Thị trường Nga không còn dễ tính

Thị trường Nga là một thị trường rất tiềm năng cho nhiều mặt hàng xuất khẩu của VN. Tuy nhiên, thị trường này thời gian qua đã có những thay đổi đáng kể, nếu không quan tâm, nhiều DN VN có thể mất đơn hàng. Ông Nguyễn Chí Tâm, Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Âu (Bộ Công Thương) có những cảnh báo đáng chú ý về vấn đề này.

- Thị trường Nga còn rất nhiều tiềm năng cho các nhà xuất khẩu VN. Điều này được thể hiện rõ qua sự tăng trưởng đáng kể (hơn 77%) hàng hóa VN vào Nga trong năm 2008. Năm nay, Cơ quan Kiểm định Nông sản Nga đã cấp giấy phép cho 38 xí nghiệp chế biến thủy sản VN xuất khẩu sang Nga. Sau một số trục trặc vào cuối năm 2008, đến 14/2/2009, lệnh cấm nhập hàng thủy sản từ VN vào thị trường Nga đã bị bãi bỏ và nhiều cơ hội mới đang mở ra cho DN VN. Do Nga đang chịu ảnh hưởng lớn từ suy thoái kinh tế toàn cầu, nên theo tôi, mục tiêu phấn đấu trong năm 2009 này là kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều đạt 1,48 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu của VN sang Nga đạt mức 735 triệu USD và nhập khẩu 745 triệu USD.

* Nga đang mở rộng nhập khẩu từ nhiều nước, vậy theo ông, ngoài ưu thế “thị trường truyền thống”, DN VN có những ưu thế gì?

- Trước hết, đó là tâm lý tiêu dùng của người Nga là không dè xẻn. Điều đó giải thích vì sao người ta hay dùng câu nói “Một người Nga bằng 23 người Pháp” để ví von về mức chi tiêu của người Nga. Thứ hai, các mặt hàng nông sản nhiệt đới (gạo, cà phê, tiêu, điều và các loại hoa quả tươi), thủy hải sản, hàng dệt may, giày dép, thủ công mỹ nghệ... của VN đều có thế mạnh khi xuất khẩu sang thị trường Nga. Riêng đối với hàng dệt may, Nga gần như sử dụng hàng nhập khẩu hoàn toàn, là thị trường tiềm năng cho dệt may VN. Thứ ba, hiện có đến 60% hàng xuất khẩu của VN sang Nga là nông, thủy sản, và trong các năm gần đây, chính các mặt hàng này đã đạt mức tăng trưởng cao.

* Năm ngoái, Nga cấm nhập khẩu hàng thủy sản từ VN, tạm cấm nhập khẩu gạo từ nhiều nước. Điều đó cho thấy thị trường Nga ngày càng trở nên khó tính hơn, nên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với DN VN?

- Đúng là trên thực tế, DN VN vẫn gặp nhiều trở ngại khi xuất khẩu sang thị trường Nga. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này chính là từ phía các DN trong nước. Bởi phía VN vẫn tiếp cận thị trường theo cách cũ trong khi yêu cầu của thị trường Nga hiện nay đã rất khác. Để xuất khẩu thành công vào thị trường Nga trong DN VN cần tích cực thay đổi cách nghĩ, cách làm. Trong nhiều giải pháp, DN VN có thể thực hiện mô hình “kinh doanh tương hỗ”. Chẳng hạn, DN Nga có thể bán gỗ nguyên liệu, máy móc, còn DN VN có thể xuất khẩu thành phẩm hoặc liên kết với DN Nga để xuất sản phẩm bán thành phẩm vào thị trường này.