Đánh thuế tài sản người giàu: thiếu khả thi?

Thanh Huyền| 18/03/2018 03:20

Năm 2018, Việt Nam có 4 tỷ phú lọt vào danh sách tỷ phú USD của thế giới, theo bình chọn của Tạp chí Forbes làm gia tăng ý kiến cần đánh thuế tài sản người giàu để tăng tính bình đẳng trong xã hội.

Đánh thuế tài sản người giàu: thiếu khả thi?

PGS-TS. Vũ Sỹ Cường - Học viện Tài chính cho rằng, đánh thuế tài sản người giàu là ý tưởng tốt, nhưng thiếu tính khả thi.

* Tại sao ông cho rằng đánh thuế người giàu là không khả thi ?

- Đánh thuế người giàu, từ lý thuyết đến thực tế là rất phức tạp. Quy mô thu ngân sách của nước ta trước đây quá cao và bây giờ đang phải giảm xuống. Việt Nam đang đối mặt với mâu thuẫn phải giảm nguồn thu nhưng vẫn duy trì quy mô chi.

Vì thế mà Ủy ban Văn hóa - Thiếu nhiên - Nhi đồng của Quốc hội mới đây đã họp bàn về nội dung có nên duy trì việc miễn học phí cho học sinh trung học cơ sở các trường công lập hay không, bởi ngân sách phải bù chi khoản học phí này.

Nước ta cũng đang đối mặt với giảm thuế thu nhập doanh nghiệp để cạnh tranh trong khu vực ASEAN. Thuế thu nhập doanh nghiệp trước đây rất cao nên phải giảm, từ 32% giảm xuống 25% và bây giờ là 20%. Đó là thử thách rất lớn. Quốc hội vẫn đang cân nhắc về thuế tài sản. Sắc thuế này đã hai lần được đưa ra, kể từ lần đề xuất cách nay khoảng chục năm.

Thậm chí, năm 2011, Bộ Tài chính đã tính toán việc áp dụng loại thuế này, nhưng sau đó Quốc hội quyết định dừng lại.

* Sự cân nhắc ấy đến từ đâu, thưa ông?

- Tôi nghĩ có nhiều lý do dẫn đến sự cân nhắc này. Việt Nam đã từng cào bằng giàu nghèo dẫn đến mấy chục năm ai cũng nghèo. Việc đánh thuế tài sản là vấn đề rất nhạy cảm. Nếu Việt Nam đánh thuế quá cao, ngay lập tức người dân sẽ cảm nhận đất nước đang trở lại giai đoạn những năm 1950 đến 1980. Tôi nghĩ, việc cân nhắc này là cần, dù ủng hộ sắc thuế này.

Giả định, Việt Nam đánh thuế tài sản và áp dụng mức thuế 1%, tính từ tài sản 2 tỷ đồng. Việc nộp 20 triệu đồng tiền thuế/năm sẽ không tác động nhiều tới số ít người giàu nhưng sẽ là vấn đề lớn với số người thu nhập trung bình.

* Quan điểm của ông về việc đánh thuế tài sản người giàu?

- Đánh thuế tài sản người giàu là việc không mới. Nước Pháp từ lâu đã đánh thuế tài sản người giàu để giúp người nghèo với tên gọi là thuế tương trợ của người giàu. Thuế này không chỉ đánh vào các tỷ phú, người giàu mà những người Pháp có tài sản từ 2 triệu Euro trở lên, tương đương khoảng 80 tỷ VND, đều phải chịu thuế. Tuy nhiên, gần đây chính phủ của Tổng thống Emmanule Macron đã đề nghị bãi bỏ sắc thuế này với lý do việc duy trì nó sẽ khiến người giàu chạy sang quốc gia khác.

Ý tưởng đánh thuế vào tài sản của người giàu đã được giới kinh tế chỉ ra là bất khả thi, trừ khi thế giới trở thành thế giới đại đồng, tức là các quốc gia đều chia sẻ cùng một lợi ích, cùng động lực, cùng tất cả mọi thứ, thế nhưng hiện nay, mỗi quốc gia lại có lợi ích khác nhau, quan điểm khác nhau. Điều này tương tự đồng thuận Paris về chống biến đổi khí hậu được nhận định là tốt, nhưng khi Hoa Kỳ rút, rất nhiều vấn đề bị chững lại, không giải quyết được.

Thu thuế là dựa trên lợi ích kinh tế và tính hiệu quả. Lý do khiến Chính phủ Pháp kêu gọi bỏ sắc thuế đánh vào tài sản người giàu một mặt là người giàu có rất nhiều cách để tránh thuế, mặt khác phải chi phí rất lớn cho quá trình thu thuế, chẳng hạn để chứng minh tài sản của một người chịu thuế lớn hơn cả số tiền có thể thu được. Sắc thuế này cũng bị giới kinh tế chỉ trích làm giảm động lực tạo ra của cải.

* Như ông nói thì rất khó để xác định tài sản của người giàu?

- Không đánh giá được tài sản sẽ không tính được thuế. Tôi nghĩ, hằng năm Fobes công bố tỷ phú là để “cho vui”, không ai công nhận cũng không ai phản đối. Giới nghiên cứu kinh tế không lấy số liệu đó để nghiên cứu vì cho rằng không chính xác. Tài sản của một người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, một trong số đó là yếu tố thời gian nên tài sản mỗi thời điểm mỗi khác.

Đánh thuế tài sản người giàu là ý tưởng tốt, nhưng thiếu tính khả thi. Sẽ tốt hơn nếu từ ý tưởng này tạo ra sự đồng thuận để người giàu tự có trách nhiệm với xã hội, với người nghèo. Không cần kêu gọi nhưng nhiều người giàu trên thế giới đã lập quỹ để có tiền giúp người nghèo, như Bill Gates chi đến 20 tỷ USD cho các chương trình từ thiện. Tôi nghĩ đó là vấn đề văn hóa. Do đó, nếu các chính phủ vận động người giàu đóng góp cho xã hội sẽ khả thi hơn việc đánh thuế tài sản của họ.  

Hiện nay, các loại thuế ở Việt Nam đã khá đầy đủ, trong đó có thuế thu nhập cá nhân liên quan đến bất bình đẳng. Việt Nam cần kiểm soát tốt hơn mức thu nhập cá nhân để tính thuế tương trợ.

* Cảm ơn ông! 

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Đánh thuế tài sản người giàu: thiếu khả thi?
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO