Tranh công và nhận thay tội

Nhiều vụ “lùm xùm” trong đời sống văn hóa, văn nghệ thời gian gần đây đã được giải quyết khá êm thấm khi “quả bóng” lỗi lầm được đẩy sang cho tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Người nổi tiếng tránh được tai tiếng, còn tổ chức lãnh tiếng xấu hay thậm chí bị phạt tiền thì cũng... chả sao!

Xiếc Làng tôi là thành quả của dự án giao lưu văn hóa Pháp – Việt

Vở xiếc Làng tôi vừa ra mắt khán giả Hà Nội trước khi “Tây du” trong ba năm. Thành công của vở diễn này là kết quả của một quá trình chuẩn bị, kể từ bản dựng đầu tiên năm 2005. Giám đốc Liên đoàn Xiếc VN (LĐXVN) Vũ Ngoạn Hợp nói với báo giới: “Vở xiếc Làng tôi khi mới manh nha và trong thời gian tập luyện đã nhận được sự giúp đỡ trong công đoạn đạo diễn, ý tưởng của một số Việt kiều tại Pháp.

Sau khi biểu diễn ra mắt vào năm 2005, LĐXVN cho in đĩa và được họ đem về nước, giới thiệu tới Hội đoàn Sân khấu địa cầu của Pháp. Họ đã đánh giá cao màu sắc dân tộc Việt thể hiện rõ nét qua chương trình này và có hợp đồng chính thức với LĐXVN...”. Tuy nhiên, trong bài trả lời phỏng vấn gần đây, nghệ sĩ Nhất Lý, đại diện cho nhóm nghệ sĩ Việt kiều ở Pháp, khẳng định: “Làng tôi được một nhóm nghệ sĩ Việt kiều tạo dựng là thành quả của dự án giao lưu văn hóa Pháp - Việt giữa LĐXVN với Hội đoàn Art-Ensemble”. Như vậy, Làng tôi không phải là sản phẩm chỉ do LĐXVN nghĩ ra ý tưởng và tạo dựng, cũng không phải một số Việt kiều “giúp đỡ” mà là kết tinh trí tuệ và sáng tạo của cả hai bên: LĐXVN và một số nghệ sĩ Việt kiều.

Cách đây chưa lâu, tại cuộc họp báo ra mắt album Nơi em gặp anh của ca sĩ Hồ Ngọc Hà, nhạc sĩ Đức Trí - đại diện Công ty Music Faces - đã nhận trách nhiệm về bản phối Thêm một lần vỡ tan giống ca khúc “Red blooded women” của Kylie Minogue (Úc). Anh cho đó chỉ là một “tai nạn nghề nghiệp” và nhận lỗi thuộc về Công ty Music Faces chứ không phải lỗi của Hồ Ngọc Hà.

Tuy nhiên, ai cũng hiểu, nếu thực sự là một ca khúc đạo nhạc thì người phối khí là tòng phạm. Cũng không chỉ vì bản phối khí mà hai tác phẩm giống nhau, vì việc phối khí trên cơ sở tác phẩm. Có lẽ may mắn cho Hồ Ngọc Hà là Music Face đã thỏa thuận được với người phối khí... im hơi lặng tiếng chứ nếu nhạc sĩ này cũng lên tiếng thì Hồ Ngọc Hà và cả Music Face khó yên thân.

Trước đó, vụ hoa hậu Thùy Dung, mặc dù Thanh tra Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch đã tiến hành xử phạt hành chính Ban tổ chức Hoa hậu Việt Nam 2008 và đề nghị Ban tổ chức tước vương miện của Thùy Dung nhưng đó chỉ là... đề nghị. Thẩm quyền tước hay không thuộc về Ban tổ chức theo quy chế thi hoa hậu lúc đó. Vì vậy, Thùy Dung không bị tước vương miện. Việc Thùy Dung tiếp tục học ở Trường Phổ thông trung học dân lập Quang Trung (Đà Nẵng), nơi trước đây cô từng học hành dang dở, càng khẳng định rõ việc cô chưa tốt nghiệp.

Rõ ràng, đơn vị tổ chức nhận hết lỗi về mình để tránh điều tiếng không tốt ảnh hưởng đến sự nghiệp và tương lai của “nạn nhân”. Còn tổ chức có mang tiếng hay kể cả bị phạt tiền, uy tín rõ ràng có bị giảm sút nhưng cũng... không sao, vì chúng vẫn hoạt động và dư luận thường ít xoi mói đối với tổ chức hơn là cá nhân, khi vi phạm.

Đã là nghệ sĩ hay người của công chúng mà không sống bằng chính khả năng của mình thì chẳng thể bền lâu.