Hơn 1.000 doanh nghiệp FDI tại Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng bởi thuế tối thiểu toàn cầu

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông ở Việt Nam hiện là 20%, về cơ bản đã đảm bảo quy định thuế tối thiểu toàn cầu. Mặt khác, chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đối với các doanh nghiệp FDI - nhiều trường hợp được hưởng nếu tính trong cả thời gian hoạt động bình thường của dự án (khoảng 50 năm) thì cũng không ưu đãi hơn so với mức nộp 15% (mức thuế tối thiểu toàn cầu), trừ trường hợp dự án được kéo dài thời gian ưu đãi về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% từ 15 năm lên 30 năm và dự án được hưởng ưu đãi theo Quyết định số 29/2021/QĐ-TTg.

Tổng cục Thuế đã rà soát theo số liệu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2022, cả nước có khoảng 120 tập đoàn nước ngoài đầu tư vào Việt Nam (với khoảng trên 1.000 doanh nghiệp) sẽ chịu ảnh hưởng của thuế tối thiểu toàn cầu nếu loại thuế này được áp dụng từ năm 2024. Theo đó, nếu các quốc gia khác đều áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu bắt đầu từ năm 2024, các quốc gia có công ty mẹ sẽ được thu thêm phần thuế chênh lệch ước tính khoảng trên 14.000 tỷ đồng trong năm 2024.

Đối với các tập đoàn của Việt Nam đầu tư ra nước ngoài, Tổng cục Thuế đã đánh giá sơ bộ ảnh hưởng của thuế tối thiểu toàn cầu tới hai tập đoàn là Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).

Đối với Viettel, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp tại Đông Timor là 10%. Khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu (Quy định IIR) trong khi Đông Timor không áp dụng quy định thuế tối thiểu nội địa bổ sung đạt chuẩn (QDMTT), Viettel có khả năng phải nộp thêm phần thuế thu nhập doanh nghiệp chênh lệch giữa thuế tối thiểu toàn cầu so với mức thuế thực tế tại Đông Timor.

Với Tập đoàn PVN, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp tại các nước về cơ bản đang chịu mức cao từ 30-60%. Do đó, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu hiện tại không ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài của PVN. 

Theo quy định tại Hiến pháp, Quốc hội “quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế”. Hiện nay, Tổng cục Thuế được Bộ Tài chính giao nhiệm vụ nghiên cứu đưa ra các quy định phù hợp trong hệ thống pháp luật. Vừa qua, ngành đã tham mưu cho Bộ Tài chính tổ chức và phối hợp với các bộ, ngành và Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội tổ chức các hội nghị, hội thảo trong nước và quốc tế để nghiên cứu các giải pháp để báo cáo Bộ Tài chính, Chính phủ, Quốc hội các phương án triển khai.

Thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ tăng cường công tác tham mưu cho Bộ Tài chính hệ thống các văn bản của Quốc hội, Chính phủ về quy định áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu theo đúng hướng dẫn của OECD (như quy định mẫu, tài liệu diễn giải, hướng dẫn hành chính, hướng dẫn quy định miễn trừ và giảm phạt và các văn bản quy định chi tiết khác do diễn đàn hợp tác chung OECD/G20 về quy định chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận ban hành). Trong đó, các nội dung tập trung vào đề xuất áp dụng quy định về thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn và quy định về tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu (IIR).