 |
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) ngày 27/7/2022 đã quyết định tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm. Đây là lần tăng lãi suất thứ tư trong năm nay của FED, đưa mức lãi suất tham chiếu tại Mỹ lên mức 2,25-2,5%, cao nhất kể từ tháng 12/2018. Việc tăng lãi suất đánh dấu động thái mới nhất trong nỗ lực của FED nhằm giảm bớt áp lực lạm phát, tuy nhiên các nhà đầu tư lo ngại chiến dịch tăng giá có thể khiến nền kinh tế rơi vào suy thoái.
FED vẫn lạc quan
Trong khi đó, Chủ tịch FED Jerome Powell bày tỏ quan điểm lạc quan thận trọng khi cho rằng kinh tế Mỹ hiện không ở trong một cuộc suy thoái như nhiều người lo ngại. Ông Jerome Powell đã nhấn mạnh: “Tôi không nghĩ rằng Mỹ đang suy thoái và lý do là có rất nhiều lĩnh vực của nền kinh tế đang hoạt động quá tốt”.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc FED tiếp tục tăng lãi suất gây áp lực lên nhiều quốc gia đang phát triển và xuất khẩu đến Mỹ, trong đó có Việt Nam, vì lãi suất cao sẽ làm ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng hàng hóa của người dân Mỹ, dẫn đến nhu cầu hàng ngoại sẽ giảm đi.
Bên cạnh đó, lãi suất ở Mỹ cao cũng sẽ khiến nhiều nhà đầu tư rút vốn khỏi các nước đang phát triển để đầu tư vào thị trường này. Khi lãi suất tăng cao, việc gửi tiết kiệm hoặc đầu tư vào các ngân hàng Mỹ sẽ mang về cho người gửi nhiều lợi nhuận hơn. Việc chạy theo lợi nhuận này sẽ khiến nhiều doanh nghiệp giảm rót vốn cho các nước nghèo.
FED tăng lãi suất sẽ khiến đồng USD lên giá so với hầu hết đồng tiền khác, trong đó có VND, tạo sức ép lớn hơn lên tỷ giá USD/VND. Cụ thể, tỷ giá USD/VND từ ngày 16/3/2022 (lần FED tăng lãi suất đầu tiên) tới nay đã tăng liên tục. Áp lực tỷ giá và lạm phát tăng đã khiến các ngân hàng thương mại đồng loạt tăng lãi suất huy động trong thời gian qua với mức tăng 0,3-0,5% tùy theo kỳ hạn và xu hướng này chưa có dấu hiệu dừng lại.
Việt Nam không tránh khỏi bị tác động
Theo các chuyên gia, việc FED liên tục tăng lãi suất trong những tháng gần đây khiến kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, trong khi đó chi phí đi vay của doanh nghiệp và người dân tăng lên, từ đó làm cho họ cân nhắc đầu tư, tiêu dùng, nhất là bằng vốn vay nhiều hơn. Nhu cầu hàng hóa - dịch vụ giảm, từ đó làm giảm sức cầu của hàng xuất khẩu của Việt Nam. Trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam đang ở mức cao và Mỹ là đối tác xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, diễn biến này có thể ảnh hưởng đến đà phục hồi kinh tế của Việt Nam.
Hiện tại, tỷ giá USD/VND được dự báo tăng không quá lớn, do dự trữ ngoại hối của Việt Nam vẫn ở mức khá cao, sẽ góp phần tạo tấm đệm với các cú sốc bên ngoài và ổn định tỷ giá. Nguồn cung ngoại tệ như kiều hối, giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) dự báo vẫn tăng, cán cân thương mại dự báo cả năm vẫn thặng dư và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kiên định chính sách điều hành tỷ giá linh hoạt.
 |
FED liên tục tăng lãi suất trong những tháng gần đây có thể làm giảm sức cầu của hàng xuất khẩu của Việt Nam |
Kinh tế trưởng VinaCapital Michael Kokalari nhận định, Việt Nam đang có khả năng chống chọi với việc FED tăng lãi suất và các rủi ro toàn cầu tốt hơn một số thị trường mới nổi và cận biên khác. Đây là kết quả của các chính sách đã được Chính phủ Việt Nam kiên trì thực hiện trong suốt thập niên qua nhằm cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định kinh tế.
Ngoài việc VND chỉ mất giá khoảng 2% so với mức giảm 5% của đồng nhân dân tệ của Trung Quốc, VinaCapital dự báo lạm phát của Việt Nam sẽ đạt mức trung bình 3,5% trong năm nay, trái ngược với mức lạm phát cao đang bủa vây các quốc gia ASEAN mới nổi. Do đó, theo VinaCapital, Ngân hàng Nhà nước sẽ không cần tăng lãi suất chính sách (hiện ở mức khoảng 4%).
Theo chuyên gia kinh tế - TS. Vũ Đình Ánh, một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam không thể tránh khỏi những tác động từ việc FED tăng lãi suất nói riêng và các nước phát triển thắt chặt tiền tệ nói chung. Vì vậy, Việt Nam cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt; phối kết hợp tốt với chính sách tài khóa, đảm bảo ổn định mặt bằng lãi suất và tỷ giá góp phần kiềm chế lạm phát theo mục tiêu.
Chính sách tiền tệ của FED, cũng như Ngân hàng Trung ương các quốc gia, luôn hướng đến hai mục tiêu chính: duy trì tăng trưởng và/hoặc kiềm chế lạm phát. Trong giai đoạn này, FED đang đặt ưu tiên số một của mình là kiềm chế lạm phát, theo đó họ có thể hy sinh tăng trưởng.
