Hương vị mùa đông

"Cơn mưa phùn bay qua thành phố nhỏ", nhà bên một ngày Chủ nhật u ám, ngồi nghêu ngao bản nhạc cũ.  

Đọc E-paper

Chợt cảm thấy mùa đông đã về trên những mảng rêu xanh mượt bám tường, có lẽ nó là thứ tươi tắn nhất trong cái tái xám khi mùa đông về. Mùa đông giờ thơm mùi cà phê cappuccino, loại cà phê hòa tan của Hãng Nescafé, chỉ đổ tí nước sôi là có ngay một ly thơm nóng, để thấy làn mưa phùn dai dẳng miền Trung kia có giá trị hơn.

Nhưng bài hát cũ bỗng gợi thèm mùa đông cũ. Miền Trung mùa này thuyền đậu dày bến âu thuyền ngoài cửa biển, thế là bữa cơm thịt cứ nhớ mùi đậu phụng rang muối thay thế cho cá tươi.

Mưa xuống, mấy người già đòi đi chợ mua thính cá chuồn - một thứ đặc sản của mấy bà nội trợ khéo tay, dầu phụng đổ ướt đẫm, trứng vịt đánh phồng chưng với thính cá chuồn ăn "bao no".

Ngày xưa, trời mưa lạnh, mắm thính cá chuồn đưa cơm nhưng thiếu gạo, nhớ đến bỗng thương sao là thương con cá chuồn thính.

Bây giờ mùa đông đến cũng nhạt lắm, ấm áp lắm trong khăn len áo khoác, nên cái lạnh nó không vật vã đến thèm thuồng chuyện ăn. Nhưng người nghèo vẫn cứ đem đông vào phố, tối tối người nghèo gầy lên một bếp than, chục củ khoai nướng là đủ dậy mùi đông cũ.

Bọn trẻ đi luyện thi buổi tối về, vừa xúm mua khoai lang, vừa đung đưa ly trà sữa, một cái nóng thơm, một cái lạnh mát tạo nên một mùa đông khác của một thế hệ khác.

Thế hệ tôi thì như một người bạn nói: "Cái lạnh làm thèm một ly cà phê sữa và nghe những bản nhạc bolero buồn như cứa vào tim".

Người phụ nữ ngồi nướng khoai bán khoảng 40 tuổi, chị ngồi bán quá khứ cho những đứa trẻ thành phố hiện đại. Rổ khoai lưng lưng không nhiều, hỏi tại sao, chị bảo người già thèm mùi khoai chứ bọn trẻ có đứa còn không biết ăn khoai nướng nữa.

>>Rét mới

Phố ăn vặt mùa đông đang kỳ đắt khách, từ xúc xích nướng đến món ram chiên cuốn cải, vừa trà sữa Đài Loan mà làm nên một cái phố người trẻ ăn vặt. Bên cạnh phố ăn vặt trẻ con đó là phố lẩu và đồ nướng cho những người không còn quá trẻ, ba mươi trở lên chẳng hạn, nồi lẩu bốc khói mùa gió đông bắc thổi như đã thành biểu tượng của ẩm thực mấy năm gần đây.

Lời than của chị bán khoai về một bọn trẻ ít đứa biết cái ngon của khoai nướng mùa đông bỗng làm cho những cơn gió mùa như buốt lạnh hơn. Khoai nướng đã lui cho cái iPhone 6 hay 7 truyền đi những đĩa nem nướng, ly cappuccino có trái tim rắc ca cao gợi cảm.

Thế nhưng mùa đông lạnh cắt da thịt này bỗng nhớ lắm tô phở Bắc. Cái tô phở của mùa đông năm 1972, lúc ấy miền Bắc như lặng đi chờ đợi những tin tức từ hội nghị quốc tế bàn về chiến tranh Việt Nam, người Hà Nội vẫn chịu ảnh hưởng đậm văn hóa Pháp thấp thỏm ngóng những ngày bình yên đón Noel muốn rời khỏi nơi sơ tán về Thủ đô.

Trước cái đận "Điện Biên Phủ trên không", tôi là một bé con vắt vẻo sau yên xe đạp vượt ba mươi cây số để về Hà Nội ăn phở kỷ niệm sinh nhật. Giá lạnh, chiến tranh, nhưng chúng tôi vẫn về nơi phố sá để được một lần ăn cái ngon Hà Nội trong một mùa đông tê tái. Giờ nghĩ lại có thể đó là cái tinh thần mạnh mẽ của người phố, chứ không hẳn chỉ là món ngon vặt Hà Nội kéo chúng tôi đi giữa đạn bom rập rình.

Mọi thứ rồi cũng qua, phở hôm nay được vinh danh. Khoai lang nướng thưa thớt đầu phố gợi dậy thương nhớ. Cũng đừng trách bọn trẻ con không thèm khoai nướng hay tóp mỡ. Nếu một mai khoai nướng và tóp mỡ được đưa vào bảo tàng ẩm thực, thì chúng ta sẽ đi xem chúng và kể cho con cái nghe câu chuyện của những mùa đông cũ.

Mùa đông này cũng vui khi nhiều đoàn người thị thành mang áo ấm lên biên cương, mang chăn nệm về vùng lũ. Vậy là thấy yêu mùa đông lắm.

>>Những miếng ngon quê nhà