽ giúp hạn chế gây áp lực lên hoạt động huy động vốn của các ngân hàng, từ đó giúp mặt bằng lãi suất vẫn giữ ổn định như mong muốn của nhà điều hành.