AI sáng tạo nội dung (Generative AI), còn gọi là AI tạo sinh, đề cập đến loại AI có thể tạo ra nội dung mới gồm âm thanh, mã, hình ảnh, văn bản hay video dựa theo yêu cầu, chẳng hạn như ChatGPT. Hai năm qua, cuộc đua rót vốn vào AI tạo sinh nóng hơn bao giờ hết, khi tổng giá trị các doanh nghiệp trong lĩnh vực này đã tăng gấp 6 lần.
Tháng 1 vừa qua, AI21 Labs - startup tại Israel ra mắt một công cụ viết dựa trên AI, hướng đến mục tiêu cung cấp tiện ích cho nhà văn. Năm ngoái, startup này huy động được 64 triệu USD và đã phát triển thành công một công cụ hỗ trợ nhiều nhà văn chỉnh sửa cũng như viết lại tác phẩm.
Kể từ khi ChatGPT của OpenAI tạo ra cơn sốt về công nghệ chatbot hồi cuối năm ngoái, nhiều ứng dụng AI với khả năng nghe và đọc hiểu ngôn ngữ con người đã được tung ra thị trường, trong đó có cả phần mềm viết quảng cáo từ startup Jasper AI (Mỹ) cũng như nền tảng mô tả hàng hóa từ Cohere (Canada).
Một số công cụ AI tạo sinh thậm chí còn được sử dụng để viết mã hoặc tạo dữ liệu ẩn danh cao cấp để bảo vệ danh tính. Trong đó, Stable Diffusion - được phát triển bởi startup Stability AI của Anh, có thể ngay lập tức tạo ra hình ảnh minh họa chuyên nghiệp từ yêu cầu bằng văn bản. Các "gã khổng lồ công nghệ” cùng giới nhà đầu tư mạo hiểm đang rất chú ý đến những startup như trên.
Theo Dealroom - một hãng cung cấp dữ liệu tại Hà Lan, tổng mức đầu tư đổ vào các doanh nghiệp AI tạo sinh đạt 2,1 tỷ USD vào năm 2022, tăng gấp 10 lần so với năm 2020. Dựa trên ước tính về số vốn huy động được cùng một số dữ liệu khác, tổng giá trị doanh nghiệp của khoảng 100 công ty AI tạo sinh chủ chốt trên thị trường đạt 48 tỷ USD vào tháng 1/2023, gấp 6 lần so với cuối năm 2020. Riêng OpenAI - doanh nghiệp đứng sau ChatGPT, có định giá ước khoảng 29 tỷ USD. Trong khi đó, Jasper AI và 4 công ty khác cũng có quy mô đạt đến hàng "kỳ lân", khi mỗi nơi đều được định giá từ 1 tỷ USD trở lên.
Có thể nói, sự phát triển nhanh chóng của AI tạo sinh có công rất lớn nhờ những tiến bộ vượt bậc trong công nghệ bán dẫn, vì khả năng của công cụ AI tạo sinh được xác định dựa trên mức độ học tập của chúng với dữ liệu có sẵn trên Internet. Cách đây 5 năm, không có mạch tích hợp (IC) nào được gọi là "bộ xử lý học sâu" (Deep Learning Processor), nên việc dạy hay can thiệp vào các mô hình AI lớn chủ yếu được thực hiện bởi các máy chủ cao cấp và bộ xử lý đồ họa (GPU).
Tuy nhiên, hiện có khoảng 20 công ty sản xuất bán dẫn lớn cung cấp chip AI, từ những gã khổng lồ như AMD, Nvidia, Intel, Qualcomm cho đến các nhà cung cấp nhỏ như Graphcore, Cerebras, Groq, Gyrfalcon, Hailo. Thậm chí, những nơi tiêu thụ chip lớn như Alphabet (Google), Amazon hay Tesla còn quyết định phát triển chip tích hợp hệ thống (Systems-On-Chip) riêng để đáp ứng nhu cầu nội bộ.
Cùng với đà phát triển công nghệ, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp AI tạo sinh cũng gay gắt hơn, trong bối cảnh công nghệ này ngày càng thu hút nhiều nhà đầu tư.
Tháng 10 năm ngoái, Jasper AI huy động 125 triệu USD tại vòng Series A, sau khi được định giá 1,5 tỷ USD. Cùng tháng đó, Stability AI nhận khoản tiền 100 triệu USD tại vòng Series A, trong khi Cohere được cho là đang tìm 200 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm từ Nvidia và Alphabet. Đến cuối tháng 1 qua, đến lượt Microsoft công bố khoản đầu tư nhiều tỷ USD vào OpenAI.
Theo công ty tư vấn Accenture (Mỹ), dù AI tạo sinh hiện được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực công nghệ, song các ngành khác dự kiến sẽ bắt kịp vào năm 2024, với quy mô người dùng ngày càng mở rộng. Nhận xét về lộ trình phát triển của loại hình AI này, Sequoia Capital dự báo AI tạo sinh hoàn toàn có thể thay đổi mọi ngành công nghiệp khi con người yêu cầu tạo ra sản phẩm gốc.