Tìm cách huy động mọi nguồn lực trong dân

Có thể nói, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 8 - 10% của hệ thống ngân hàng trong năm nay khó mà hoàn thành, khi đã gần hết quý III mà tăng trưởng vẫn chưa nhích đến con số 2%, dù các ngân hàng vẫn đang nỗ lực tìm kiếm đối tượng phù hợp để cho vay. 

Đọc E-paper

Suốt mấy tháng nay, dù đã liên tục tung ra các chương trình khuyến khích khách hàng vay tiền với lãi suất ưu đãi, thậm chí có ngân hàng áp dụng lãi suất cho vay xấp xỉ với lãi suất huy động, thời gian giải ngân nhanh chóng, thì số tiền giải ngân cũng không đạt được như kỳ vọng. Nguyên nhân là do không dễ tìm được doanh nghiệp hay khách hàng cá nhân đáp ứng đủ điều kiện vay vốn của ngân hàng. Cũng bởi dù ngân hàng có muốn đẩy nhanh tăng trưởng tín dụng đến đâu thì vẫn phải thận trọng với nợ xấu.Doanh nghiệp đa phần vướng hàng hóa tồn kho, trong khi kinh tế khó khăn khiến khách hàng cá nhân hạn chế vay tiêu dùng.

Chính vì vậy, xét trên sự tổng hòa giữa tăng trưởng và ổn định vĩ mô, Ngân hàng Nhà nước sẽ đưa ra một mức tăng trưởng tín dụng phù hợp với khả năng hấp thụ của nền kinh tế. Bởi một sự nới lỏng quá nhanh trongmột thời gian ngắn có thể gây ra lạm phát vào năm sau. Đầu ra khó khăn là vậy, đầu vào của các ngân hàng cũng đang gặp thử thách, nhất là sau đợt biến động mạnh của giá vàng tuần qua. Vàng tăng giá khiến một bộ phận người dân rút vàng gửi tại các ngân hàng ra để bán, khiến nhiều ngân hàng phải tung tiền đồng mua vàng bù đắp.

Lại có một bộ phận khác rút tiền gửi ngân hàng để mua vàng vì sợ vàng còn tăng giá nữa, tác động kép ấy khiến “đầu vào” tiền đồng của một số ngân hàng bị thiếu hụt. Để đảm bảo thanh khoản, các ngân hàng phải đẩy lãi suất huy động kỳ hạn trên 12 tháng lên cao, có ngân hàng lên tới 13%/năm. Bởi vậy, nhiều ngân hàng tiếp tục các chương trình khuyến khích người gửi, thiết thực nhất là nâng mức lãi suất, cả tiền đồng lẫn vàng. Lãi suất huy động vàng được một số ngân hàng đưa lên gần gấp đôi so với trước!

Để đỡ phải trả vàng cho người gửi vàng muốn rút ra, có ngân hàng còn nghĩ ra cách mua vàng từ người gửi với giá cao hơn giá thị trường. Điều này cũng dễ hiểu bởi nguồn tiền quy ra từ lượng vàng huy động chiếm tỷ lệ không nhỏ trong tổng vốn huy động của nhiều ngân hàng, có nơi chiếm tới 20%. Như vậy, việc các ngân hàng phải cạnh tranh quyết liệt nhằm thu hút tiền gửi sẽ tiềm ẩn mối lo tăng lãi suất.

Cơ cấu vốn của nhiều ngân hàng không thể gọi là lành mạnh, khi đa phần vẫn là tiền gửi ngắn hạn dễ biến động, đặc biệt là nguồn vốn bằng vàng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ai cũng biết là ngân hàng huy động vàng muốn sinh lợi để trả được lãi thì phải chuyển ngay thành tiền và cho vay, nên khi có biến động khiến vàng đột ngột bị rút ra khỏi hệ thống với số lượng lớn - như những ngày vừa qua - thì sẽ gây ra xáo trộn không nhỏ.

Lãi suất huy động tiền đồng bị đẩy lên cũng đến từ hệ quả này. Dù rằng đến 25-11, các ngân hàng phải chấm dứt huy động vàng, nhưng xử lý số kim loại quý đã huy động ra sao cũng không đơn giản. Ngoài ra, lượng vàng trong dân hiện lên đến hàng trăm tấn, nếu để nguồn vốn này trong khu vực dân cư thì thật đáng tiếc. Làm sao để huy động được ngày càng nhiều số vàng này đưa vào phục vụ phát triển kinh tế là một câu hỏi cần được giải đáp, đặc biệt đối với một nền kinh tế thiếu vốn để phát triển như nước ta.

Khi không cho phép các ngân hàng huy động và cho vay bằng vàng, Nhà nước cũng cần có các chính sách và biện pháp dài hạn và đồng bộ để chuyển hóa nguồn lực này vào phát triển kinh tế. Và dù là chính sách, biện pháp và cách thức nào thì yếu tố quan trọng nhất vẫn là niềm tin của người dân. Cần làm cho người dân hoàn toàn an tâm và tin tưởng vào hệ thống, khi ấy các chính sách mới có thể phát huy tác dụng để đem lại những lợi ích kinh tế.