Ngắm những dòng thác trên cao nguyên Bolaven

Trong tất cả các vùng miền xứ Triệu Voi, cao nguyên Bolaven ở Nam Lào luôn là điểm đến gây ấn tượng nhất với tôi. Không chỉ bởi những người bạn Lào thân thiện mến khách, mà vẻ đẹp thiên nhiên ở đây còn đậm chất hoang sơ – một điểm nhấn đẹp dành cho những chuyến đi trải nghiệm và khám phá.

Khí hậu quanh năm mát mẻ, đất đai màu mỡ, cao nguyên Bolaven là cái nôi của các đồn điền trà, càphê, cao su nổi tiếng của Lào. Đi khắp các bản làng miền cao nguyên này, tính hiếu khách và thân thiện của người Lào luôn để lại nhiều kỷ niệm đẹp. Tôi nhớ mãi những bữa cơm nắm với thịt dơi kho muối, ăn mặn chát dưới cơn mưa rừng cùng người bản địa.

Hay những đêm ngủ bản xa được mời món canh rêu khai vị, tô canh xanh rì một màu rêu, y như vớt từ các ao tù đọng lâu năm, cả chủ và khách chuyền tay nhau múc ăn cùng một muỗng cho đến cạn. Phải là khách quý mới được mời món canh này, khi ăn cảm giác vị đắng nhẩn nhẩn cùng cái nhơn nhớt của rêu làm nổi da gà. Nhưng trước sự nhiệt tình, hào hứng của chủ nhà, chẳng bao giờ tôi có thể từ chối…

Uống trà Ông Giá Nam Lào

Thật tình cờ trong những ngày trên cao nguyên Bolaven, cách Pakse khoảng 40km, hôm ấy trời lất phất mưa, người bạn dẫn đường rủ đi uống trà. Tiệm trà trong đầu khác xa những gì tôi hình dung, nó là một ngôi nhà bình thường, tuy có khang trang hơn so với những ngôi nhà sàn thường thấy. Đón chúng tôi là một lão ông ngoài 70, hoá ra là một người Việt mà sau này tôi biết thêm tên ông cũng là tên một thương hiệu trà nổi tiếng vùng Bolaven và cả Nam Lào – trà Ông Giá.

Ông Giá kể, gia đình ông đã sống ở Lào từ lâu lắm, trước năm 1945, nay đã đến thế hệ thứ tư, các con ở Pakse, chỉ còn ông bà và gia đình cô con gái út ở lại với cao nguyên cai quản một đồn điền trà bạt ngàn ngay sau nhà. Ngôi nhà ông ở cũng là nơi sản xuất trà theo phương pháp sao thủ công: trà hái xong, để héo độ ba tiếng, sau đó đem sao trên cái chảo tự chế đập dẹp ra từ thùng phuy. Trà sao bằng lửa củi và kinh nghiệm đôi tay lâu năm với nghề, trà đã tạo nên một hương vị đặc biệt cho trà Ông Giá. Tôi được mời thưởng thức ngụm chè thơm nồng quyện với vị ngọt hậu nhấn nhá nơi cuống họng và vẫn thoảng mùi khói bếp.

Cạnh chảo sao là bếp lửa nhỏ đun nước pha trà mời khách, cô con gái út ông Giá bụm miệng thổi lửa, mắt ngấn nước vì sặc khói, kể lể rằng: “Nhà có nồi nấu nước bằng điện, khách uống trà họ không thích, chỉ thích nấu bằng ấm nước sôi này với bếp lửa; họ bảo nhìn thế gần gũi hơn. Bố mình muốn bỏ đi mấy lần rồi, nhưng khách uống trà thấy bếp tắt lửa lại hỏi, thế là phải giữ lại”. Nhìn cái bếp nhà ông Giá, tôi thấy nó quen lắm, nó thuần Việt, cái kiềng ba chân, mớ than củi vòng quanh, tàn tro dày từng lớp, cái ấm đen kín muội than, uống ngụm trà ở Bolaven mà cứ ngỡ như đâu đó nơi quê nhà.

Thác nước quanh Bolaven

Bolaven có một vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo khác từ những thác nước, lữ khách sẽ diện kiến các tầng thác rất hiền hoà, mang các dòng chảy mảnh mai vắt qua địa tầng cao nguyên, tạo nên cả một vùng phong cảnh thơ mộng với gần chục con thác nằm gần nhau, đẹp và đầy quyến rũ.

Theo tiếng Lào tad có nghĩa là thác, và ở Nam Lào, những tad có phong cảnh đẹp nhất hầu hết đều nằm ở Bolaven. Hành trình tìm đến vẻ đẹp của các tầng thác ở Bolaven, không phải là chuyến đi thư giãn, mà là một cuộc trải nghiệm và chinh phục. Thác lớn nhất trên Bolaven là Tad Nam Tok Katamtok, đến dòng thác này thuận tiện nhất là bằng xe máy, với độ cao hơn 100m, và Katamtok – thác nước cao nhất ở Lào.

Những dòng thác khác như tad Cham Pee, ở Km 38 trên đường nối từ Pakse đến Paksong, đối diện bên kia lối vào tad Cham Pee là tad Fane, rồi đến tad Nang… mỗi dòng thác là một hành trình khác biệt, khi phải băng rừng theo đường mòn (tad Katamtok), khi chỉ bon bon trên quốc lộ (tad Cham Pee), nhưng tất cả đều giữ một vẻ đẹp hoang sơ, độc đáo hiếm nơi nào có được.

Trong số những thác ở Bolawen, tôi ấn tượng hơn cả với tad Yuang, dù độ cao chỉ 40m, và hành trình đến thác này thật thuận tiện, theo đường nối từ Pakse đến Paksong, ở Km 39 rẽ phải chỉ một đoạn là đến được tad Yuang. Vẻ đẹp của tad Yuang nhờ vào kiến tạo của tự nhiên, cách mặt chính của thác khoảng 100m, hình thành một lối mòn nhấp nhô ngang lưng chừng thác, và từ đây có thể quan sát tad Yuang hoàn hảo nhất.

Tất thảy đủ cho hành trình khám phá một vẻ đẹp khác của Nam Lào trên cao nguyên Bolaven thêm phần thú vị.